Op maandag 12 maart werd omstreeks 19 uur een aanslag gepleegd op een sjiitische moskee in de Dr. De Meersmanstraat nummer 33 te Kuregem. Het ging om een brandstichting. Op dat ogenblik waren er een tiental mensen in de moskee. De imam, op de eerste verdieping, liet er het leven bij. De moskee voelde zich al enkele dagen bedreigd en situeerde de bedreiging in de jihadistisch-salafistische hoek. Een eerste vermoeden over de kringen waarin de aanslag beraamd werd, mag in die jihadistisch-salafistische Kuregemse kringen gesitueerd worden.

Voor meer achtergrondinformatie over de tegenstelling tussen soennieten en sjiieten kan men dezer dagen in Leuven terecht. In de “Gülen Lectures Series” aan de KU Leuven werd vorige week het sjiisme in Europa behandeld; volgende week donderdag 22 maart gaat het er over het wahhabisme en het salafisme. Over de bekeringen van het soennisme tot het sjiisme te Brussel wordt o.a. op donderdag 19 april om 17 u aan de KU Leuven bij de doctoraatsverdediging in de sociale en culturele antropologie van Iman Lechkar die aan dit Marokkaanse sjiisme te Brussel een deel van haar doctoraatsonderzoek wijdde.

Kort samengevat is de situatie van het sjiisme in Brussel als volgt: de meeste sjiieten (twaalvers) zijn van Iraanse en voor een deel van Irakese herkomst. Andere sjiieten komen uit Pakistan en Afganistan. Aparte categorieën bestaan uit beperktere groepen Turkse alevieten die men ook in de sjiitische hoek mag situeren, maar die toch wel sterk afwijken van de andere sjiieten.

Er doet zich een beperkte aan de intra-islamitische bekering voor in Marokkaanse kringen (en bij enkele bekeerlingen), namelijk  van enkele soennitische naar sjiitische moskeeën. Dat is bijvoorbeeld zichtbaar in de Brusselse Ghafourmoskee en in het Mahdicentrum… De officiële Marokkaanse instanties slaan de evolutie met grote argwaan gade, want het Marokkaanse sjiisme erkent niet dat de Marokkaanse koning de religieuze leider zou zijn in de lijn van het Malekitische Marokkaanse soennisme, zoals de monarchie zelf beweert. Argwaan is er ook in Saoedische kringen (vertegenwoordigd in de grote moskee, het ICC, dat nogal duidelijk het wahhabisme ondersteunt). De bekeringen worden daar ook met grote agressiviteit bekeken in sommige jihadistisch-salafistische (soms ook neo-salafistisch genoemde) milieus.

Wat nu de aanslag van maandag aangaat: wie zoekt naar mogelijke aanstokers, van nabij of van ver, kan daar maar best allemaal rekening mee houden… Was met die aanslag gewoon intimidatie bedoeld? Of meer? Dat is voor het ogenblik nog onduidelijk. Wel lijkt de eerste piste naar het jihadistisch salafisme te wijzen, al dan niet gemanipuleerd door derden.

Wat nemen radicale en gefanatiseerde salafistische soennieten het sjiisme kwalijk? Dat het een grotere marge van intern debat en interpretatievrijheid in de islam introduceert dan gebruikelijk is. Sjiieten zeggen graag dat hun islam rationeler is dan het soennisme. Anderen vrezen dan weer voor een indirecte toename van invloeden uit Iran…

In De Morgen verscheen zaterdag jongstleden een goed gemaakte reportage over het salafisme. Wat met de recente feiten en reportages toch wel duidelijker dan ooit aan de oppervlakte komt, is dat de islam in België heel pluraal is. De aanwezigheid en de opstelling van moslims in ons land enkel en alleen duiden vanuit de Koran, zoals helaas in veel Vlaamse Davidsfondsafdelingen vandaag nog altijd courante praktijk is, en zoals eveneens gepromoot werd in boeken zoals die van J.M. Dedecker over de islam, een tijd geleden, is eigenlijk ‘passé’.