Het menselijk lichaam is een ingewikkeld apparaat met veel bewegende delen. Het skelet is een essentieel onderdeel van een lichaam, niet alleen van het menselijk lichaam. Het ondersteunt de zogenaamde weke delen en het geeft aanhechtingspunten aan spieren en pezen, die daardoor hun werk kunnen doen. Dat werk is het lichaam in beweging brengen.

De armen en benen bewegen dankzij een samenspel tussen zenuwen, spieren en beenderen en onze hersenen. Dankzij onze evenwichtsorganen, ogen en oren en het gevoel dat we hebben over de stand van onze gewrichten kunnen we lopen, huppelen, rennen, zwemmen en zelfs dansen.

En toch heeft dit systeem van beenderen, spieren en pezen een aantal zwakke punten. De oorzaak van die zwakke punten kunnen we onder andere vinden in het feit dat we rechtop lopen. Daardoor worden beenderen die eigenlijk niet gebouwd zijn om druk te weerstaan, toch blootgesteld aan allerlei krachten. Niet alleen druk van het lichaam zelf, het gewicht en de krachten die veroorzaakt worden door beweging, maar ook druk door gewichten die we in onze handen hebben, of op onze rug dragen bijvoorbeeld.

De nek is een van die zwakke punten. Doordat we rechtop lopen hoeft de nek niet lang te zijn, zoals bij een giraffe. De hoogte die we nodig hebben om goed om ons heen te kunnen kijken wordt bereikt door de lengte van onze benen. Die lange benen geven ons meer voordelen, snelheid bij de jacht, of bij het opgejaagd worden, is daar een van. Homo Sapiens is behoorlijk goed in het hardlopen.

Maar de nek moet wel het hoofd in beweging houden. Dat hoofd moet kunnen draaien, kantelen en nog een aantal bewegingen uitvoeren. Dat zorgt er voor dat de nek een zwak punt kan zijn. Een ander zwak punt in de constructie van het skelet zijn de sacro-iliacale gewrichten, afgekort SI-gewrichten .

Het sacrum is het laatste deel van de ruggegraat en is samengesteld uit vijf onderdelen, vijf rudimentaire wervels die zijn samengesmolten to een wigvormige benen plaat, met de coccyx ofwel het staartbeentje als afsluiter. Het vormt de achterkant van de de pelvis. Het sacrum is verbonden met de bladen van de heup-beenderen door twee gewrichten, een aan iedere zijde van de ruggegraat en van het sacrum .

Het sacrum heeft net als de vertibrea een centraal kanaal waar in de bovenliggende delen van de ruggegraat het ruggemerg doorheen loopt. Bij het sacrale deel van de ruggegraat is geen sprake meer van echt ruggemerg, het kanaal bevat bloedvaten en zenuwen. Die bloedvaten en zenuwen vinden hun weg naar de lagere rug en de benen door vier gaten aan weerszijde ervan.

Hoewel de verbindingen tussen de beenderen gevormd worden door sacro-iliacale gewrichten, zijn die gewrichten weinig flexibel en daarom juist heel sterk en stabiel. Fracturen van het sacrum zullen dan ook weinig voorkomen. Instabiliteit in de twee gewrichten komt vaker voor en kan pijn veroorzaken, de pijn zal meestal eenzijdig optreden.

SI gewricht disfunctie.

Die gewrichten zijn door de vorm en door de krachten die ze moeten opvangen zwakke punten in de constructie van het skelet.
Hoewel er geen sprake is van erg beweeglijke gewrichten kan het niet of niet goed functioneren van de SI gewrichten toch veel overlast bezorgen. Het is nog niet helemaal duidelijk wat de oorzaken van SI gewricht disfunctie en de pijn die daarmee gepaard gaat precies zijn, maar er kunnen wel twee belangrijke bijdragende factoren genoemd worden.

Als eerste een teveel aan beweeglijkheid in de gewrichten. Hypermobiliteit in de SI gewrichten veroorzaakt niet alleen pijn maar ook een minder stabiel geheel. Doordat alle druk van het lichaam boven de twee gewrichten erop kan rusten, kan hypermobliliteit zelfs van invloed zijn op de beweeglijkheid van de benen, en dus het loop-patroon . Hypermobiliteit kan bovendien problemen veroorzaken tijdens zwangerschap en bevalling.

Ook een gebrek aan beweeglijkheid kan klachten veroorzaken. In de meeste gevallen is er dan sprake van pijn aan een zijde van het lagere deel van de ruggegraat . De pijn kan uitstralen naar de benen. Hoewel die uitstralingen gewoonlijk niet onder de knieen komen kan dat toch wel het geval zijn. Door de uitstralende pijn wordt ischeas vaak gezien als deoorzaak van de klachten.

Het si gewricht is vooral door de gebrekkige beweeglijkheid anders dan andere gewrichten in het menselijk lichaam. Een gewricht bestaat normaal gezien uit twee delen, een kop en een kom, een bol gedeelte en een hol gedeelte die in elkaar passen. Het si gewricht is eigenlijk een uitstulping van de eerste van de vijf wervels die samen het sacrum vormen. Men neemt al heel lang aan dat het si gewricht de oorzaak is van pijn in het lagere deel van de ruggegraat en van pijn in de benen. Dat is echter moeilijk aan te tonen met de normale diagnostische middelen en daarom zijn de meningen over oorzaken van pijn in de lagere rug verdeeld. Lagere rugpijn kan ook veroorzaakt worden door bijvoorbeeld zwangerschap of zwaar lichamelijk werk.

