Joe Biden, vice-president VS, in 2009 (Wikimedia)
Als Joe Biden over enkele dagen naar Brussel komt om een EU-top en een NAVO-vergadering bij te wonen, krijgt Brussel een zeer onguur personage op bezoek. Niet vanwege zijn recent, diplomatiek ongepast gescheld op Vladimir Poetin, maar omwille van zijn schandalig optreden in Oekraïne in het verleden. Het ging niet alleen om inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van dat land, maar ook om chantage en corruptie…
Deze kwestie wordt helder beschreven in het uitstekende boek van Pierre Lorrain, L’Ukraine, Une histoire entre deux destins (herziene en geactualiseerde editie, februari 2019, p. 613-614). In 2014 werd Joe Biden, vice-president onder president Obama, belast met het volgen van de Oekraïense kwestie en de relaties tussen Kiev en Rusland, onder meer Kievs afhankelijkheid van Russisch gas. In diezelfde tijd werd de jongste zoon van Joe Biden, Hunter Biden, lid van de raad van bestuur van Burisma Holdings, een van de grote, onafhankelijke gasleveranciers van Oekraïne.
De vader is de zoon niet
Was hier sprake van belangenvermenging? Het verminderen van de Oekraïense afname van Russisch gas betekende immers automatisch een versterkte afname van andere leveranciers, zoals Burisma Holdings. Dat werd door de juridische diensten van Joe Biden ten stelligste ontkend. (De vader kan immers niet weten niet wat zijn zoon doet, nietwaar, en omgekeerd, en het gaat om twee verschillende personen…)
Een schandaal brak pas uit in 2018, door loslippigheid van Joe Biden zelf. Donald Trump was toen president, en Joe Biden geen vice-president meer. Op een zitting van de think thank “Raad voor Buitenlandse Relaties”, beroemde Biden zich erop dat hij als vice-president de openbare aanklager van Oekraïne, Viktor Chokine, had doen ontslaan. Hij deed dat door financiële chantage: een miljard dollar aan economische steun zou niet worden toegekend als president Porochenko Chokine niet onmiddellijk zou ontslaan…
Solide corruptie
Volgens Joe Biden kwam er een “solide” figuur in de plaats van Chokine. Dat was Iouri Loutsenko, gewezen Minister van Binnenlandse Zaken, die veroordeeld was tot vier jaar gevangenisstraf voor het ontvreemden van overheidsbezit en machtsmisbruik, maar die vervroegd was vrijgekomen op aandrang van de Europese Commissie (!). Die maakte daarvan een voorwaarde om de relaties tussen EU en Oekraïne te normaliseren alvorens een associatie van de EU met Oekraïne goed te keuren.
De onder Amerikaanse dwang ontslagen procureur-generaal Chokine gold als efficiënt en was gerespecteerd en hij had een lange staat van dienst, maar hij werd dus vervangen door een manifest corrupte figuur. Daarna raakte bekend dat Chokine bezig was met een groot onderzoek naar corruptie bij Burisma Holdings. Onder zijn opvolger Loutsenko werd dit onderzoek meteen stopgezet…
Het geraakte wel bekend dat er een merkwaardige geldstroom geweest is van Burisma Holdings, met Hunter Biden in de raad van bestuur, naar Rosemont Seneca Partners, een bedrijf van Hunter Biden en een zaakgenoot van hem. Het ging om bedragen van doorgaans meer dan 166.000 dollar per maand, minstens van de lente van 2014 tot de herfst van 2015.
Een droevig maar leerrijk verhaal: de vaak genoemde “souvereiniteit” van Oekraïne is in feite een lachertje: er is buitenlandse inmenging van alle kanten, niet alleen vanwege Rusland, maar ook volop vanwege de EU en de VS. Die inmenging is, zo toont dit verhaal, niet per se gericht op het welzijn van Oekraïne en zijn burgers en op de kwaliteit van de democratie, wat onder andere de bestrijding van de woekerende corruptie inhoudt, maar zij permitteert zich zelfs het aanwakkeren van de corruptie. Dit mag een heel bijzondere invulling van het begrip buitenlandse hulp en steun genoemd worden.
Als Joe Biden straks over de democratie en het Vrije Westen preekt, die in Oekraïne moeten worden verdedigd en gered, weten we hoe laat het is.
