Halve persoonsvolgende budgetten: ‘Met mensenrechten experimenteer je niet’

“Moet mijn kind proefkonijn voor het beleid zijn?”, kopte De Standaard op 22 juni. Terechte persaandacht voor rechtszaken rond halve persoonsvolgende budgetten. De dag voordien verdedigden Herman en de ouders van Glenn hun recht op het volwaardige budget dat ze toegekend hadden gekregen door de Vlaamse Overheid. “Niets meer en ook niets minder”, stelde de moeder van Glenn. “Met een half persoonsvolgend budget kan ik nooit uit het rusthuis geraken”, beantwoordde Herman de vraag van de rechter.

donderdag 29 juni 2023 17:07

Spread the love

Herman en Glenn zijn twee van de 1.100 mensen die gevat worden door een experiment van de Vlaamse regering waarbij mensen die jarenlang op de wachtlijst stonden slechts de helft van hun budget krijgen. De regering wil onderzoeken of met het halve budget hun dringendste noden gelenigd worden. Tot nu toe lieten 19 mensen, waaronder Herman en Glenn, het er niet bij zitten en stapten naar de rechter.

Modelverzoekschrift gratis ter beschikking

Volgens GRIP is dit experiment onwettig. GRIP liet de juridische argumentatie dat dit experiment onwettig zou zijn in een modelverzoekschrift uitwerken en stelde dit vrijblijvend voor iedereen openbaar op onze website. Download hier het modelverzoekschrift en de begeleidende uitleg. Je kan beroep indienen binnen de drie maanden nadat je de brief voor de terbeschikkingstelling kreeg en je neemt best een advocaat onder de arm.

Ook de argumentatie tegen de actualisering wordt meegenomen in het modelverzoekschrift. Want wie een deelbudget kreeg, werd ook gevat door de actualisering. Volgens een recent advies van de auditeur van de Raad van State is die actualisering alvast in strijd met de Grondwet.

Foto: Grip vzw

Steunbijeenkomst op 21 juni

Een aantal mensen kwam, net voor de zitting van de rechtszaken in Antwerpen, samen voor het gerechtsgebouw als steunbetuiging. Ze droegen de boodschap uit dat personen met een handicap recht hebben op een volwaardig persoonsvolgende budget. Op borden was te lezen: ‘Geen halve budgetten voor zorg en ondersteuning’, ‘Toch ook geen halve pensioenen?’, ‘Toch ook geen halve kankerbehandelingen?’, ‘Toch ook geen halve schoolweken?’, ‘Personen met een handicap zijn geen halve mensen’, Wij verdedigen het recht op ondersteuning’ en ‘-50% ? Ondersteuning is geen koopje’.

Foto: Grip vzw

Er werden een aantal korte toespraken gehouden door gedupeerden zelf, advocaten, vanuit GRIP vzw en vanuit steunbetuigers.

Ook mensen die komende maanden zelf een zitting hebben in een arbeidsrechtbank waren aanwezig. Zo werd er benadrukt: “Het gaat over menselijke waardigheid. Iedereen heeft recht op een menswaardig leven. Daarvoor is de nodige ondersteuning nodig.” Bovendien: “De stap naar de rechtbank zetten is helemaal niet evident. Dat wordt wel eens vergeten. Er zijn zeer veel drempels.” En: “We verwachten dat de minister en de Vlaamse regering nog deze legislatuur het volledige PVB geeft aan iedereen die werd aangeschreven voor het experiment. Het zou onaanvaardbaar zijn om dit door te schuiven naar de volgende regering.”

Foto: Grip vzw

Bredere kijk

Heel wat mensen die naar de rechtbank stappen voor hun eigen dossier, zitten ook in met andere mensen wiens recht op ondersteuning geschonden wordt.

Gedupeerden verwijzen hier ook steeds naar: “Ik denk niet enkel aan mijn eigen situatie maar ook aan wie niet de stap heeft kúnnen zetten. Iedereen heeft recht op zijn of haar volledige budget.”

