Het hoofd van de Mossad, de Israëlische geheime dienst, begon er dinsdag zelf over. In de parlementaire commissie voor buitenlandse zaken en defensie zei Meir Dagan dat “Israël langzaam verandert van een kracht voor de Verenigde Staten in een last”.
Blok aan het been
Woensdag sloot Anthony Cordesman, een van de meest gerespecteerde en gematigde Midden Oosten-deskundigen in Washington zich daarbij aan. Zijn essay met als titel “Israël als een strategische last?” mag meteen worden gerekend tot de verplichte literatuur voor alle specialisten binnen en buiten de regering-Obama.
“Het is tijd dat Israël zich realiseert dat het verplichtingen heeft ten opzichte van de Verenigde Staten, net als andersom, en dat het veel voorzichtiger wordt met het testen van de grenzen van het geduld van Amerika en het teren op de steun van de Amerikaanse joden”, schrijft Cordesman van het Centre for Strategic and International Studies (CSIS). Volgens hem moet Israël beseffen dat zijn acties direct effect hebben op de belangen van de VS in de Arabische wereld.
“De regering moet ervan uitgaan dat de langdurige relatie tussen beide landen afhankelijk is van de mate waarin Israël duidelijk streeft naar vrede met de Palestijnen – dezelfde vrede die ook in Israëls eigen strategische belangen is.”
Veranderen
Zijn observaties zijn niet nieuw, maar het feit dat een man van zo’n signatuur dat zegt – hij was onder meer adviseur van de pro-Israëlische kandidaat John McCain – laat zien dat de opinie van de elite aan het veranderen is.
“Veel mensen in het establishment hadden het al door, maar ze durfden het niet te zeggen, uit angst voor hun carrière”, zegt Stephen Walt, een Harvardprofessor en schrijver van een veelbesproken boek over de Israëllobby dat in 2007 uitkwam. “Het is interessant om te zien hoe Cordesman in de toekomst zal worden behandeld en of meer mensen zullen gaan zeggen wat ze denken.”
Na de offensieven in Libanon en in Gaza is de kwestie van Israëls strategische belang door de verkiezing van Netanyahu en zijn weigering te werken aan een tweestatenoplossing steeds prangender geworden. Toen Netanyahu tijdens een bezoek van vicepresident Joe Biden in maart aankondigde nieuwe nederzettingen in Oost-Jeruzalem te bouwen, deelde Biden hem mee dat zulke provocaties de levens van Amerikaanse soldaten in Irak en Afghanistan in gevaar brachten.
Kort daarna waarschuwde de generaal David Petraeus, hoofd van de Amerikaanse strijdkrachten in Azië, dat de onvoorwaardelijke steun aan Israël moslimfundamentalisten in de kaart speelt.
Cordesman blijft van mening dat steun aan Israël “niet opgegeven moet worden”. “Dat morele engagement betekent echter niet dat de VS een regering moeten steunen als die er niet in slaagt geloofwaardig te werken aan vrede met haar buren. [..] Als Israël een serie grote blunders maakt, moeten de VS niet passief blijven.”
JG | IPS
