In het promotioneel materiaal en de persteksten benadrukt de Israëlische zangeres Liraz Sharhi sterk haar “vrije Israelische achtergrond”. Na intern overleg en onderzoek over de achtergrond van deze zangeres liet De Snuffel, die sinds mensenheugenis een  thuishaven voor progressieve Bruggelingen en culturele organisaties is, één week voor haar optreden aan het organiserende Cultuurcentrum Brugge weten de zaal niet ter beschikking te stellen. Daarop liet Cultuurcentrum Brugge dit concert doorgaan in een eigen zaal.

Waarom zou het zingen van liedjes over vrouwen die vrij willen zijn in het geval van Liraz Charhi controversieel zijn? De beslissing van De Snuffel is gebaseerd op een aantal verontrustende  vaststellingen.

Liraz als een gekooide vogel

Het koppelen van het concept ‘vrijheid’ aan de naam van apartheidsstaat Israel[1] wekte reeds enkele weken vóór het concert ongemak op maar ook nieuwsgierigheid van een aantal sociaal geëngageerde mensen in Brugge en daarbuiten, die zich inzetten voor de verdediging van de mensenrechten wereldwijd, dus ook in Israel/Palestina.

Samen met andere vrijwilligers en met een aantal onderzoeksjournalisten in België en het buitenland,verzamelden zij informatie die uiteindelijk leidde tot de conclusie dat het geplande concert van Liraz Carhi in stilte toch te laten doorgaan moreel niet te verantwoorden was.

Een oproep tot boycot en petitie van de ad-hoc-actiegroep kreeg steun van tientallen anderen waaronder Israëlisch historicus Ilan Pappé en de Frans-Israëlische advocaat voor mensenrechten Salah Hamouri die wegens zijn inzet voor de rechten van Palestijnse gevangenen recent uit Israël naar Frankrijk werd gedeporteerd.

Onderzoek naar andere informatie dan het eigen promomaterial leidde tot het beeld van een vrouw die weliswaar passioneel zingt over vrijheid, maar dit enkel kan binnen een onzichtbare kooi die haar contradictorisch genoeg belet om waarlijk vrij te zijn.

Deze gekooide vogel beweegt zich binnen de ruimte die haar wordt toegewezen om het Israëlisch apartheidsregime te normaliseren en te verdedigen.  De onzichtbare tralies van censuur rond deze kooi zijn zeer effectief, omdat ze de illusie van vrijheid niet verstoren. Ik weet waarom de gekooide vogel zingt, verwijst naar het zevendelige autobiografische boek van de Afro-Amerikaanse auteur Maya Angelou “I know why  the caged bird sings” uit 1969. Liraz is een schitterende verschijning, ze lijkt wel een paradijsvogel, maar ze blijft een gekooide vogel.

Na haar concert was er gelegenheid voor het publiek om met Liraz en enkele mensen uit haar professionele entourage te spreken. Één van haar begeleidende artiesten kreeg de vraag: “Waarom spreekt Liraz zich niet uit over haar Palestijnse zusters die dagelijks worden onderdrukt?” Hun antwoord maakte de onzichtbare tralies van Liraz’ kooi tastbaar: “Als ze dat doet is haar carrière voorbij”.

Reeds in  2015 tekenden 2.000 Israelische artiesten een petitie waarin ze de eigen regering beschuldigen van censuur. Ze klaagden erin aan dat artiesten het zwijgen werd opgelegd (door subsidiëring te weigeren of in te trekken) indien ze standpunten innamen die kritisch zijn tegenover de staatsideologie.[2]

Soft diplomacy propagandacampagne

Volgens de hier samengebrachte informatie sluit Liraz Charhi zich een bij  de soft diplomacy propagandacampagne van de apartheidsstaat Israël. Of zij dit doet uit overtuiging of hiervoor gesponsord wordt door het Israëlische Ministerie van Buitenlandse zaken met een door de ondertekenaar geheim te houden hasbara-contract”, is irrelevant. Het normalisatie-effect blijft hetzelfde.

Er zijn ondertussen duidelijke signalen dat bij jonge Joods-Amerikanen steeds meer sympathie is voor de Palestijnse strijd.[3] Tevens neemt het inzicht toe over de noodzaak om verschillende vormen van antiracistische strijd met elkaar te verbinden, zoals Black Lives Matter en de bewegingen voor solidariteit met Palestina in de VS.[4]

Nu zelfs bij joden in de diaspora de steun voor Israël afkalft, zet het regime innovatieve pr-instrumenten in zoals soft diplomacy die via sport en cultuur Israël presenteert als een te respecteren democratische staat. Deze campagnes worden ook hasbara of Brand Israël genoemd. Het gewenste effect is de normalisering en aanvaarding van het apartheidsregime op het internationale toneel.

