De herfst komt eraan, de pompoenen zijn rijp. De mens leeft echter niet van brood, worst, appelen en pompoenen alleen. Verhalen heeft een normaal mens evenzeer nodig om de geest, om het hart goed te laten ‘draaien’. In onze tijd gaat het niet alleen om gesprekken en de woorden van getalenteerde vertellers bij het haardvuur of de kaarsen. Boek en film en recent ook sociale media met hun plethora aan berichten, en interactieve verhalen als games, zijn een stevige stimulans bij het bereiken van het goede leven, nadat we aan onze dagelijkse verplichtingen hebben voldaan.

Een mooie film (2008) over het Verzet, en over hoe jongeren de oorlog ervaren hebben is Oorlogswinter. Hij gaat ook over hoe de mensen in de Lage Landen leefden in de jaren veertig (bijvoorbeeld nog vervoer te paard en met de karos, geen televisie, ijslaagje op de vensters in de winter, mannen-des-huizes die zelf een konijn villen en afstropen voor de familiale keuken en dit aan de zoon aanleren, het gebruik van het grote scheermes, gebruik van de Bijbel..).

Spannend en met af en toe de hardheid en het geweld dat bij een oorlog hoort. En een toets verrassende erotiek in antwoord op de levensgevaarlijke oorlogssituaties, zoals dat gaat met de mens. Het scenario is geschreven op basis van het boek van de gelauwerde schrijver, natuurkenner en befaamde politicus Jan Terlouw. Kortom, een aanrader vanaf de leeftijd van twaalf jaar.

Mensen die de Bijbel beter op een tekstuele manier kennen, weten overigens precies waar die passage staat, waar een profeet stelt: “De mens leeft niet van brood alleen, maar ook van elk woord dat van God komt”. Het christelijke verhaal is zoals bekend dringend aan updates toe. Tijdens onze studies geschiedenis bracht de professor Nieuwe Tijd het Bijbelwoord al dichter bij ons door het te vertalen als “De mens leeft ook van elk woord van wijsheid, elk woord dat de geest voedt”. Het  lijkt me verantwoord hier aan toe te voegen: de mens leeft van verhalen in alle mogelijke soorten. ‘Oorlogswinter’ is een prachtig en “voedzaam” verhaal, in boekvorm en als film. Persoonlijk had ik al bemerkt dat het niet meer zo goed gaat wanneer ik een maand geen roman heb gelezen, of tien dagen geen graphic novel ‘indrinken’ kon. Tegenwoordig ontdek ik een vergelijkbaar mechanisme wat sprekende films betreft. Wellicht herkent u een en ander, u kunt het me laten weten via Facebook, waar deze kleine recensie eerder verscheen.

Deze film en dit boek worden zeer breed hoog gewaardeerd. In verschillende groepen op sociale media kreeg dit stukje inleiding al snel meer dan honderd likes. Veel lezers waren vol lof over boek en film.  Wat spreekt mensen hier aan? De esthetiek? De weergave van gevaar op eigen bodem? De weergave van een eenvoudiger leven?