Goedemiddag allemaal.
Deze uitzonderlijke tijden maken van deze dag een uitzonderlijke 1 mei.
Daarom wil ik niet alleen al diegenen aanspreken
die normaal gezien vandaag – samen met mij – op straat zouden komen,
maar wil ik me richten tot jullie allemaal. Ja, tot heel het land.
Want ook vandaag zijn onze straten leeg, en onze steden stil.
Ook vandaag spreek ik – net zoals jullie allemaal al weken doen – tegen een scherm.
En ook vandaag maken we een brede bocht rond anderen.
Omdat het moet. Omdat het moet om dit virus te verslaan.
En ik weet het, jullie zijn dat beu. Ik ben dat ook beu.
Want we kunnen niet wachten om elkaar weer eens goed vast te pakken.
Maar we gaan nog even moeten volhouden.
Allemaal samen. Want alleen dan komt dit goed.
***
De voorbije weken hebben we hartverscheurende beelden gezien
en aangrijpende getuigenissen gehoord.
Uit onze ziekenhuizen, onze rusthuizen en onze zorginstellingen.
Wat onze helden daar doen, dat is bovenmenselijk.
Onze mensen in de zorg verdienen meer dan applaus,
zij verdienen een beter loon en betere werkomstandigheden,
en ik zal blijven vechten om hen te geven waar ze recht op hebben.
De voorbije weken brachten velen van jullie in bijna totale eenzaamheid door.
Ouderen. Alleenstaanden. En jonge mensen die hun vrienden keihard missen. Dat is hard.
En de voorbije weken hebben heel veel mensen ook afscheid moeten nemen,
zonder écht afscheid te kunnen nemen. Dat is keihard.
But we did it. Allemaal Samen.
***
Maar lieve mensen, er is licht. Er is licht aan het eind van deze donkere tunnel.
Er is hoop.
Want deze uitzonderlijke crisis doet er ons ook aan herinneren
hoe ontzettend hard we elkaar nodig hebben, en hoe sociaal wij eigenlijk zijn.
Hoe ongelofelijk solidair wij zijn.
Al die hartverwarmende initiatieven,
die overal in het land spontaan vorm kregen en blijven krijgen,
dat is ronduit fantastisch. Jullie weten waarover ik spreek.
Die solidariteit vandaag, jullie zien die ook. Jullie voelen die ook.
Als deze crisis iets duidelijk maakt,
dan is het dat iedereen in dit land zichzelf overstijgt.
Wat weken terug begon als een applaus voor de zorg,
moet vanavond al misschien uitgroeien tot een applaus voor elk van jullie.
Een applaus voor iedereen.
Een applaus voor iedereen die het land nu draaiende houdt.
Maar ook voor iedereen
die er in een klein appartement met ongeduldige kinderen het beste van maakt,
voor iedereen die zorgvuldig afstand houdt bij het winkelen,
of voor alle grootouders die hun kleinkinderen moeten missen.
Ja, een applaus voor iedereen die het gewoon volhoudt.
***
Meer dan ooit is een ding duidelijk.
We are all in this together. We zitten hier allemaal samen in.
En op een moment dat werkelijk iedereen in dit land zichzelf overstijgt,
mag en kan de politiek niet achterblijven.
Al heel mijn leven vecht ik tegen oude vormen van politiek,
en meer dan ooit is het moment aangebroken
om voor het gezond verstand te kiezen.
Het moment is aangebroken om die dwaze en verouderde politieke spelletjes te stoppen.
Het moment is aangebroken om die onnozele ego’s en veto’s achterwege te laten.
Het moment is aangebroken om het eigenbelang te overstijgen en samen te werken.
Want dit – dit – is de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog.
Als we straks weer vooruit willen,
dan zullen we het eerst en vooral eens moeten zijn over wat vooruitgang is.
Alleen als we allemaal onze taboes loslaten
en het eens raken over de richting die we uit moeten,
kunnen we de juiste keuzes maken
om onze samenleving samen herop te bouwen.
Het moment is dan ook aangebroken voor een new social deal.
***
Een new social deal met drie heel heldere afspraken.
Eerste afspraak: we kiezen voor een sterke en efficiënte overheid
die investeert om samen vooruit te gaan.
Want investeren vandaag, dat is sparen voor morgen. Voor de komende generaties.
Alleen door te investeren kunnen we onze welvaart van morgen veiligstellen.
Investeren in onze bedrijven,
om de jobs en dus de koopkracht van iedereen te verzekeren,
investeren in stipt, betrouwbaar en efficiënt openbaar vervoer,
om eindelijk eens iets te doen aan die ellendige files.
Investeren in energiezuinige woningen en alternatieve energie,
om eindelijk eens iets de doen aan het klimaat.
***
Een new social deal, met als tweede afspraak
dat het rendement van die investeringen gaat
naar iedereen die mee bouwt.
Want iedereen die inspanningen levert,
die mee de handen uit de mouwen steekt, moet daar een faire beloning voor krijgen.
Rendement in de vorm van een hoger inkomen en lagere belastingen
voor iedereen die elke dag zijn best doet.
Rendement in de vorm van betaalbare geneesmiddelen
en een gezondheidszorg die voor iedereen toegankelijk is.
Rendement in de vorm van een nieuwe en sterke sociale bescherming
voor iedereen die werkt. Ook voor nieuwe manieren van werken,
zoals freelancers of de Deliveroo’s van deze wereld.
***
Een new social deal met tot slot een derde afspraak:
een fiscaal pact voor een eerlijk belastingsysteem.
Een eerlijk belastingsysteem dat er eindelijk eens voor zorgt
dat iedereen krijgt wat hij of zij verdient.
Want nog te veel mensen betalen te veel belastingen
omdat een kleine groep er te weinig betaalt.
Een fair belastingsysteem dus, dat ervoor zorgt dat iedereen zijn deel bijdraagt.
Zoals mijn grootmoeder altijd zegt: “Elk zijn deel is niks te veel.”
Maar ook en vooral niks te weinig.
***
Beste mensen,
75 jaar geleden hebben we op het puin van de Tweede Wereldoorlog
allemaal samen een deal gesloten om iedereen vooruit te doen gaan.
Samen hebben we toen de sociale zekerheid gebouwd.
En dat is een mega succes geworden.
De decennia erna behoren tot de meest welvarende uit de geschiedenis van de mensheid.
Vandaag, 75 jaar later, beschermt die ons nog altijd.
Wel, net als toen, is deze crisis het moment.
Opnieuw het moment,
om op basis van solidariteit een nieuwe afspraak te maken.
Om samen de handen uit de mouwen te steken,
en samen aan de slag te gaan.
En de reden daarvoor is heel simpel.
Omdat eigenbelang en algemeen belang – weer meer dan ooit – hand in hand gaan.
Omdat de solidariteit die jullie vandaag overal zien en voelen,
ook het fundament is voor de samenleving van morgen.
Solidariteit als fundament, niet alleen om dit land herop te bouwen,
maar ook om elk van jullie opnieuw vooruit te doen gaan.
En solidariteit, dat is uw deel doen, maar ook uw deel krijgen.
Dat is krijgen naar noden en bijdragen naar vermogen.
Solidariteit, dat is een sterke en efficiënte overheid die ervoor zorgt
dat je niet alleen overleeft, maar ook goed leeft.
Als we nu kiezen voor de juiste oplossingen,
als we nu kiezen voor die new social deal,
dan zullen we niet alleen van corona winnen,
maar dan zullen we al die andere uitdagingen tot een goed einde brengen.
Ja, dan zullen we samen weer vooruit gaan.
Time has come. Time is now. Let’s do this!