Liraz Charhi, de stem van ‘onderdrukte vrouwen’

Liraz Charhi is een in Israël geboren actrice en zangeres die zich in haar persteksten voorstelt als feministe en als een stem die vanuit haar “vrije Israëlische achtergrond” vrijheid opeist voor onderdrukte vrouwen wereldwijd, in het bijzonder voor onderdrukte vrouwen in Iran, het land dat haar ouders ontvlucht zijn net voor de revolutie van 1979 die de Ayatollahs aan de macht bracht.

Feminisme wordt hier weer geinstrumentaliseerd om een Westers publiek te verleiden om een pro-Israël standpunt in te nemen in het geopolitieke conflict tussen Iran en Israël. Deze retoriek over het “redden” van vrouwen in het buitenland – in dit geval in Iran – werd eerder al ingezet voor Afghaanse vrouwen om met het oproepen van sterke emoties Westerse steun te verwerven voor de Amerikaanse war on terror.

Liraz focust in haar uitspraken op de kracht van individuele vrouwen om tegenslagen te overwinnen.  Zij noemt dit een “individuele revolutie” die vorm krijgt door Iraanse vrouwen die – weliswaar alleen binnenskamers – zingen en genieten van muziek.

Vergelijk dit met het feminisme van jonge vrouwen als de Palestijnse Ahed Tamimi, die het vestigingskolonialisme bekritiseert en een maatschappelijke visie uitdraagt.[5] Dit feminisme focust niet op persoonlijke empowerment maar op het streven naar structurele rechtvaardigheid in een maatschappij gebaseerd op onderdrukking. De kracht van Ahed Tamimi is dat zij oproept tot een collectieve, het individu overstijgende revolutie of maatschappelijke verandering.

Events van zionistische organisatie

Verder onderzoek toont aan dat Liraz als zelfverklaard feministe enthousiast haar medewerking verleent aan het Israëlisch regime.  Zo was zij een graag geziene gaste voor interviews op evenementen van de Israëlische ambassade in Berlijn in december 2022[6] of op een evenement in het Carlton Hotel in Tel Aviv in maart 2023, waar zij sprak voor een publiek dat hoofdzakelijk bestond uit topmensen uit het leger en de politiek. Naar verluidt zong ze er ook enkele liedjes.

Het evenement in Tel Aviv werd georganiseerd door de neoconservatieve en invloedrijke zionistische denktank Fund for the Defense of Democracies (FDD), die als zelfverklaarde missie het creëren van een positief imago voor Israël in Noord-Amerika heeft. Sima Vaknin-Gil, directeur-generaal van het Israëlische ministerie voor strategische zaken (dat specifiek belast is met de strijd tegen de BDS-campagne), heeft openbaar bevestigd dat FDD  nauw samenwerkt  met de Israëlische overheid.[7]

Protest tijdens het concert in Brugge

Toen de zangeres tijdens haar concert op de eerste rij iemand opmerkte die zwaaide met een Palestijnse sjaal, nodigde ze haar uit op het podium. Tijdens vroegere interviews zei ze daarover: ”Soms wuiven mensen in het publiek met een Palestijnse vlag en ik respecteer dat.”

Toen die persoon de micro kreeg, haalde zij eerst herinneringen op aan een favoriete grap van haar Iraanse vriendin Fariba: “Alle Iraanse mannen zijn psychiatrische gevallen”. Vervolgens prees ze de krachtige stem waarmee Liraz vrijheid eist voor vrouwen wereldwijd.

Daarop zei ze echter ook dat ze Liraz haar Palestijnse sjaal wou cadeau doen en vroeg in één adem door om haar sterke stem ook in te zetten voor haar onderdrukte Palestijnse zusters. Ze gaf het voorbeeld van zwangere Palestijnse vrouwen die in Israëlische gevangenissen gedwongen worden te bevallen met armen en benen aan hun bed geketend.[8]

Toen sloeg de sfeer om. De micro veranderde snel van eigenaar. Liraz stapte weg van de vrouw die ze op het podium had uitgenodigd met de commentaar: “Ik heb twee kinderen en ben nooit aan een bed vastgebonden. We hebben allen onze pijn…”

Na het concert was er nog een incident met twee personen aan de bar, waar Liraz kennis wilde maken met een aantal mensen uit het publiek. Een Palestijn met keffiyah rond de hals en een lokale Bruggeling hielden zwijgend en waardig een Palestijnse vlag omhoog. De Palestijn gaat door het leven op krukken nadat een Israëlische kogel zijn knieschijf verbrijzelde. Nog elke dag slikt hij morfine om de dag door te komen.

Liraz beet hem toe: “Jij hebt mijn show verpest.” . De man in kwestie was echter nooit in de concertzaal geweest.  Liraz nam foto’s van de Palestijn maar de Brugse politie liet haar die, op vraag van de man verwijderen, onder veel protest. Dit is de zangeres die zich presenteert als de stem van de vrijheid.

