“België heeft de tobintaks vermoord”, klinkt het bij 11.11.11. De actie van vanmorgen nam dan ook de toepasselijke vorm aan van een fictieve begrafenis. Hierbij werd de financiële transactietaks (FTT) symbolisch vertegenwoordigd door Robin Hood, die net als de taks neemt van de rijken en geeft aan de armen.

Actievoerders droegen zijn doodskist tot aan de rand van het Warandepark, recht tegenover het federaal parlement. Hiermee wil 11.11.11 federaal minister van Financiën Johan Van Overtveldt, de Belgische afgevaardigde op het Europese overleg rond de FTT, aanzetten om tijdens de bijeenkomst op vrijdag 17 juni het akkoord rond de taks te ondertekenen.

De financiële transactietaks, ook wel bekend als de tobintaks, is een kleine heffing op financiële transacties. De Europese Commissie lanceerde in 2011, na de financiële crisis, al een concreet voorstel voor zo’n taks. In 2015 werd er tussen 10 Europese landen, waaronder België, een akkoord gesloten over de voorwaarden waaraan de financiële transactietaks zou moeten voldoen.

Volgens Bogdan Vanden Berghe, algemeen directeur van 11.11.11, is de taks voor de ontwikkelingshulp broodnodig. “Er is in België al heel wat geschrapt in ontwikkelingshulp. Daarbij is er in heel de wereld een groot tekort aan middelen voor ontwikkeling, maar ook voor klimaatfinanciering. Als de tobintaks er komt, zou deze volgens berekeningen jaarlijks 1,6 miljard euro per jaar kunnen opbrengen. Dat is toch een behoorlijk gedrag, zeker in tijden van crisis, wanneer er geld te kort is”, stelt Vanden Berghe.

De betrokken ministers verklaarden eerder dat ze voor deze zomer rond zouden zijn met de onderhandelingen, en met concrete wetsvoorstellen zouden komen.Toch staat de financiële transactietaks nu plots op de helling, en daar speelt België geen onbelangrijke rol in.

Eerder werd al bekend dat ons land dwarsligt over de exacte reikwijdte van de taks. Zo pleit federaal minister van Financiën Johan Van Overtveldt voor een vrijstelling van het merendeel van de financiële derivaten, complexe financiële producten die een sleutelrol spelen in de speculatieve handel. Als voornaamste reden hiervoor noemt Van Overtveldt de mogelijk negatieve impact van de taks op de gehele economie, en meer specifiek op pensioenfondsen.

Volgens Bogdan Vanden Berghe, algemeen directeur van 11.11.11, is dit onzin. “De tobintaks is al meermaals bestudeerd geweest. Alle argumenten die we te horen krijgen van minister Van Overtveldt werden daarbij weerlegd, niet enkel door NGO’s maar ook door de Europese Commissie. Wij begrijpen niet goed waarom de federale regering moeilijk blijft doen over de taks”.

Vanden Berghe noemt het verder vreemd dat België, dat steeds een voortrekkersrol heeft gespeeld in onderhandelingen over de financiële transactietaks, plots haar kar heeft gekeerd. “In de regering zitten heel wat kopstukken die in het verleden voorstander zijn geweest van de tobintaks, zoals huidig premier Charles Michel, Didier Reynders en enkele leden van de CD&V.”

Daarbij bestaat er volgens Vanden Berghe een voldoende groot democratisch draagvlak voor de taks. “Laat ons niet vergeten dat er in 2004 nog een wet werd gestemd in het federale parlement die de komst van de tobintaks mogelijk maakt. Het wordt tijd dat premier Michel op tafel klopt en het Belgische standpunt meegeeft aan Van Overtveldt.”

Ondanks de sombere vooruitzichten blijft 11.11.11 hoopvol. “Er heerst vandaag bij ons een gevoel van onbegrip en opstandigheid, maar niet alles is verloren. We blijven deze strijd voeren”, verklaarde Jacques Mevis, ondersteuner van vierde pijlerinitiatieven van 11.11.11. 11.11.11 hoopt kortom dat België er vrijdag alsnog in slaagt om samen met haar Europese partners tot een concreet akkoord te komen.