Rusland is Oekraïne militair binnengevallen en is de oorlog begonnen.
Dat was niet uit zelfverdediging maar als agressor.
Steden in Oekraïne zijn omsingeld en worden dagelijks gebombardeerd met als gevolg: enorme verwoestingen, chaos, burgers die uitgehongerd worden en sterven. Er vallen duizenden doden zowel bij de Oekraïense als bij de Russische soldaten. Er zijn miljoenen vluchtelingen, intern en naar landen buiten Oekraïne. Ook het Russische volk zal lijden.

Men kan heel lang en veel discussiëren over de voorgeschiedenis van deze oorlog in Oekraïne, over de rol en verantwoordelijkheid van de Navo en de VS, over de corruptie van vele regimes, over de hypocriete houding van het Westen inzake de bombardementen in Irak, Syrië, Jemen e.a. Men kan begrip opbrengen voor de ongerustheid die Rusland eventueel had inzake de veiligheid aan haar grenzen. Zelfs over de opstelling van het Westen inzake Palestina en over de verschillende behandeling van vluchtelingen moet men zich vragen stellen.
Je kan voorstellen doen over ontwapening en voor de vrede. Allemaal onderwerpen en discussies die de moeite waard zijn en moeten besproken worden.

Een ding is me wel duidelijk: al deze bedenkingen zijn geen rechtvaardiging voor Rusland om Oekraïne met zoveel wapengeweld binnen te vallen en nog minder om op grote schaal gebouwen en infrastructuur te vernietigen, burgers te doden en gruwelijke oorlogsmisdaden te plegen.
Gelukkig lees ik in geen enkel commentaar dat iemand de inval en oorlog door Rusland goedkeurt. Integendeel, zelfs alle politieke partijen in België, van uiterst links tot uiterst rechts veroordelen de invasie van Rusland zeer uitdrukkelijk.

Maar na deze vaststelling komt de vraag: “En dan, wat nu?”
Blijft het bij een veroordeling of eist men dat Poetin en zijn regime deze gruwel onmiddellijk stoppen en ze hun troepen terugtrekken en de oorlog beëindigen? Maar hoe dwingt men dat af?

Velen vinden dat we Oekraïne niet militair mogen helpen en zeker niet rechtstreeks militair mogen tussenkomen. Alleen onderhandelen. Maar zoals Ludo De Brabander van ‘Vrede’ schreef: ‘Spijtig genoeg moeten we vaststellen dat er met Poetin niet te onderhandelen valt, de diplomatie gefaald heeft en het er Rusland niet van weerhouden heeft om Oekraïne binnen te vallen.”

Moet men dan wachten met meer hulp tot wanneer Poetin chemische, biologische of nucleaire wapens inzet of tot er een genocide plaats vindt?
Natuurlijk is dit een moeilijke kwestie omdat het ons telkens voor dat dilemma plaatst van recht op verdediging enerzijds en het verder laten escaleren van het conflict anderzijds.
Dat is ook voor mij een moeilijke gewetenskwestie.
Maar is blijven toekijken op de massale moorden, uit schrik voor eigen risico en van een escalatie, ethisch verantwoord? Is niet tussenkomen niet hetzelfde als het niet verlenen van hulp aan mensen in nood?
Bovendien bewijst de realiteit op het terrein dat het toegeven aan afdreigingen zelden een oplossing biedt. Ook in de recente geschiedenis heeft dat dictators niet tegengehouden, integendeel.
Het is gemakkelijk om vreedzaam verzet te prediken voor anderen als je eigen gezin, familie of volk, niet wordt aangevallen.
Ik twijfel, maar als ik alles overschouw en in een balans leg, dan vind ik dat we de Oekraïners niet in de steek mogen laten en nog meer moeten helpen. Maar helpen met maatregelen die effectief zijn en Poetin en zijn leger dwingen om deze gruweldaden onmiddellijk te beëindigen.
Is dat met meer sancties door bijvoorbeeld de gaskraan toe te draaien of importtaksen te heffen, ook als sancties ons zelf pijn doen? Of kunnen we Poetin alleen maar stoppen door meer wapens en andere militaire steun te verlenen aan Oekraïne?

Hopelijk kan het zonder militaire interventie want ik ben tegen geweld. Maar als honderden mensen op beestachtige wijze vermoord worden is geweld als verdediging voor mij toegestaan.
Tezelfdertijd blijft de vraag of de Europese landen de miljarden die ze willen spenderen aan de opbouw van militaire macht niet beter zouden investeren in de transitie naar een duurzame economie. Een economie die niet langer van fossiele brandstoffen en schimmige regimes afhankelijk is en waarmee we niet langer dictaturen en oorlogen financieren.
Hoe moeilijk de situatie ook is, toch moet men alles blijven inzetten op diplomatieke gesprekken om de oorlog onmiddellijk te doen stoppen. Hopelijk lukt dat.
Ondertussen moeten we vluchtelingen opvangen en helpen, en niet alleen de Oekraïense vluchtelingen.

Pol Van Camp