Het protest tegen haar concert in Brugge door mensenrechtenactivisten was spontaan gegroeid en maakt- geen deel uit van de internationale BDS-campagen of van de Palestinian Campaign for Academic and Cultural Boycot of Israel (PACBI).[9]

Brugge veroordeel apartheidsregime

We mogen er vandaag van uitgaan dat promotie van een apartheidsregime iets is waar niet meer moet over gedebatteerd worden, gezien het zich bevindt buiten de grenzen van het ernstige ethische debat. In vroegere tijden werd nog gedebatteerd over de ‘verdiensten’ van het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime. De promotie van apartheid valt niet langer onder het recht op vrije meningsuiting.

De stad Brugge en haar burgers kunnen de handen in elkaar slaan en lessen trekken uit deze controverse en dit protest. Ze kunnen in overleg gaan over de inspanningen die kunnen geleverd worden om de enige ethisch verantwoorde weg in te slaan. Die bestaat uit een duidelijke veroordeling van een apartheidsregime in overeenstemming met het internationaal recht en met respect voor mensenrechten. Altijd en overal.

Wij kunnen lering trekken uit de historische strijd voor democratie en mensenrechten in Zuid-Afrika, om ook het huidige apartheidsregime in Israel af te breken en bij te dragen aan de totstandkoming van democratie in Israel/Palestina, met gelijke rechten voor al zijn inwoners.

Brugge verbreek institutionele banden met apartheidsregime

Het  stadsbestuur kan al signalen geven van solidariteit met het Palestijnse volk in navolging van andere steden als Barcelona, Oslo, Luik, Verviers en Belém (Brazilië) die alle institutionele banden met het apartheidsregime verbroken hebben. Brugge is nu al een “Fair Trade Stad”. Het zou een contradicite zijn met dit engagement om als stadsbestuurt nog producten of diensten aan te kopen uit Israel.

Zionisme is de officiële Israëlische staatsideologie. Nooit was dit duidelijker dan toen de Natiewet werd gestemd, die verkondigt dat Israel alleen de staat is van haar joodse burgers, en niet van al haar burgers. Brugge moet als lid van de organisatie European Cities Against Racism (ECAR) ook daarom een standpunt innemen.

Ideale lokale gesprekspartners zijn de Bruggelingen met roots in Palestina, zelforganisaties van mensen met een migratie-achtergrond en basisinitiatieven zoals Bruges United Against Racism (BUAR) die de stem vertolken van mensen van kleur in de stad. Tenslotte zijn er in België ook progressieve joodse organisaties die de zionistische ideologie veroordelen en willen meewerken aan de afbraak van apartheid, zoals Een Andere Joodse Stem.[10]

Verder kunnen nog veel initiatieven worden ontwikkeld om de Culturewashing en de Sportswashing van de Israëlische hasbara te counteren. We kunnen nooit dulden dat cultuur en sport worden misbruikt om Israelische schendingen van de mensenrechten, de repressie, de apartheid en de kolonisering wit te wassen.

Solidariteit is de tederheid der volkeren (dixit tedere dichter Charles Ducal)

[1] De politieke analyse van het Israëlische regime als apartheidsstaat is ondertussen genoegzaam bekend. Zie het  verslag van UN Economic and Social Commission for Western Asia (ESCWA – 2017),van Human Rights Watch en de Israelische mensenrechtenorganisatie B’Tselem uit 2021 en dat van Amnesty Iternational uit 2020.

[2]https://www.theguardian.com/world/2015/jun/14/israeli-artists-protest-freedom-of-speech

[3] https://www.theguardian.com/commentisfree/2021/may/22/jewish-americans-israel-palestine-arielle-angel

[4]Zie o.a. deze paneldiscussie met Angela Davis en het perspectief van een Afro-Palestijns Amerikaans persoon die het verband legt tussen racisme in de VS en en Israëll in I’m Black and Palestinian, you scared?

[5]Ahed Tamimi in dit interview: “We must ensure that when we finally do achieve liberation [from Israel], we’re not left with a society that’s full of corruption and inequity. It’s imperative that we fight for women’s rights, to ensure that we have full equality between women and men. We need to get rid of traditional mentalities that judge girls and women through the lens of shame. We also need to fight for better employment opportunities for our youth and find ways to get them involved in the political process. Why should those holding political office be predominantly old men? They’ve consistently proven themselves incapable and irrelevant”.

[6]Zie Israeli-Iranian singer takes part in Berlin marking expulsion of Jews from Arab countries and Iran.

[7]Zie Un documentaire interdit sur le lobby pro-israélien aux États-Unis.

[8]Wat werd bevestigd door de Israelisch/Franse mensenrechtenadvocaat Salah Hamouri tijdens een conferentie in Brussel op 21 mei 2023 met historicus Ilan Pappé en juriste Rima Hassan.

[9]Zie Cultural Boycot Guidelines.

[10]Zie Een Andere Joodse Stem.