Een uitspraak door de arbeidsrechtbank heeft in eerste instantie enkel direct effect op de situatie van de persoon die in beroep ging. Maar als mensen gelijk krijgen van de rechter kunnen andere mensen die iets gelijkaardigs aanklagen hier wel naar verwijzen.

Uitspraken

Wanneer verwachten we uitspraken? Dit is moeilijk te voorspellen. Er zijn verschillende zaken voor verschillende arbeidsrechtbanken. Die hebben elk hun eigen timing. In het najaar zullen er waarschijnlijk wel vonnissen uitgesproken zijn.

GRIP vindt het goed dat mensen opkomen voor hun recht op ondersteuning. In Vlaanderen stappen mensen nog relatief weinig naar de rechtbank. We zien wel een toename. Dat komt wellicht doordat de regering ook daadwerkelijk drastische maatregelen neemt die leiden tot vermindering van budgetten. Wanneer het beschermingsniveau fel daalt zonder dat kan aangetoond worden dat er een goede reden van algemeen belang is, is de maatregel in strijd met de Grondwet.

GRIP betreurt dat mensen zo op de proef worden gesteld dat zij geen andere uitweg zien dan naar de rechter te stappen om hun recht op ondersteuning te verdedigen. Onze voorzitter Luc demarez: “Onze regering moet het recht op ondersteuning waarmaken, niet afbreken of uitstellen.”

Wat nu?

Volgens Carmen De Rudder, woordvoerder van minister Crevits, verwacht men in maart 2024 pas de onderzoeksresultaten. Dat is laat en er is geen garantie dat ze niet nog opschuift naar achteren. 8 mei is de laatste plenaire vergadering van het Vlaams Parlement, 9 juni zijn er verkiezingen. Bekijk hier de parlementaire kalender.

Met de onderzoeksresultaten is er bovendien nog geen politieke beslissing over hoe het nu verder moet met het feit dat de mensen maar de helft van hun budget ter beschikking gesteld kregen. Zoals de woordvoerder van de minister zelf stelt in De Standaard: “Het is niet zeker of de resterende bedragen zullen uitbetaald worden na afronding van het onderzoek. Dat hangt niet van het onderzoek af. Dat moet vooral zicht krijgen op hoe mensen die budgetten dan gebruiken.”

Conclusie: over het toekomstplan van deze mensen ligt niets vast. Terecht stappen ze dus naar de rechter om hun ondersteuning en daarmee hun toekomst te verdedigen!

Wie komt op voor volwaardig persoonsvolgend budget?

Eerder merkten we al uit een rondvraag bij middenveldorganisaties dat er verdeeldheid is over het experiment. Het is dus niet zo dat de minister en de regering volop en zonder meer door alle organisaties gesteund worden in hoe dit experiment werd opgezet. Er is echter geen openbare communicatie vanuit het middenveld over hoe men nu vindt dat het verder moet.

Daarom luidt GRIP nogmaals de alarmbel. Gaat de regering wachten op de resultaten van het onderzoek, die eerst bespreken en pas dan beslissen over het lot van de 1.100 mensen die deelnamen aan het experiment? Dat lijkt ons onaanvaardbaar. Na de zomer zullen de eerste onderzoeksvragen worden uitgestuurd. Dan zullen de mensen al 9 maanden hebben gewerkt met het halve budget. Hoog tijd dus om nu binnen de regering te beslissen het volledige budget ter beschikking te stellen.

En het is dus absoluut niet nodig EN veel te laat om te wachten op de onderzoeksresultaten om te beslissen wat er nu dient te gebeuren met de mensen die werden aangeschreven door het experiment. Experimenten zijn niet onschuldig. Als we dit blauw blauw laten, wat is dan de volgende stap? In wat voor straatje zijn we dan beland? Zal het volgende een experiment zijn met kwart budgetten? Waar eindigt dit? Met mensenrechten moet je niet experimenteren.