De opiniepeiling werd in opdracht van het Internationaal Vakverbond (IVV) uitgevoerd in België, Brazilië, Bulgarije, Canada, Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Indonesië, Japan, Mexico, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Zuid-Afrika. Per land werd in mei een representatieve groep van ongeveer 1.000 personen bevraagd.

De uitvoerder van de enquête, Anker Solutions, maakt zich sterk dat de resultaten zo de mening weergeven van zo’n 1,4 miljard mensen, ofwel 20 procent van de wereldbevolking. Een belangrijke motivatie voor de enquête was dan ook de mening te weten te komen van doorsnee werknemers, en niet zozeer vakbondsleden of -militanten, die slechts 14 procent van de bevraagden uitmaken.

“Geen besparingen meer”

Op meer dan één vlak duiken uitgesproken verschillen op tussen het (economische) beleid van regeringen en waar het volgens de bevolking naartoe moet. Zo verkiest tweederde (66 procent) van de bevraagden eerst investeringen in jobs en groei boven het zo snel mogelijk afbetalen van de nationale schuld via besparingen in regeringsuitgaven en loonsverminderingen. Slechts tien procent wereldwijd verkiest de besparingsaanpak.

“Hier zie je dat de realiteit totaal indruist tegen wat mensen echt willen”, zegt Sharan Burrow, algemeen secretaris van vakbondskoepel IVV. “De wereldwijde economische orthodoxie wordt algemeen verworpen door de bevolking. De groeiende oppositie tegen de overheid en het algemene protest tegen de bezuinigingen in zoveel landen betekenen dat beleidsmakers wereldwijd dringend terug naar de tekentafel moeten.”

Voorkeur voor de jobs-en-groei-aanpak is nog meer uitgesproken (70 procent) in de EU-zone. Enkel in de Verenigde Staten is er ongeveer evenveel steun voor beide ideologieën. Daar is de publieke opinie immers sterk verdeeld tussen het Republikeinse en het Democratische kamp, zeker in de aanloop naar de presidentsverkiezingen.

“Banken hebben te veel invloed”

Wat de rekening van de economische en financiële crisis betreft, vindt meer dan drievierde van de respondenten (78 procent) dat banken daar meer moeten van betalen, terwijl er vandaag net geld naar hen toestroomt. “Die hele aanpak is duidelijk niet waardenvrij, maar wordt gedicteerd door een rechts-conservatieve ideologie. Dat moet dringend herdacht worden. Banken hebben te veel invloed”, zegt ABVV-voorzitter Rudy De Leeuw.

De sterke invloed van banken en grote bedrijven op de politieke besluitvorming is ook een bezorgheid onder veel bevraagden: 67 procent vindt dat banken en financiële instellingen te veel doorwegen op het beleid van regeringen. Kleine bedrijven (71 procent voorstanders), kiezers (67 procent) en werknemers en vakbonden (50 procent) zouden meer inspraak moeten krijgen.

Een meerderheid (58 procent) vindt dat hun land niet de goede richting uitgaat. In Griekenland loopt de ontevredenheid op dit vlak op tot wel 91 procent. “Dat doet me denken aan landen die net een oorlog achter de rug hebben”, zegt Hans Anker, die voor onderzoeksbureau Anker Solutions in het verleden enquêtes hield in onder meer ex-Joegoslavië.

Grote onzekerheid over toekomst

Voor België valt op dat er grote onzekerheid over de toekomst heerst: 87 procent van de bevraagden denkt dat de toekomstige generaties het slechter zullen hebben, terwijl 77 procent vindt dat de huidige economische situatie slecht tot zeer slecht is. Alarmerend, volgens het IVV: “Economieën en samenlevingen worden gebouwd op vertrouwen. Daar is vandaag een totaal gebrek aan. Mensen zijn zeer pessimistisch”, aldus Sharan Burrow.

Waar de bevraagden in plaats van besparingen wél nood aan hebben, zijn in dalende orde van belangrijkheid: betaalbare gezondsheidzorg, betaalbaar onderwijs, correcte pensioenen, betaalbare kinderzorg en, waar nodig, werkloosheidsuitkeringen.

De internationale vakbondsbeweging zal deze werknemersstandpunten voorleggen aan de wereldleiders die op 18 en 19 juni deelnemen aan de G20-top in het Mexicaanse Los Cabos.