De wereldtop van 10 juni op Radio 1 bewijst nogmaals wat ik al langer beweer: dat ze bij de VRT Radio niet met muziek bezig zijn. Radio 1 brengt zo goed als nooit wereldmuziek. Als ze dan toch eens een halve dag aan het ‘genre’ willen besteden, kunnen ze het bij gebrek aan kennis maar beter uitbesteden aan de luisteraars, die zelf een top 50 mogen opmaken. Wat krijg je met zo’n lumineus idee? Alle evidente en clichématige deuntjes bij mekaar …
Jammer, want deze top bewijst nu net waarom je GEEN wereldmuziek moet draaien, al die saaie, oubollige muziek. Weten ze bij de VRT Radio dan niet dat er vandaag zoveel boeiende global sounds gemaakt worden? In de verste uithoeken van de wereld, én bij ons. Want om de wereld te vinden, moet je natuurlijk niet ver gaan. Steden als Brussel, Gent, Antwerpen, maar ook kleinere als Leuven of Mechelen hebben heel wat talentvolle bands die heus gehoord mogen worden. Met muzikanten uit het zuiden maar ook van hier, die zich laten inspireren door afrobeat, ethiojazz, cumbia, Balkan brass, Braziliaanse beats, Arabische sounds en ga zo maar door. Wat doet de VRT met die muzikale rijkdom?
In tijden van verrechtsing, van politieke polarisering en van navelstaarderij kan muziek ook een verbindende rol spelen. Kijk eens wat een boeiende sounds de multiculturele samenleving met zich meebrengt. Kruisbestuiving van culturen. Zoals wat Black Flower, Azmari of Ozferti doen met de ethiojazz van Mulatu Astatke. Of Kolonel Djafaar, die er een vleugje afrobeat bijdoet. Of Daniel Dzidzonu, de Togolese trompettist die een internationale band rond zich schaarde om de muziek van Fela Kuti in een nieuw jasje te steken. Typisch Brussels én typisch Belgisch. Dat is de muziek van de 21ste eeuw. Maar daar is geen plaats voor op de VRT Radio.
Zappen
‘Risicomuziek’ is de term die Gerrit Kerremans (algemene muziekcoördinator van de VRT Radio) gebruikt om muziek te beschrijven die het risico inhoudt dat de luisteraar van zender verandert of zijn radio uitzet. Metal, techno, maar ook wereldmuziek hoort daarbij. Over de ongelukkige term ‘wereldmuziek’ gaan we het nu niet hebben. Wel over de nood aan muziek uit de vier windstreken, traditionele muziek en zijn moderne varianten op de VRT Radio. Dat is niet op Radio 1, maar op alle zenders van de VRT. Want het gaat om urban en elektronische jongerenmuziek, commerciële pop, luistermuziek, dansmuziek, jazz alsook traditionele en klassieke muziek. Klara is de enige die zijn werk tracht te doen, want daar is wel ruimte voor traditionele en klassieke muziek uit het zuiden.
Het is tijd dat de VRT zich terug met muziek gaat bezighouden. Terug programmatoren mét lef aanwerft. En ja, waarom niet: tijd om risico te nemen! Want daar heeft de luisteraar recht op. Programma’s beluisteren van mensen met een missie die iets te vertellen hebben, van programmatoren die hun passie voor muziek willen delen met het grote publiek. De diversiteit die leeft op de straten van dit landje, vertalen naar diversiteit in muziek op de radio. Sommige programma’s gaan falen, andere zullen bekoren en zo zal de VRT Radio zelfs nieuwe luisteraars bereiken. Niet via podcasts, zoals er op de VRT wel eens geopperd wordt. Er is nood aan diversiteit op FM, zodat die ook écht in de huiskamers van de mensen terechtkomt. Die mensen zijn niet op zoek naar een podcast over iets specifiek, maar het is wel onze plicht, als radiomakers, om de horizonten van deze mensen te verbreden, om ze nieuwe dingen te leren kennen. Risico’s nemen om de mensen te doen reizen vanuit hun woonkamer, hun auto of werkend in een magazijn.
Als radiomaker heb ik de kracht van FM Radio aan den lijve kunnen ondervinden. Al acht jaar maak ik internetradio (op de webradio Groovalizacion.org, op Mixcloud en op DeWereldMorgen.be). Daarmee bereik ik enkel mensen die actief naar ‘afro-grooves’ op zoek zijn. Eénmaal was ik bij Radio 1, vorige zomer op ‘De Zomer van 2018’ met Evert Venema. Nog steeds word ik daarover aangesproken, door familieleden uit het verre West-Vlaanderen, door de fietsleverancier, door toevallige voorbijgangers op straat, die me kennen van mijn activiteit als DJ. Ik doe het allemaal voor de muziek, omdat er zoveel goede muziek is die naar mijn mening een groter publiek moet bereiken. Is de VRT Radio bereid om mee te stappen in dat verhaal? Om risico’s te nemen?
Benjamin Tollet aka DJ Mukambo is freelance cultuurjournalist, radiomaker en DJ