Bovendien hebben wetenschappers zich de laatste twintig jaar geconcentreerd op pijn vanuit de tussenwervelschijven. Vandaag de dag is het nog steeds moeilijk si gewricht disfunctie aan te tonen als de oorzaak van de pijn. Blokkerende anastetische injecties blijken echter wel een werkzaam middel tegen bijna alle vormen van pijn in het si gewricht, bovendien is het een goed dignostisch hulpmiddel.

Een accurate diagnose van si gewricht dysfunctie.

Pijn in de onderrug kan veel oorzaken hebben. Maar si gewricht disfunctie is moeilijk precies vast te stellen omdat de symptomen erg veel lijken op die van andere meer voorkomende gebreken. Een hernia van een van de tussenwervelschijven, maar ook radiculopatie , pijn langs de schiatische zenuw die uitstraald naar de benen zijn een paar voorbeelden.

Er wordt in de meeste gevallen een diagnose gesteld door het lichamelijk onderzoek dat andere oorzaken kan elimineren of door een blokkerende anastetische injectie.

Het lichamelijk onderzoek.

Bij het lichamelijk onderzoek naar de oorzaak van de pijn kan de arts proberen de pijn te reproduceren door de patient bepaalde bewegingen te laten maken waarbij het si gewricht betrokken wordt. Wanneer de beweging de pijn reproduceerd en er kan geen andere oorzaak gevonden worden, is het redelijk aan te nemen dat de oorzaak ligt in het si gewricht.

Er zijn diverse ortopedische test situaties die gebruikt kunnen worden om de pijn te reproduceren. Men kan de patient vragen op de rand van de onderzoektafel te gaan liggen met het betrokken been naar beneden, of rustend op een kruk. Vraag dan de patien het andere been op te trekken. In die houding zal druk op het heupbeen de pijn reproduceren, en daarmee kan de arts vaststellen dat de oorzaak van de pijn in een van de si gewrchten te vinden is.

Een si gewricht injectie.

Een injectie van een verdovende stof in het si gewricht kan heel goede aanwijzingen geven over de bron van de pijn. Meestal wordt er lidocaine geinjecteerd, al dan niet samen met een steriode om de pijn te verzachten.
Voor het toepassen van deze methode moet de arts beschikken over veel vakkennis en ervaring. Er wordt ook wel gebruik gemaakt van rontgen om ervoor te zorgen dat de injectie op de juiste plaats terecht komt.

Behandelingen.

Het injecteren van lidocaine of een andere verdovende stof direct in het si gewricht zal zorgen voor onmiddelijke verlichting van de pijn. Het is dus behalve een hulpmiddel voor het stellen van de diagnose ook een mogelijke behandeling.

Wanneer de pijn erg intensief is wordt aangeraden kou in te zetten bij de behandeling. De lage temperatuur zal eventuele zwellingen en inflamaties verlichten. Rust is dan ook noodzakelijk, om het proces van pijn- beweging- meer pijn te onderbreken.
Warmte kan ook helpen bij het genezingsproces maar alleen in het niet accute , rustige stadium.

De eerste behandelingsmethode zal in de meeste gevallen bestaan uit het gebruik van medicijnen. Medicatie tegen inflamatie, in combinatie met middelen om de pijn direct te bestrijden is het meest gewenst.
Manipulaties door een chiropracticus, osteopathisch arts of een andere specialist kan verlichting bieden op de wat langere termijn.

Bij hypermobiele sacroilliatische gewrichten kan een ondersteunende brace of zelfs een eenvoudige brede, min of meer elastische riem om de heupen de nodige steun geven. Met dergelijke eenvoudige middelen kan de mobilitiet vaak behouden blijven of zelfs hersteld worden.

Physiotherapie en oefeningen.

Doordat er sprake is van pijn zal de patient proberen bewegingen die lastig zijn, of pijnlijk, te vermijden. Ook de spieren rond de gewrichten van het lagere deel van onze ruggegraat , de illiac en het staartbeentje, toch al weinig beweeglijk, zullen aan kracht inboeten door het gebrek aan beweging. Daarom kan physiotherapie helpen om de spieren weer te versterken. Ook bewegingsoefeningen kunnen daarbij nuttig zijn. Deze activiteiten zullen ook de mobiliteit van de patient ten goede komen.

Chirurgische fusie van de gewrichten.

In heel ernstige gevallen kan het nodig zijn voor een chirurgische ingreep te kiezen.
Daarbij kan worden gekozen voor het onbeweeglijk verbinden van de twee delen van de gewrichten. Abnormale bewegingen, als bij heup instabilitiet, zullen worden voorkomen. De pijn die veroorzaakt wordt door de instabiliteit van de heupen zal verdwijnen. Hoewel er sprake kan zijn van verminderde mobiliteit kan het behouden van de kwaliteit van het leven een belangrijke rol spelen bij de keuze voor een operatieve ingreep.

Het blijft moeilijk de juiste reden te vinden waarom lagere rugpijn in bepaalde gevallen optreedt. De behandeling kan daarom langer duren dan de patient wenst of verwacht. Geduld is gevraagd, zowel bij de patient als bij de behandelaars.