“Elke dag worden er mensen in Oezbekistan geïntimideerd, gefolterd, in elkaar geslagen of opgesloten enkel en alleen omdat ze hun mening uiten”, zegt Karen Moeskops, directeur van Amnesty International Vlaanderen. “Hoe belangrijk handelsrelaties ook zijn, de EU kan niet blind blijven voor de grove mensenrechtenschendingen in Oezbekistan.”

Mensenrechtenactivisten en onafhankelijke journalisten worden hard aangepakt door de autoriteiten. Ze worden bedreigd, mishandeld, onder huisarrest geplaatst of zonder eerlijk proces veroordeeld tot lange gevangenisstraffen.

Eén van deze mensenrechtenactivisten is Isroil Kholdorov. Hij werd veroordeeld tot 6 jaar gevangenisstraf in februari 2007 voor het vreedzaam uitoefenen van zijn fundamenteel recht op meningsuiting en vereniging.

Zwakke houding van de EU is verkeerd signaal

Amnesty International heeft de voorbije jaren al meermaals de zwakke houding van de EU ten aanzien van mensenrechtenschendingen in Oezbekistan aangeklaagd. De organisatie deed dit ook toen de EU besloot haar sancties ten aanzien van Oezbekistan op te heffen.

Deze sancties, waaronder een wapenembargo, waren het Europees antwoord op het bloedbad in Andizhan in mei 2005. Hierbij werden honderden vreedzame betogers, waaronder vrouwen en kinderen, vermoord door het leger. De EU eiste in oktober 2005 een onafhankelijk, internationaal onderzoek naar de massamoord.

President Karimov en zijn regering hebben tot op heden geweigerd dergelijk onafhankelijk onderzoek toe te staan. Desalniettemin hief de EU de sancties op, zonder nog een woord te reppen over de aanleiding ervan of de eis naar een onderzoek.

De internationale gemeenschap kon geen slechter signaal geven. De Oezbeekse regering verklaarde dan ook publiekelijk “dat ze de opheffing van de sancties zag als het bewijs dat ze het dossier-Andizhan als gesloten kon beschouwen”.

Mensenrechten zijn niet te koop

“De waarheid over het bloedbad in Andizhan en gerechtigheid voor de slachtoffers en hun familie zijn eenvoudigweg niet te koop”, zegt Amnesty International. “Door in te stemmen met deze ontmoeting op het hoogste niveau draagt meneer Barroso bij tot de toenemende druk van de veiligheidsdiensten op de Oezbeekse mensenrechtenactivisten en hun families.”

Amnesty International moedigt de EU aan een diplomatieke aanwezigheid in Oezbekistan op te zetten en er een voltijdse ervaren diplomaat verantwoordelijk voor mensenrechtenbeleid aan te stellen. Internationale organisaties die de mensenrechtensituatie in het land willen opvolgen, worden immers systematisch uit het land geweerd. Een extra diplomatiek kanaal kan dus zeker helpen.

Amnesty-activisten gaan maandag de eisen en bezorgdheden van Amnesty International kracht bij zetten tijdens een stille demonstratie aan het hoofdkwartier van de Europese Commissie in Brussel.

Karen Moeskops

Karen Moeskops is directeur van Amnesty International Vlaanderen.