De internationalisering
van de Chinese munt yuan (voluit ‘yuan renminbi’ – 1 euro is
7,739 yuan) en de verminderende overmacht van de dollar lopen parallel. Dat is
eerder een gevolg van de zwakte van de Amerikaanse economie zelf dan van de
verminderende macht van de VS. Het tweede scenario zou vereisen de hegemonie
van de VS als een geheel in vraag te stellen en dat is nog geen reëel bestaande
situatie. 

Er is echter wel enige
evolutie te bemerken in de verschillende mechanismen voor financiële
samenwerking met China ten gevolge van de onzekerheid op de internationale
financiële markten, de haperende hervorming van het Internationaal Monetair Fonds
(IMF) en de kwetsbaarheid van het wereldwijde economische herstel.

In een eerste fase wil deze geleidelijke de-dollarisering de gevolgen opvangen
van de vluchtigheid van wisselkoersen, rentetarieven en markten. In de tweede
fase kan de vooruitgang van de yuan een omvang van systemisch belang bereiken.
Dat zal leiden tot een confrontatie met de dollar en een moeilijke strijd
voor wereldwijde erkenning.  

Momenteel behouden meer
dan veertig centrale overheidsbanken de yuan als één van hun referentiepunten
bij het opslaan van monetaire reserves. De referentie naar de yuan loopt
parallel met de klassieke dominante valuta’s (de dollar, de euro, de Japanse
yen en het Britse pond).  

In 1999, toen de euro
ingevoerd werd, bestond 70 procent van de samenstelling van de reserves van
deze centrale banken nog uit dollars. In het najaar van 2013 was dit nog
slechts 60 procent. De categorie ‘overige munten’ is in de
rekeningen van het IMF gestegen van 1,62 procent 15 jaar geleden naar 6,51
procent tegen het einde van 2013, voornamelijk door het toenemende gewicht van
de yuan.

Er bestaat geen twijfel over het feit dat de Chinese uitbreiding van de handel
de voornaamste kracht is die de internationalisering van de yuan drijft.
Als logisch gevolg heeft de centrale bank van China de ondertekening van swaps [1]
voor bilaterale valuta’s bevorderd. Op het ogenblik heeft ze  overeenkomsten gemaakt met ongeveer 25 andere
centrale banken.  

De Chinese regering
creëerde daarmee dus een wereldwijde markt voor de yuan. Tot nu toe werden
meer dan 1.200 interbancaire rekeningen geopend en circuleren er 1,70 miljard
yuan (220 miljoen euro) tussen bedrijven en individuele klanten. Die opening
maakt China echter kwetsbaarder voor speculatieve schommelingen….

Buiten Azië zelf heeft de yuan vooral aanzienlijke steun verkregen in de EU.
Vooral de steun van de Londense City (de Britse financiële sector) blijft
vruchten afwerpen nadat eerder al Frankfurt, Parijs en Luxemburg zich als
handelssteden voor de yuan gelanceerd hadden. Recent werden in Londen de eerste
Chinese overheidsobligaties [2]
in yuan uitgegeven. Die fondsen
zullen dienen om de opbouw van reserves in yuan te financieren.   

De autoriteiten van de
Europese Centrale Bank (ECB) discuteren over de mogelijkheid van het opnemen
van de Chinese munt in zijn internationale reserves. In Groot-Brittannië en
Duitsland zijn de betalingen in
yuan tussen 2013 en 2014 toegenomen met meer dan 100 procent, in Frankrijk
en Luxemburg met meer dan 40 procent.

In Rusland heeft de yuan niet alleen een partner gevonden, maar ook een
strategische medestander als gevolg van de recente economische sancties van de
EU en de VS tegen Rusland. China is nu al de grootste handelspartner van
Rusland en Zuid-Afrika. 

Prognoses van The Financial Times en The Economist kondigen een overgangsperiode
aan. Op het eind van 2014 zal China de VS waarschijnlijk inhalen als ‘s werelds
grootste economie. Samengevat, China is de wereldeconomie en het internationaal
monetair systeem aan het veranderen. De wereldeconomie zal onvermijdelijk steeds
minder gericht zijn op de dollar en meer regionale ruimte creëren voor munten
als de yuan.  

Oscar Ugarteche is Peruaans econoom aan het Instituut voor Economisch Onderzoek van de Universidad Nacional Autónoma de México (UNAM), coördinator
van het Economisch Observatorium van Latijns-Amerika (OBELA) en voorzitter van America Latina en Movimiento. Ariel Rodriguez Noyola is lid van OBELA. Hij is columnist bij het Mexicaanse tijdschrift Contralínea en medewerker van het Franse Voltaire-net.

Dit is een samenvatting van het artikel Yuan, moneda clave de la desdolarización
global op de website van America Latina en
Movimiento, vertaald door Toon Mondelaers. Overname van deze vertaling kan voor
niet-commerciële doeleinden met weblink naar deze publicatie van DeWereldMorgen.be.

[1] Een ‘swap’ is een complexe financiële transactie, in feite een overeenkomst tussen
twee partijen om met elkaar munten te wisselen in afwachting van een
handelsovereenkomst die nog moet gebeuren. Het is een soort risico-voorafname
op verwachte opbrengsten, die op het ogenblik van de swap nog niet verzekerd
zijn, maar waarvan men speculeert dat ze zich zal voordoen.

[2] Een obligatielening is een financieel contract waarbij een
persoon/onderneming zijn geld uitleent aan een overheid voor een bepaalde
periode, met enerzijds een gegarandeerde intrest voor de volledige duur van het contract maar anderzijds de ‘obligate’ verplichting om het eigen geld pas te recupereren op het einde van
het contract.