Bij jongeren is het verkeer nog steeds doodsoorzaak nummer één. En er is geen beterschap in zicht. Veertien jaar lang daalde het aantal verkeersdoden in Vlaanderen. Maar sinds 2011 zien we terug een stijging. De vooropgestelde halvering van het aantal verkeersdoden tussen 2010 en 2020, zal niet worden gehaald.

Verkeerseducatie aan kinderen en jongeren blijft dus van groot belang. Dat erkent ook Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA): “Jongeren zijn extra kwetsbaar in het verkeer. Zij hebben de meeste info nodig, en krijgen nu het minste info”, verklaarde hij op 28 januari 2016. Hij pleit er daarom voor om “verkeerseducatie een duidelijke plaats te geven in de eindtermen van het secundair onderwijs”. [1]

Vreemd genoeg besliste Weyts’ partijgenoot Jan Jambon (N-VA) exact een maand eerder om het bestaande gratis aanbod verkeerseducatie voor scholen weg te halen bij de Cel Educatie en Preventie (CEP) van de federale wegpolitie, en betalend te maken in Vlaanderen.

Tot voor kort bood CEP in samenwerking met het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid lessen aan over verkeersveiligheid, rijden onder invloed, snelheid, defensief rijden, … . De lessen werden gegeven door agenten gepokt en gemazeld in het verkeer. Ervaringsdeskundigen. Daarnaast stelde CEP educatief materiaal ter beschikking op evenementen en in secundaire scholen. De verkeersparken waren voor kinderen een nuttig middel om de verkeersregels in de praktijk aan te leren. CEP gaf een gratis aanbod, ten dienste van het welzijn en de veiligheid van de bevolking.

Wat we zelf doen, doen we beter?

Voortaan zal de Vlaamse Stichting voor Verkeerskunde (VSV) vormingen, ondersteuning en informatie over mobiliteit en verkeersveiligheid organiseren [2]. Anders dan CEP, verleent VSV geen gratis diensten aan scholen. En het aanbod is duur. Dat leert ons een bezoekje aan de webshop ‘Verkeer op School’ van VSV [3].

Bijvoorbeeld: de lezing ‘Alcohol en Drugs’ kost 240 euro voor anderhalf uur. CEP bood een gratis programma aan van drie en een half uur. Ander voorbeeld: CEP kwam met een gratis tuimelwagen om jongeren het nut van de gordel zelf te laten ondervinden. De test met de tuimelwagen werd altijd voorafgegaan door een uitvoerige uitleg over het belang van het gebruik van de veiligheidsgordel. Dezelfde tuimelwagen (zonder uitleg vooraf) kost bij VSV maar liefst 550 euro per dag. Nog een ander voorbeeld: de workshop ‘Dode Hoek’ kost 170 euro bij VSV. Zij was gratis bij CEP. De workshop ‘Verkeersveiligheid’ kost 230 euro voor 100 minuten bij VSV. Zij was gratis bij CEP.

Naast de serieuze prijsverhoging zullen politieagenten – ervaringsdeskundigen op het gebied van verkeersveiligheid – vervangen worden door vrijwilligers. “Ik heb meer vertrouwen in de kwaliteit en integriteit van ervaren politiemensen met concrete en bewezen deskundigheid, dan in een commerciële organisatie die duren lessen aanbiedt met behulp van vrijwilligers”, zo vertelt een bestuurslid van een grote scholengroep ons.

Scholen zullen vanaf nu diep in de buidel moeten tasten voor de verkeerseducatie van hun leerlingen. Gezien de andere besparingen in het onderwijs, valt te vrezen dat hoe langer hoe minder scholen ervoor kiezen om fatsoenlijke verkeerseducatie te organiseren. De Vlaamse regering bespaart immers 819 miljoen euro op onderwijs tussen 2014 en 2019, waaronder 243 miljoen op werkingsmiddelen en 576 miljoen op infrastructuur. Enerzijds dalende budgetten voor scholen, anderzijds duurdere diensten. Een heel aantal scholen zullen geen andere keus hebben dan te knippen in zwemlessen, opvang, bosklassen en nu dus ook verkeerseducatie.

Privatisering van politietaken

Het schrappen van het gratis aanbod verkeerseducatie kadert in een bredere privatisering van politietaken. Dat werd beslist door de federale regering in het Kerstakkoord van 22 december 2015. Minister Jambon wil taken bij de politie weghalen en uitbesteden aan private dienstverleners. Het gaat onder meer over bewakingsopdrachten, verkeersregeling, beheer van flitspalen en verwerking van PV’s. Ook verkeerseducatie, -preventie en verkeersparken worden geschrapt uit het takenpakket van de politie.

Finaal zullen deze diensten niet goedkoper of performanter worden, zo zegt Jan Adam van het ACV [4]. Waar gaan we naartoe als zelfs politionele taken worden uitbesteed aan private firma’s, die focussen op winst, niet transparant en controleerbaar zijn en geen aangepaste opleidingen bieden aan hun personeel?

Het politiebeleid van Jan Jambon zorgt niet voor meer veiligheid op straat, integendeel. Het betalend maken van verkeerseducatie zal zorgen voor minder veiligheid. Daarvan zijn vooral jongeren het slachtoffer.

[1] http://www.benweyts.be/nieuws/verkeerseducatie-verdient-een-vaste-plaats-in-de-eindtermen
[2] http://www.vsv.be/verkeer-op-school
[3] http://webshop.verkeeropschool.be/
[4] http://www.hln.be/hln/nl/957/Binnenland/article/detail/2496006/2015/10/20/ACV-10-000-jobs-bedreigd-bij-politie.dhtml

Kim De Witte is pensioenspecialist en medewerker van de studiedienst van de PVDA.
Jeske Linten is medewerker van de studiedienst van de PVDA.