U las het ongetwijfeld in uw krant. En indien niet, dan zag u Karel De
Gucht wel in één of andere TV-studio opdraven ter vurige verdediging van
het TTIP, zijn levenswerk, het vrijhandelsakkoord tussen Europa en de
Verenigde Staten.
Eventjes terug naar 1994. Toen werd de Noord-Amerikaanse
Vrijhandelsovereenkomst tussen Canada, de VS en Mexico van kracht,
oftewel NAFTA. Mexicaanse maïsboeren gingen failliet
omdat ze niet meer konden concurreren met gesubsidieerde maïs uit de VS
en Amerikaanse multinationals verscheepten massaal jobs naar Mexico, om
vooral in de noordelijke grensregio mensen in abominabele omstandigheden
te werk te stellen. Europa gaat met het Transatlantic Trade and Investment Program (TTIP) dezelfde weg op.
TTIP vs NAFTA
Dat is waar vrijhandelsakkoorden over gaan: nivellering naar beneden toe.
Vrije doorgang voor bedrijven om in het buitenland hun producten te
laten assembleren, tewerkstellen van goedkope arbeidskrachten over de
grens om de ‘concurrentie’ te laten spelen. Met als resultaat: enorme winsten voor hoofdzakelijk multinationals en minder rechten en verslechterde arbeidsomstandigheden voor werknemers.
Maar dat mag niet gezegd worden. EU-commissaris Karel De Gucht
heeft het steevast over “jobs”, over een “enorme toename in welvaart”
en “verhoogde economische groei” als gevolg van TTIP. Verhoogde winsten
voor multinationals en een hoger bnp zorgen niet voor meer welvaart voor
de gemiddelde werknemer.
In een periode waarin de beurzen het ene na het andere record boeken
zijn de lonen van CEO’s en andere topmanagers de hoogte ingeschoten. En
toch is het nog steeds crisis… Steeg uw loon de voorbije drie jaar ook
met 30 procent?
Toegenomen handel
De toegenomen internationale handel als gevolg van NAFTA bestond voor
het grootste deel uit “handel” tussen verschillende vestigingen van eenzelfde
bedrijf. Wanneer General Motors een container auto-onderdelen
verscheept om ze in Noord-Mexico te laten assembleren, dan spreken de
statistieken van “handel”. Moeten we daar blij van worden?
Gevolgen van TTIP
We kunnen hierover kort zijn: grote bedrijven krijgen meer rechten, werknemers slechtere werkomstandigheden.
– Privéondernemingen krijgen het recht om wetgeving die de industrie
reguleert (en een barrière vormt voor winst) aan te vechten voor een handelstribunaal. De staat wordt nog onmachtiger om multinationals aan banden te leggen.
– Bedrijven wordt het makkelijker gemaakt om buitenlandse arbeidskrachten in dienst te stellen of om productiecapaciteit te verplaatsen over de oceaan. Per definitie zorgt dit voor slechtere werkomstandigheden.
– Intellectueel eigendomsrecht wordt uitgebreid. In
het kort houdt dit in dat een bedrijf een andere firma kan verhinderen
om, bijvoorbeeld, een gelijkaardig geneesmiddel te ontwikkelen en op de
markt te brengen. Ook als dit kan tegen een véél lagere kostprijs. Dit
stompt creativiteit en ontwikkeling af, net hetgeen het TTIP beweert te
bevorderen.
Geheim
Op de website van het TTIP is het volgende te lezen:
“Corporate Co-chairs: Amway, Citi, Dow, FedEx, Ford, GE, IBM,
Intel, Johnson & Johnson, JP Morgan Chase, Lilly, MetLife and UPS.”
Een mooi lijstje van belanghebbenden bij TTIP, waaronder twee grootbanken die mee verantwoordelijk zijn voor de financiële en economische wereldcrisis die al sinds 2007 aansleept. Een autobouwer die overleefde dankzij massale staatssteun en een computergigant die bestaat dankzij staatsorders. Dan is er het grootste Amerikaanse bedrijf General Electric, actief van microgolfovens tot mediakanalen, één van de grootste farmamultinationals ter wereld en twee postorderbedrijven.
We kunnen ons de vraag stellen of KMO’s en gewone werknemers even tevreden moeten zijn met de TTIP-plannen.
Het is geen wonder dat onderhandelingen over dit vrijhandelsakkoord in het diepste geheim verlopen. Net als bij NAFTA, weten de machthebbers al te goed dat de overgrote meerderheid van de bevolking tegen dit soort ‘vrijhandel’ is.
Als het publiek op de hoogte was van wat er gebeurde, dan zouden ze
wel eens in opstand kunnen komen. Of tenminste niet meer stemmen voor
Karel De Gucht en co.
Ik spreek vaak over “vrij”, “handel” en “vrijhandel” (met
aanhalingstekens). Dit is omdat niets is wat het lijkt. Een
vrijhandelsakkoord heeft niets te maken met “vrij”, en nog veel minder
met “vrije handel”. Net zoals “jobs” een synoniem is geworden voor
“winst voor grote bedrijven”, maar dat laatste bekt natuurlijk veel
minder lekker tijdens een televisiedebat.
