Het is zonnig met een beetje wind en er heerst een gezellige sfeer op het Marie-Jansonplein in Sint-Gillis in Brussel. Muziek, zowel live als uit de cd-speler, waait af en aan, er wordt gepraat en uitgewisseld, er is een bibliotheekje en Europa’s lievelingsspelletje wordt gespeeld: geld door de ramen van banken naar binnen gooien en ze zo proberen redden, of geld naar de rijken gooien. Er zijn kinderen die kleurige borden maken en nieuwsgierig overal gaan kijken. De eerste tenten staan recht, eten wordt aangevoerd, mensen praten, lachen,… wachten op wat er gaat gebeuren en beseffen zo dat het gebeuren in hun handen ligt.
Vanavond om 19 u. wordt er beslist of het kamp moet opgebroken worden of niet. De stoelen, tafels en tenten die staan opgesteld op het plein moeten volgens de politie verwijderd worden. De mensen mogen blijven.
Iedereen kan komen vertellen waarom ze hier zijn, een half uur voor de vergadering begint.
“We zijn moe van de oorlog en de destructie in de wereld. Nergens ter wereld is echte democratie. Het is een werk dat voor iedereen moet gedaan worden, niet voor een klein deel van de mensen. Als ik naar de tv kijk, waar is het geld? Bij een aantal rijke mensen die over alles beslissen. Belangen van enkelen worden gediend ten koste van die van anderen. Ik nodig jullie uit om te komen vertellen waarom jullie hier zijn. Ten slotte: we zijn een geweldloze groep die naar constructieve oplossingen wil zoeken.”
De groep groeit en krimpt doorheen de dag. Er komen oudere mensen, er komen buurtbewoners, nieuwsgierigen, passanten,… De meesten worden geprikkeld door het gevoel dat er iets te gebeuren staat, dat er iets gaande is. Dat dit een begin is. De groep bestaat nog niet, maar geeft zichzelf toch vorm.
Dit gebeurt ‘s avonds op de algemene vergadering. Iedereen kan en mag praten. De enige restrictie is dat je geen reclame maakt voor jouw ideologie, jouw politieke partij. “We zijn een politieke beweging, maar splitsen ons niet toe op een enkele partij. Iedereen is welkom, iedereen kan ideeën bijdragen.”
Er zijn Spaanse jongeren, iemand uit Portugal, een delegatie uit Griekenland. Franstalige en Vlaamse Belgen, vooral Brusselaar. De voertaal is Frans. Een gevoelig punt alvast?
Mensen uit landen waar het begon, nemen als eersten het woord. Ze spreken over solidariteit, over een Europa dat zich anders moet en kan verenigen. Over een Europa dat luistert naar haar burgers, naar ons. Ze getuigen van een verandering die zich aandient, van een beweging die klein begon, maar groeit en mensen inspireert.
“De fundamentele problemen hebben te maken met eenheid. De degou van mensen in Spanje tegenover de politiek, is geen degou van politiek op zich. De revolutie zal onze geest veranderen. De waardigheid van elk mens moet bevestigd worden.”
De sfeer is gezellig en dat is belangrijk, maar niet de hoofdzaak. Die mogen we niet uit het oog verliezen: “We zijn hier om aan politiek te doen, niet om bier te drinken of om te feesten. Het is niet altijd gemakkelijk om ieders emoties toe te laten. We moeten beseffen dat we een geweldloze organisatie zijn. We willen geen publiciteit voor partijen, maar we willen een organisatie van individuen zijn. Leer elkaar te begrijpen en met elkaar te praten.”
Praktische vragen steken ook de kop op. Wie blijft er en wat blijft? En wordt er op zich wel ‘gebleven’. Zich onaangekondigd manifesteren is illegaal. Er is geen toestemming. Het contact met de gemeente en de politie verliep tot nu toe vlot, maar als we straks, na 19 u. niet weggaan, dan zou dat wel eens anders kunnen zijn.
Er wordt gediscussieerd en plannen worden beraamd. Mensen die wensen te blijven worden verzameld. Het ziet ernaar uit dat dit kamp nog even zal blijven staan.
“Om 12 uur stoppen we sowieso met muziek en lawaai, uit respect voor de omgeving en haar bewoners. We willen de buurt niet lastigvallen, we willen net samenwerken. Morgenvroeg vragen we de toestemming bij de gemeente. En dan zien we verder. “
Een jonge Amerikaans burger staat op en spreekt de bemoedigende woorden: “People uniting is great. We hebben allemaal deze stem in ons, de stem van revolutie, de stem van het aanklagen van onrecht, de stem van ons recht. Maar hoe verbind je dit met elkaar? Wat hier gebeurt, dat is die verbinding. Deze kracht moet verspreid worden. Vanavond zijn jullie verbonden met meer dan 500 Amerikanen die deze beelden en woorden zullen zien via het internet. Als de media deze kracht niet verspreidt, dan doen we het zelf.”
“En dat is dan ook wat er hier moet gebeuren. We moeten er zelf iets aan doen. Verspreid wat er gebeurt, praat over de politieke situatie in je land, in je buurt, in je straat. Wie beslist er waarover? Leven we echt wel in een democratie? Op 8 juni (Strassburg) en op 24 juni (Brussel) worden er belangrijke beslissingen genomen over economische Europese richtlijnen. Wie legt ons dit uit? Wie brengt daar onze stem uit? Is dit democratisch?”
“We hebben het hier op zich goed, en ja, we kunnen ook van ver kijken naar wat er daar in Zuid-Europa en de rest van de wereld gebeurt. We kunnen het laten voorbijgaan, zoals we al zo vaak hebben gedaan. Binnen Europa zijn deze dingen echter geen ver-van-mijn-bed-show. Dus kunnen, of moeten we misschien ook iets anders doen. We kunnen op deze golf van positieve energie meedeinen, ze kneden naar ons bestaan, naar onze situatie. De werkloosheid is hier misschien lager dan in Spanje en ja, wij protesteren misschien vanuit een luxe-positie, maar zoveel zaken kloppen hier ook onderhuids niet. Solidariteit is iets om te doen, niet alleen iets om over te praten.”
Om al deze redenen verzamelen mensen zich sinds gisteren op het Marie-Jansonplein in Sint-Gilles. Enerzijds beantwoorden ze aan een oproep van de Spaanse Revolutie, anderzijds nemen ze zo ook de Belgische situatie onder de loep. Hoe zit het hier? Hoe werkt onze politiek? Daar is alvast geen eenduidig antwoord op… Wat is onze rol in dat verenigd Europa? Zijn we niet al lang genoeg een pion in het politieke spel? Wat wordt er in onze naam en met ons belastingsgeld niet beslist? Is dat dan wat democratie inhoudt? Het wordt tijd voor iets anders. Deze kans mogen we niet laten liggen.
Zoals iemand het mooi verwoordde: “De enige constante conditie van het menselijk” bestaan, is de mogelijkheid tot verandering.”
Kaat De Waele en Tinne Grolus
