Derde keer goede keer?
In 2021 waagde Lasso een derde keer zijn kans. Deze keer projecteerde ex-president Correa Andres Arauz als zijn kandidaat. Arauz is een zeer jonge technocraat, die net als Correa economist die in de VS gestudeerd heeft. Hij is, tijdens de volledige regeerperiode van Correa, openbaar ambtenaar geweest. Weinigen hadden zijn naam eerder horen vallen. Het was dan ook overduidelijk dat Correa zelf degene was die werkelijk naar de macht dong.
Maar deze keer was er nog een derde politieke project waar rekening mee moest gehouden worden: het plurinationaal project van de inheemse politieke beweging Pachakutik. Yaku Pérez stelt met dit project, de logica van de kapitalistische, koloniale en patriarchale overheersing in vraag. Hij stelt het ook gemeenschapszin, territoriale autonomie en plurinationaliteit centraal.
Yaku Pérez, inheems leider, milieuactivist en advocaat. Hij werkte zich op van gemeenteraadslid tot gouverneur van één van de provincies die door mijnbouw bedreigd wordt. Hij vloog, tijdens het bewind van Correa, vijfmaal de gevangenis in omwille van protestacties tegen mijnbouw en tegen correïsme. Hij ontpopte zich ook tot één van de inheemse leidersfiguren van de sociale protesten van oktober 2019 tegen het neoliberaal beleid. De overwinning, die de inheemse beweging daar binnenhaalde, zette de deur open naar de verkiezingen van 2021.
Het was Arauz die, op 7 februari, als winnaar uit de bus kwam van de eerste ronde met 32,7% van de geldige stemmen. Pérez en Lasso behaalden een technische gelijkstand. Hoewel de voorzitter van de Nationale Kiesraad, in de nachtelijke uren van de stemdag op de nationale televisie, verkondigde dat Pérez doorging naar de tweede ronde, bleek het dat de dag nadien Lasso te zijn.
Op het laatste moment zouden er nog duizenden stembussen in de stad Guayaquil opgedoken zijn. Guayaquil is gekend als een rechts bastion met een zeer povere reputatie op vlak van verkiezingstransparantie. Ondanks het akkoord, dat op 12 februari ten overstaan van de verkiezingsautoriteit en internationale delegaties werd bereikt, weigerde Lasso de stembussen te laten openen waar twijfel over bestond.
Bovendien weigerde de Kiesraad de door Pérez 20.000 betwiste stembiljetten te openen, nadat er in slechts 28 onderzochte stembussen bewijs was gevonden van 612 extra stemmen ten gunste van Pérez. Pérez heeft gerechtelijke stappen ondernomen waarin hij een vermeende fraude aan de kaak stelt. Dit heeft helaas niets opgeleverd. Voormalig president Correa zelf sprak zich vanuit België openlijk uit tegen de beschuldigingen van fraude.
Hij bekrachtigde het definitief besluit van de Kiesraad, omdat hij dacht meer kans tegen Lasso te maken dan tegen Pérez in de tweede ronde. Pérez, de antisysteem-kandidaat die het koloniaal juk wilde afwerpen, lag eruit. Dit ter consternatie van vele Ecuadoranen. Hij riep zijn volgers op om ongeldig te stemmen in de tweede ronde, uit protest tegen fraude, corruptie, kolonialisme en het neoliberaal model. Deze oproep kreeg gehoor.
Hoewel Arauz in de eerste ronde 32,7% van de geldige stemmen tegen Lasso behaalde (19,7%), is het toch Lasso, met zijn conservatief liberalisme, die op 11 april het presidentschap binnenhaalde met 52,5% tegen 47,5%.