Net voor de manifestatie op 15 maart had ik een afspraak met enkele studentes van Al Quds Open University. Een jaar geleden werden ze er actief in een studentengroep om te mobiliseren rond het recht op gezondheid. Het is een van de 5 studentengroepen die Health Work Committees in de afgelopen jaren heeft opgericht.
Op het uur van afspraak IS niemand te bespeuren. Daoud grapt dat ze niet durven komen omdat hij hen ‘huiswerk’ meegegeven had. Maar dan komen ze toch één voor één aan, allemaal vrouwen. We nemen plaats in een van de weinige leslokalen die hun beste tijd gehad hebben. Een oude gaskachel wordt aan de praat geklopt en ik breek intussen het ijs door over onze solidariteisbeweging in België te vertellen. Hun interesse is meteen gewekt. Ze vragen door op welke acties we voeren, en hoe mensen in België daarop dan reageren. Ik vertel hen over enkele acties en de Dexia-campagne. Hun ogen fonkelen.
Dan is het mijn beurt om meer te weten te komen over hun engagement.
De ‘power’ om dingen te doen
Fatima steekt van wal: “Eigenlijk ben ik al afgestudeerd, maar ik wil betrokken blijven. Ik heb een gezin en heb jaren voor m’n kinderen gezorgd. Nu wil ik ook tijd voor mezelf en het engagement in deze groep is belangrijk voor mij. Sommige kinderen steunen me in mijn keuze, anderen klagen waarom ik alweer weg moet. Maar ik doe m’n zin. In onze groep leer ik bij over onze rechten, ook vrouwenrechten. We hebben verrijkende discussies, kunnen onze ideeën delen met elkaar, en ook internationale uitwisseling is belangrijk, zoals nu.”
Shuruk vindt het humanitaire aspect belangrijk. “Wij, Palestijnen, willen elkaar helpen. Via deze groep hebben we de ‘power’ om dingen te doen die we op geen enkele andere manier kunnen. Nada treedt haar bij: “Met elkaar praten over onze rechten en anderen mobiliseren zijn inderdaad zaken waarvoor we elders niet echt terecht kunnen.” Ola voegt nog toe dat de sociale problemen waar Palestijnen in Jeruzalem mee kampen een zeer concrete uitdaging vormen.
In dienst van de gemeenschap
Een van die problemen is het hoge aantal adolescenten die de middelbare school verlaten voor het einde van hun studies. In sommige gevallen willen ouders hun dochter op een bepaalde leeftijd niet meer naar school laten gaan. In vele gevallen is de reden economisch. Palestijnse gezinnen in Oost-Jeruzalem kunnen de kosten voor het onderwijs niet meer ophoesten. De Apartheidsmuur die Oost-Jeruzalem doorklieft heeft z’n naam in menig opzicht niet gestolen. Kinderen die aan de andere kant (die van de Westelijke Jordaanoever) wonen moeten nu een hele omweg afleggen om via een van de weinige ‘gecontroleerde’ doorgangen hun school te bereiken. Dat duurt niet alleen veel langer, maar is ook een heel stuk duurder in transportkosten.
Nada: “Met enkele andere studenten vonden we dat we iets moesten doen aan dit probleem. We nodigden de ouders op verschillende bijeenkomsten uit om hen te overtuigen hun kinderen opnieuw naar school te laten gaan. Het is een van de manieren waarop we iets proberen veranderen in onze gemeenschap.
Shuruk nam deel aan een zomerkamp in Shufat-vluchtelingenkamp, een zeer achtergestelde buurt in Oost-Jeruzalem die quasi omcirkeld is door de Apartheidsmuur. Shuruk: “Tijdens het zomerkamp kwamen vele thema’s aan bod, vooral over problemen waar de jongeren in Shufat mee kampen. Problemen zoals huiselijk geweld of geweld tegen vrouwen zijn niet makkelijk bespreekbaar. Theater is voor dergelijke onderwerpen een goed medium om de boodschap toch over te brengen en te sensibiliseren.”
Organiseren
De studentengroep aan Al Quds Open University bestaat uit 12 kernleden die wekelijks vergaderen. Ik zit perplex want weet uit ervaring hoe moeilijk het soms is om maandelijks met een vrijwilligersgroep samen te komen. De meeste activiteiten worden tijdens de meetings georganiseerd. Trots vertellen de studentes dat ze op hun laatste workshop over ‘leiderschap’ 18 deelnemers hadden. “Een succes”, vertelt Shuruk, “want aan een open universiteit ontmoet je de andere studenten niet vaak en dan moet je van elke gelegenheid gebruikmaken om hen te sensibiliseren en uit te nodigen naar de vergaderingen. Voor vrouwen is het ook niet evident om buiten het kader van de universiteit aan activiteiten deel te nemen.”
Daoud kijkt op z’n uurwerk en onderbreekt het gesprek. Ik begrijp niets van wat volgt, maar dan kijkt hij me lachend aan: “Ik vraag hen naar hun huiswerk”. De meisjes hadden beloofd na te denken over hun volgende activiteit. Op het menu: een workshop over vrouwenrechten of een bezoek aan Silwan. De beslissing was unaniem: Silwan! Daar zullen ze vrouwen ontmoeten wier man of kind gearresteerd werd en gezinnen die op straat belandden nadat hun huis werd afgebroken door het Israëlische leger.
Het deed me terugdenken aan de avond van m’n aankomst in Jeruzalem. Een van de jonge vrijwilligers belde op dat moment Daoud. Na afloop van het korte gesprek vertelde Daoud dat de jongen en zijn familie hun woning binnenkort zullen moeten delen met kolonisten die via gerechtsbevel een van de kamers van het huis hadden opgeëist. “De jongen sprak twee woorden en begon dan te huilen, ik kon niets meer zeggen”, vertelt Daoud. “Hoe zou jij je voelen?”. Ik vond geen woorden.
