De
witte spar (Picea glauca) was tot voor kort de dominante boomsoort in
het binnenland van Alaska. Door stijgende zomertemperaturen groeit de
boom trager dan ooit tevoren. In het westen van Alaska groeit de boom
daarentegen sneller dan ooit, stelden wetenschappers na tien jaar
metingen vast.

De
witte spar komt ook in gematigde gebieden voor als gevolg van
aanplantingen door de mens. Deze spar wordt hier echter nooit zo
groot en zo oud als in de zones waar de boom van nature thuis hoort.
De witte spar is zeer bekend omwille van het gebruik van de jonge
planten als kerstboom. Hoewel helemaal groen, wordt de boom ‘witte
spar’ genoemd omdat de niet zichtbare onderzijde van de naalden wit
is.

Taiga

Dat
is een opmerkelijke vaststelling, menen deze wetenschappers. Ze hebben nu voor het
eerst bewijzen in handen dat een volledige vegetatiegordel (een zone
gekenmerkt door een specifiek klimaat en aangepaste planten en
dieren, dit wordt in de natuurwetenschappen een ‘bioom’
genoemd, nvdr) zich verplaatst: het boreaal¹
woud, ook bekend als de taiga, trekt weg van het lager gelegen
binnenland naar het hoger gelegen westen van Alaska.

“Over
de beweging van een volledig bioom worden vaak hypotheses
geformuleerd in klimaatmodellen die de toekomst voorspellen”,
zegt Glenn Juday van de Universiteit van Alaska in Fairbanks, een van
de onderzoekers. “Maar het boreale woud in Alaska is vandaag al
aan het verschuiven, en het proces is volop bezig.”

“Het
is voor het eerst dat we over echte data beschikken in een
uitgestrekt bosgebied dat aantoont dat een verschuiving van de bioom
begonnen is. Dit is geen theoretisch model, dit is geen ‘zou’ of
‘misschien’. Het boreale woud is in het binnenland van Alaska bijna
aan het uitsterven door de ongewoon warme temperaturen. Het gebied in
het westen van Alaska waar het woud overgaat in de toendra²
wordt nu het productieve hart van het boreale woud.”

Specifiek
aan het bioom van het boreaal woud zijn de uitgestrekte, koude en
vochtige naaldwouden. ?In het midden van de jaren zeventig van de
vorige eeuw begonnen de temperaturen te stijgen. In het binnenland
van Alaska werd het daarom geleidelijk te warm voor de optimale groei
van de witte spar. Ook in het koudere westen van Alaska is het
daardoor warmer geworden, maar dat is daar nu de ideale temperatuur
voor deze boom.

Bron: White
spruce shifting from Interior to Western Alaska, study finds

1
De boreale vegetatiezone of taiga is een gebied ten zuiden van het
noordpoolgebied, gekenmerkt door onder andere naaldbomen, berken en
populiersoorten, ‘boreas’ is Grieks voor ‘noordenwind’.

2 De
toendra is het overgangsgebied tussen de taiga en de noordpool,
gekenmerkt door de volledige afwezigheid van hoge plantengroei, met
alleen grassen, mossen en kleine dwergstruiken. Het woord ‘toendra’
betekent ‘boomloze vlakte’.