De Braziliaanse aluminiumconsumptie groeit sneller dan de economie in het algemeen. Volgens berekeningen van de vereniging van Braziliaanse aluminiumproducenten ABAL zal de binnenlandse markt gemiddeld 7,2 procent groeien tot 2025, ook al blijft het een product dat aan commerciële schommelingen onderhevig is.
Het optimisme is gebaseerd op de verwachte uitbreiding van activiteiten en goederen die veel aluminium verbruiken, zoals de bouwsector, verpakkingen en automotoren, zegt ABAL-voorzitter Adjarma Azevedo. Ook de bouwwerken voor het wereldkampioenschap voetbal in 2014 en de Olympische Spelen in 2016 dragen daartoe bij.
Waterkrachtcentrales
Aluminium heeft de industriële ontwikkeling in het armere noorden van Brazilië aangezwengeld, zegt Azevedo. Het maakte er de bouw van grote waterkrachtcentrales mogelijk. Net dat is een doorn in het oog van milieuorganisaties. Voor de Tucuruí-centrale in het Amazonegebied bijvoorbeeld is in de jaren tachtig bijna 3000 vierkante kilometer onder water gezet; tienduizenden mensen moesten weg, zeggen ze.
Volgens Azevedo was de Tucuruí-centrale een oplossing aangezien de Braziliaanse economische ontwikkeling in het gedrang kwam sinds de oliecrisis van 1973. Door zware investeringen in de aluminiumindustrie werd de energieproductie in de regio verankerd. De vraag van de plaatselijke economie en de bevolking volstond niet om de bouw van zo’n centrale te rechtvaardigen.
Materiaal van de toekomst
Ook João Meirelles, directeur van het Peabirú-instituut in Belém, een milieuorganisatie, vindt dat de aluminiumproductie zinvol is in de regio, zeker in de deelstaat Pará, met zijn enorme voorraden bauxiet en rivieren die waterkracht kunnen opwekken. Alleen had men de Tucuruí-centrale niet zo afgelegen mogen bouwen, zegt hij.
Meirelles noemt aluminium het “materiaal van de toekomst”, ook al omdat het zeer goed recycleerbaar is. Dan is echter wel een meer geïntegreerde lokale productie nodig, die ook afgewerkte producten aflevert. Nu gaat het primaire aluminium naar het zuiden van Brazilië en naar andere landen.
Volgens Meirelles is het mogelijk de sociale en ecologische schade van de aluminiumindustrie te verzachten. Hij pleit ook voor nieuwe onderhandelingen over compensaties voor de impact van grote projecten zoals waterkrachtcentrales, mijnen en wegen.
Stroom is te duur
In elk geval zal de Braziliaanse aluminiumproductie de stijgende vraag niet kunnen bijhouden als de elektriciteit in Brazilië een van de duurste ter wereld blijft, zegt Azevedo. Nu vertegenwoordigt energie een derde van de productiekost van aluminium.
In september nam de centrumlinkse regering van Dilma Rousseff maatregelen om de elektriciteit goedkoper te maken, onder meer via de verlenging van de concessies voor stroomproducenten. Voor ABAL volstaat dit niet. Bovendien moet het parlement nog zijn goedkeuring geven en daar zijn al 431 amendementen ingediend op het voorstel.
De aluminiumsector probeert de kosten te verlagen door zelf elektriciteit te gaan opwekken. Zo is de sector de belangrijkste partner in de waterkrachtcentrale van Estreito, op de Tocantins-rivier, in het centrum van het land, met een vermogen van 1087 megawatt.
Mario Osava
