Het principe “de vervuiler betaalt” is vastgelegd in de Belgische wet. Dit betekent dat ENGIE/Electrabel, het bedrijf dat verantwoordelijk is voor het nucleaire passief van België, moet betalen voor de ontmanteling van zijn reactoren en de verwerking van al het afval dat ze produceren en geproduceerd hebben, voor zolang dat nodig is – ongeveer 240.000 jaar voor het Plutonium in de gebruikte brandstofstaven.

Hoeveel zou dit kosten?  Het is natuurlijk onmogelijk om een exact bedrag te bepalen. Er is nog nooit een volledige ontmanteling van een industriële reactor uitgevoerd. En de tijdschaal maakt elke berekening riskant. Dus moest er in 1975 een keuze worden gemaakt: het nucleaire project opgeven of een bedrag opzijzetten om de afvalrekening te dekken.

Engie legde tot op vandaag slechts 12 miljard opzij. En deze provisie werd aangelegd op de rekening van haar dochteronderneming Synatom, die dit kapitaal herinvesteert in het moederbedrijf. En toch is er de Deposito- en consignatiekas, een staatsbank die is opgericht om dit soort provisies te ontvangen.

Een ernstige schatting van de kosten van afvalbeheer werd gemaakt door Jean-Marc Nollet*, de huidige voorzitter van ECOLO.

In 2018 had België 14,8 miljard euro begroot voor de geleidelijke afschaffing van kernenergie tegen 2025. Volgens Zwitserse schattingen van officiële instanties raamt toenmalig Ecolo-parlementslid Nollet de kosten voor de verwerking van het kernafval echter op 35,3 tot 36,7 miljard euro. “Er zal dus een tekort zijn van 20,5 tot 21,9 miljard euro, door een duidelijke onderschatting van de kosten voor afvalbeheer en opslag”, waarschuwde hij destijds in Le Soir. Het Belgische budget van 14,8 miljard euro (2018) omvat de ontmanteling van kerncentrales en het beheer van kernafval. Ook al is er voorlopig nog geen “definitieve” oplossing gevonden voor het meest radioactieve en langstlevende afval, merkte Jean-Marc Nollet op. Het door Nollet geraamde budget bedroeg daarom 36,7 miljard. Daar komt nog de compensatie voor inflatie bij (er zijn meer miljarden nodig in 2021 dan in 2018 om de uitgaven van 2100 te dekken). Voeg daar nog de kosten aan toe voor de behandeling van het afval dat tijdens de tien extra jaren van Doel 4 en Tihange 3 zal worden geproduceerd. Tot slot moeten we niet verwachten dat de diepe ondergrondse opslag van het gevaarlijkste afval een fiasco wordt.

Volgens een voorzichtige schatting bedragen de huidige kosten 45 miljard, waarvan Engie slechts 15 miljard zal betalen. De kosten voor de Belgische staat en zijn belastingbetalers bedragen dus 30 miljard. De aandelen van Engie stijgen al op de Parijse beurs. En de Belgische huishoudens gaan twee keer: één keer via exorbitante elektriciteitstarieven en een tweede keer via hogere belastingen. Het is de hold-up van eeuw, met de medeplichtigheid van de regering De Croo-Van der Straeten.

Code Rouge voert op 5 juli actie om het energiebeleid van Engie en deze regering radicaal af te wijzen.