Daaruit blijkt dat dagelijks een voetbalveld aan bos verdwijnt in Vlaanderen. In de voorbije twintig jaar werd zo meer dan 5000 hectare bos gekapt.

Stedelijk groen

Belangrijk is dat 31 procent van de oppervlakte bos en aaneengesloten groen in Vlaanderen “zonevreemd” is, en daardoor ruimtelijk bedreigd. In de praktijk leidt dat ertoe dat ontbossing in harde bestemmingen zoals woon-, industrie- en recreatiegebied vlot vergund wordt door lagere overheden en dat er nadien vooral gecompenseerd wordt in zachtere bestemmingen zoals landbouwgebied en groene bestemmingen.

Stedelijke bossen zijn het meest bedreigd: in de bebouwde omgeving was er in de loop van de voorbije twintig jaar een netto afname van bos en aaneengesloten groen van maar liefst 10 procent.

Versnippering

En tot slot zijn de Vlaamse bossen erg versnipperd. Meer dan de helft van onze bossen is kleiner dan 2,5 hectare en amper 2 procent van onze bossen is groter dan 100 hectare. De studie wijst bovendien op een trend van steeds grotere versnippering.
“De dynamieken die het rapport blootlegt tonen aan dat er de voorbije jaren, ondanks grote inspanningen voor bosuitbreiding, nog te weinig stappen werden gezet voor de betere bosbescherming die we zo dringend nodig hebben”, zegt Laure De Vroey van BOS+.

“Door de vele uitzonderingen op het ontbossingsverbod en het gebrek aan een juridische bescherming voor zonevreemde bossen wordt ons Vlaams bosgebied dossier per dossier opgepeuzeld door andere ruimtelijke bestemmingen. Het feit dat de gemeenten en provincies een cruciale rol spelen in het vergunnen van ontbossing en daar door de gemeentefinanciering eigenlijk vaak financieel bij winnen, zorgt voor een versnipperd beleid dat de druk op onze schaarse bossen onaanvaardbaar hoog houdt.”

Boscompensatie is zwaktebod

Vlaanderen kent een mechanisme voor boscompensatie, met als basisidee dat het bosareaal minstens in evenwicht moet gehouden worden, en liever nog te laten groeien. Maar in de praktijk blijkt dat evenwicht, nog niet bereikt, zeggen Greenpeace en Bos+. Door een aantal belangrijke vrijstellingen op die compensatieplicht, valt die balans ook vandaag nog negatief uit.

“De aanhoudende bosvernietiging zorgt voor een kwaliteitsverlies in onze Vlaamse bossen: de bossen die nieuw worden aangeplant als compensatie zorgen voor verjonging en versnippering”, zegt expert Filip Verbelen van Greenpeace.

“Dat is alarmerend nieuws want de bescherming van oude bestaande bossen draagt op korte termijn veel meer bij aan het behoud van biodiversiteit en opslag van koolstof dan het aanplanten van nieuw bos. De vernietiging van oude bossen kan onmogelijk gecompenseerd worden door het aanplanten van jonge bomen elders. Net daarom moet de bescherming van deze ecologisch meest waardevolle bossen een beleidsprioriteit worden.”