De nieuwe ronde onderhandelingen kan uitmonden in een verandering van de status quo en het ondertekenen van een vrijhandelsovereenkomst door de regering van president Joyce Banda.

De EU heeft de deadline voor de EPA-onderhandelingen met landen in Afrika, het Caraïbische gebied en de Pacific (ACP), waartoe ook Malawi behoort, verschoven van 2014 tot 2016.

De vorige president, Bingu wa Mutharika, die in april van dit jaar overleed na een hartaanval, weigerde het EPA te tekenen. Hij wilde meer aandacht voor de aanleg van wegen, de gezondheidszorg en onderwijsfaciliteiten, alvorens een akkoord te tekenen.

Mutharika, een voormalige VN-handelsexpert, geloofde dat het EPA Malawi’s positie als exporteur van landbouwproducten met lage waarde zou versterken. Ook vreesde hij dat het de overheid zou beroven van de mogelijkheid om binnenlandse producenten te beschermen en dat het de groei van de verwerkende nijverheid zou hinderen.

De nieuwe regering oriënteert zich echter meer op wat het land kan winnen met een overeenkomst. “We herbekijken onze standpunten ten aanzien van EPA’s en willen ons ook bezinnen op de potentiële voordelen ervan”, zei de Malawische minister van Handel, John Bande, onlangs. Ontwikkeling staat volgens hem daarbij nog steeds centraal.

Suikerindustrie

President Banda is deze week in Brussel voor de European Development Days en een gesprek met eurocommissaris Karel de Gucht. De EU-ambassadeur voor Malawi, Alexander Baum, zei dat het partnerschapsakkoord noodzakelijk is als Malawi wil veranderen in een echt exportland.

Geoff Mkandawire, voorzitter van de Nationale Werkgroep voor Handelsbeleid, denkt dat het EPA goed zal uitpakken voor de suikerindustrie. “Malawi produceert landbouwproducten en goederen tegen lage kosten. Toegang tot de Europese markten zou een basis creëren om verder te investeren in de suikerindustrie”, zei hij.

De Confederatie van Kamers van Koophandel en Industrie (MCCCI) in Malawi zien echter weinig heil in de EPA’s in hun huidige vorm. “EPA’s zijn belangrijk voor de ontwikkeling van ACP-landen die handel drijven met de EU. Het nadeel is echter dat de ACP-landen niet sterk genoeg zijn om open markten aan te kunnen”, zei Chancellor Kaferapanjira, ceo van de MCCCI.

Verschillende maatschappelijke organisaties denken dat het EPA negatieve gevolgen zal hebben voor Malawische handel met andere landen in de regio. Een partnerschapsakkoord met de EU zou het regionale integratieproces ondermijnen.