BSW

Samen met tien andere fractiegenoten stapt de econoom Wagenknecht uit haar partij. De tien nemen hun zetel mee. Er is een naar haar genoemde vereniging opgericht, Bündnis Sahra Wagenknecht. ‘BSW’ kreeg als ondertitel ‘Voor gezond verstand en rechtvaardigheid’. Die moet de oprichting van een nieuwe politieke partij gaan voorbereiden die gepland is voor januari zodat deze mee kan doen aan de Europese verkiezingen in juni 2024.

Breuk

De bekendmaking, afgelopen maandag tijdens een persconferentie, betekent niet alleen een breuk met haar partij. Die Linke had 5,16% van de Bondsdagzetels. Door de uittreding verliest de partij niet alleen 11 van haar 38 volksvertegenwoordigers maar ook de erkenning als ‘fractie’ in de Bondsdag. Die Linke verliest daarmee ondersteuningsfaciliteiten die alleen de grote fracties krijgen.

Het lukt alleen deze nevenschade voor Die Linke te beperken als de opgestapte leden nog wél een tijd in de fractie mogen blijven. Dan hoeven er geen fractiemedewerkers te worden ontslagen. Maar de opposanten om die reden in de fractie houden is moeilijk te verkopen.

In de steek gelaten burgers

Het rommelde al jaren tussen de uit de voormalige DDR afkomstige politica en haar partij. Een poging in 2018 om een partij “Aufstehen” op te richten mislukte. Wagenknecht en haar aanhang hekelen nu met BSW de aandacht die uitgaat naar onderwerpen als gendergelijkheid en het redden van bootmigranten. Die thema’s verdringen andere belangen van het electoraat, bijvoorbeeld het feit dat veel mensen zich in de steek gelaten voelen en hun vertrouwen in de politiek verliezen, aldus Amira Mohamed Ali, uittredend partijlid en voorzitster van de nieuwe vereniging. Wagenknecht bekritiseert de Ampelkoalition, de huidige Duitse regering, die wel veel arbeidsmigranten toelaat maar jongeren in eigen land onvoldoende voorbereidt op de arbeidsmarkt. BSW bekritiseert het ‘blinde eco-activisme’ en tegelijk ook het uitblijven van een toekomstgerichte economische bedrijvigheid die gericht is minder klimaatschade en bepleit steun voor het ondernemerschap van kleine en middelgrote ondernemingen. Ook de relatief lage pensioenen worden over de hekel gehaald.

Gezondverstandpolitiek

Wagenknecht pleit voor ‘Vernunft’: een politiek van gezond verstand om haar land er economisch weer bovenop te krijgen en ook voor sociale gerechtigheid en gelijkwaardigheid; zelfs toen de economie nog ‘boomde’ hadden naar verluidt veel Duitsers aan het eind van de maand niks meer te besteden.

Ontspanningspolitiek en debatcultuur

Oost- en West-Duitsland danken hun hereniging aan internationale ontspanning, een politiek waar Wagenknecht naar terug verlangt. Zelf was ze ooit politiek actief in Oost-Duitse communistische SED. Bemiddeling, uitruil van belangen en diplomatie in plaats van wapenleveranties en militarisme zijn volgens haar veel betere oplossingen voor conflictgebieden als Oekraïne en het Midden-Oosten. Een laatste punt dat Wagenknecht op de persconferentie noemde is de debatcultuur in het land: afwijkende meningen zouden niet langer op voorhand moeten worden onderdrukt. Wagenknecht wijst er op dat de helft van de bevolking zich niet meer in het openbaar durft uit te drukken als gevolg van de alom heersende ‘conformiteitsdruk’ die de democratie smoort.

Reacties

In persreacties op de oprichting wordt vermeld dat BSW niet met de populisten van AfD wil samenwerken maar dat ze op het vlak van immigratiebeleid wel standpunten deelt met deze uiterst rechtse partij. Het heet dat Wagenknecht met haar nieuwe partij zelfs een concurrent van AfD zou kunnen worden. Zelf noemt ze haar politieke ambities ‘linksconservatief’.

Die Linke, een partij die in Duitsland en in het Europees Parlement links van de sociaaldemocraten staat, betreurt het feit dat de uitgetreden partijleden hun zetel willen behouden. Op de Duitse publieke tv werd Wagenknecht vanuit haar partij beticht van egotripperij.