Christelijk geloof en menselijke seksualiteit, het is een lang en bochtig, geregeld moeizaam verhaal. In de VSA zijn er gelovigen die in alle ernst de uitdrukking “unbiblical sex” nog gebruiken: mensen nemen de 2000 jaar oude teksten erbij om te bepalen wat zij mogen voelen en doen in het erotische spel met de liefdespartners.

Met intellectuele partners hebben we het nog gehad over de betekenissen van deze recente film van Paul Verhoeven – gemaakt samen met instituten uit diverse landen – met zijn sterke verhaal op het kruispunt van liefde, Godsdienst, geschiedenis, macht en geslacht.

Sommigen trof het grote verschil in behandeling van de abdis en haar vriendin, de ene van hoge komaf, de andere niet. De invloed van de klassen dus. Benedetta werd relatief mild aangepakt, de geliefde werd zwaar gemarteld.

Persoonlijk vond ik (natuurlijk) een van de kernboodschappen van de film zeer waardevol en ook ronduit noodzakelijk op dit moment in de (kerk)geschiedenis: de herhaling in filmische vorm van het na eeuwen gegroeide besef dat (christelijke) religiositeit, en (zelfs) de authentiekste, diepste vormen ervan zoals de mystiek, helemaal geen uitsluiting of afwijzing van de menselijke erotiek hoeft te betekenen, laat staan te vereisen.

Het bekijken van de sublieme en tegelijk zeer aardse, sensuele film van Paul Verhoeven deed mij overigens stil staan bij een van de klassieke vragen uit de filosofie: “Wat mag ik hopen?”.  Voor mij is de prent een aanrader, voor oog, hart en geest.

Het duurde een tijdje voor ik als jongeling greep kreeg op de filosofische inzichten en opvattingen van de grote Immanuel Kant. Zijn ethische visie kreeg ik in 1983 onder de knie bij prof Frans De Wachter aan de KU Leuven. Zijn idee dat we altijd vanuit een raamwerk van bestaande referentiekaders naar de wereld kijken, had ik al mee van in de humanioratijd, uit zelfstudie met behulp van een boek uit de Leuvense bibliotheek, “Grote denkers van Alle tijden” van Edward de Bono. Een moeilijke vond ik tot op vandaag het erkennen van de zinvolheid en de betekenis van een van Kants meest favoriete vragen:
“Wass darf ich hoffen”

Ik vond dat altijd zo hopeloos abstract. Kant staat bekend voor zijn sobere levenswandel, zijn klokvaste dagelijks leven waarbij hij nooit zijn thuisstad Königsberg verliet. Zijn gedachten lijken soms ook wat mager te zijn, te weinig gevleesd. Zo vergat hij dat pleiten voor “vrijheid” voor alle mensen futiel blijft als je niet aan de sociaal-economische voorwaarden werkt. Marx was een noodzakelijke correctie daarop: de arbeiders moeten genoeg te eten hebben om zich ‘vrij’ te kunnen voelen.

Nu, zowat 12.000 dagen na de colleges filosofie die ons door prof. Jan Vanderveken in contact brachten met deze vraag der vragen, denk ik een zinvolle toepassing te hebben gevonden. Als ik na het bekijken, overdenken, begrijpen en genieten van “Benedetta” van regisseur Paul Verhoeven over een mystica die echt bestaan heeft (B. Carlini, + 1661 Pescia, It.) mijn flesje lavendelparfum herontdek, dat is geproduceerd in Mougères in het zuiden van Frankrijk door nonnetjes in een afgelegen klooster, dan komt mij de Kantiaanse vraag op die gaat als volgt:

“Zouden die zusters ook seks hebben met elkaar?”

Meer nog:

“Mag ik zoiets nu wensen. Mag ik dit hopen?”
Ik hoop alvast van wel.
🤣

“Benedetta” (2021) is mij bevallen als een mooie, diepzinnige film die hedendaagse standpunten over Godsdienst, vrouwelijkheid, mannelijke denk- en machtsstructuren, mystiek, erotiek & seksualiteit geslaagd tot een genietbaar en leerzaam Kunstwerk samenkneedt.

Ook als is de tijd wellicht nog niet rijp om de prent in alle parochies samen te bekijken.

– Zie Wikipedia voor de persoon van Benedetta Carlini.