In een historische uitspraak op 30 mei werd Premchaiporn schuldig bevonden als “tussenpersoon” omdat de onlinereacties op Prachatai onvoldoende in de gaten gehouden werden. Met haar onoplettendheid zou ze majesteitsschennis hebben gepleegd, waar in Thailand lange celstraffen op staan.

Door haar tot een jaar gevangenisstraf met uitstel te veroordelen, maakte rechter Kampol Rungrat duidelijk welke verantwoordelijkheid beheerders van websites, blogs of Facebookpagina’s voortaan hebben. Elke “verboden” reactie op een forum moet onmiddellijk gecensureerd worden.

Premchaiporn was verantwoordelijk als webmaster, oordeelde de rechter. Ze had alle boodschappen op de website moeten lezen en elke “onder de wet op majesteitsschennis verboden reactie” moeten wissen.

Het maakte de rechter niet uit dat het forum van Prachatai toen tussen de 20.000 en 30.000 gebruikers had die dagelijks 2800 reacties postten over ongeveer 300 onderwerpen. Want sinds de staatsgreep in 2006 trok de kritische berichtgeving van de nieuwssite en de hevige debatten op het forum heel wat surfers aan.

Afschrikeffect

“Deze zaak was een test voor de manier waarop het strafhof de wet op cybermisdrijven uit 2007 zou interpreteren”, verklaart Teerapan Pankeere, Premchaiporns advocaat. “Door het verdict kunnen alle aanbieders van internetdiensten maar beter op hun hoede zijn: ze moeten de boodschappen op hun websites ernstig controleren.”

In Thailand zitten meer dan 18 miljoen van de 66 miljoen inwoners op het internet. Facebook telt 14,2 miljoen Thaise gebruikers. Veel experts en activisten maken zich zorgen over het afschrikeffect dat de draconische censuurwetten hebben op deze levendige internetgemeenschap.

“De veroordeling van Premchaiporn voor iets wat iemand anders op haar website schreef, betekent een ernstige bedreiging voor de toekomst van het internet in Thailand”, bemerkt Taj Meadows van Zuidoost-Aziatische divisie van Google. “Het is een slecht precedent voor Thaise ondernemingen, gebruikers en het potentieel van de interneteconomie.”

Maleisië en India

“Er is al een afschrikeffect en de zelfcensuur zal erger worden”, vreest Gayathry Venkiteswaran van de waakhond Zuidoost-Aziatische Persalliantie. “Thaise websites verwijderen forums en schakelen de reageerfunctie uit.”

Door ook tussenpersonen te straffen, komt Thailand op dezelfde hoogte als Maleisië en India. Ook deze Aziatische landen hebben wetten afgekondigd om de groeiende macht van onafhankelijke media aan banden te leggen. In China, Noord-Korea, Singapore en Vietnam gaan ze nog een stapje verder door directe en vaak gewelddadige interventies tegen de persvrijheid uit te voeren.

In Europa zijn tussenpersonen echter niet verantwoordelijk voor de inhoud die op websites wordt gepost en waarvan ze niet de auteur zijn. Maar naar dat argument had de rechter in de zaak van Premchaiporn geen oren.