Aan het begin van de Koude Oorlog worden Amerikaanse communisten en sympathisanten als binnenlandse vijanden bestempeld. In 1947 moeten tien filmmakers, de ‘Hollywood Ten‘, voor het House Comittee of Un-American Activities verschijnen, waar ze weigeren mee te werken. Scenarioschrijver Dalton Trumbo is er één van en belandt hiervoor in de gevangenis. Na het uitzitten van zijn straf van 11 maanden, bevindt Trumbo zich op een zwarte lijst van Hollywood, waardoor hij geen scenario’s meer mag schrijven. In de praktijk blijft Trumbo clandestien aan de slag en worden zijn scenario’s onder een andere naam gepubliceerd. Hij haalt er zelfs twee oscars mee binnen. In 1960 krijgt hij zowel het bezoek van producent en regisseur Otto Preminger als van acteur Kirk Douglas die hem aanbieden om de scenario’s te schrijven van Exodus en Spartacus. Ditmaal verschijnt zijn naam wel op de aftiteling van beide kaskrakers: de ban is gebroken.

De film is het biografisch verhaal van Dalton Trumbo, geïnspireerd op het boek van Bruce Alexander Cook (1977). Het hoofdpersonage, vertolkt door acteur Bryan Cranston, wordt van dichtbij gevolgd. De psyche en de levenshouding van Trumbo staan centraal in de film: tot aan zijn veroordeling verzet de man zich tegen de heksenjacht tegen communisten in Hollywood en wanneer hij op de zwarte lijst belandt, werkt Trumbo hard om enerzijds zijn gezin financieel te onderhouden, maar anderzijds ook om zijn persoonlijke ambities als succesvol scenarist verder te zetten. Het is een periode waarin hij zich in moeilijke omstandigheden overwerkt en hierbij het gezinsleven met zijn echtgenote en kinderen verwaarloost.

Hoewel het gaat om een politiek verhaal over de politieke vervolging van een artiest omwille van zijn lidmaatschap van de Communistische Partij van de Verenigde Staten, komt er ogenschijnlijk weinig politiek aan bod in het levensverhaal van Trumbo. Trumbo komt ervoor uit communist te zijn, maar geeft hier weinig inhoudelijke invulling aan, behalve door te opiniëren dat hij een meer egalitaire samenleving in de VS voorstaat. De voorstelling van Trumbo als een teddybeer-communist heeft mogelijk ook als doel om aan te tonen dat mensen die niet eens erg radicaal of erg politiek actief waren, ook het slachtoffer werden van de heksenjacht. Een ander politiek element in het persoonlijke levensverhaal van Trumbo is het groeiende engagement van zijn dochter in de opkomende burgerrechtenbeweging. De houding van Trumbo hiertegenover is er echter één van totale desinteresse, omdat hij zelf obsessief bezig is met zijn filmcarrière.

Het verhaal is meeslepend en krijgt als het ware een ‘happy end’ wanneer plots niemand minder dan Otto Preminger en Kirk Douglas verschijnen met voorstellen van films die zouden uitmonden in Hollywoodklassiekers. Het politiek genie van deze biopic bestaat erin om de fascinerende case van Dalton Trumbo te nemen om een groter verhaal te vertellen over de anticommunistische periode van het Mccarthyisme in de VS. Op het einde van de film wordt inderdaad melding gemaakt van de vele slachtoffers van deze politiek die in miserie en depressie terecht kwamen nadat ze een beroepsverbod kregen als artiest, ambtenaar, wetenschapper, enz.

De film kwam eind april in de zalen en speelt momenteel nog in UGC Gulden Vlies en in de Actor’s Studio in Brussel.

Dit artikel werd eerder gepubliceerd op www.sap-rood.org