GY!BE is geen gewone band. Voor hen bestaan vaste bandleden, reünies of promo-tournees niet. Vandaar dat het niet hoeft te verbazen dat ze even onopvallend terugkeerden als ze verdwenen. Deze tour kwam er schijnbaar zonder reden, maar hun muziek past wonderwel bij de huidige tijdsgeest.
Het voorprogramma werd op het allerlaatst toegevoegd aan de affiche. Total Life is een onbekende artiest die op z’n eentje een breed palet van elektronica brengt. Voor een veelal ongeïnteresseerd publiek voerde hij een korte, maar interessante set op waarin big beat en ambient in domineerden.
Toen de zaallichten weer aanfloepten, waren er meteen ook discrete bassen te horen, die naadloos overliepen in de aanvang van de GY!BE-set. Onopvallend kwamen de bandleden druppelsgewijs het podium op, om de eerste 18 minuten een dreigend amalgaam van donkere klanken bijeen te spelen. ‘HOPE’ verscheen sporadisch in gebroken letters op het witte doek, geprojecteerd door traditionele 8mm-toestellen.
Het oog voor detail in elke liveset van deze band is ronduit indrukwekkend. Schaarse samples worden nog steeds via een cassette afgespeeld, en op het podium moeten wel honderd pedalen gestaan hebben. Voor het overige was alles sober aangekleed. Hun politieke boodschappen op de achtergrond waren even subtiel als ongereserveerd.
Na de ‘Hope Drone’, die deed denken aan de turbulente afdaling van een ruimteschip op een onbekende planeet, volgde een meer vertrouwde versie van GY!BE. ‘Gathering Storm’ kon échte hoop doen weerklinken en werd met ontzettend veel gevoel gespeeld.
Toch bleef de reactie van het publiek doorheen de hele set redelijk lauw. Op zich niet erg, want Godspeed weet eerder te hypnotiseren en op een introverte manier emoties los te weken, dan via grote gebaren de handen op elkaar te krijgen. Zij vormen de essentie van 100% instrumentale postrock en domineren als geen andere de klankkleur en instrumentale nuances.
Daarenboven maken ze ook échte, herkenbare nummers met een eigen persoonlijkheid, die live vaak in een uitgebreider jasje worden gestopt. Hiermee bewijzen ze ook stuk voor stuk briljante muzikanten te zijn, zeker tijdens muzikale stormen waarin de helft van de band zich bezig houdt met puur geluid maken, en de andere helft de maat tracht te bewaren.
In de rest van de set vielen weinig verrassingen, los van het feit dat enkele ‘bekendere’ nummers achterwege gelaten werden. Meer harde, duistere exemplaren kwamen wél aan bod, zoals ‘Albanian’ en ‘World Police and Friendly Fire’. ‘Chart #3’ voelde in het midden van de set dan ook als een welkome afwisseling aan. Nu en dan kwam het collectief wat routineus over, maar dat had eerder met de ontspannen sfeer op het podium te maken dan met een gebrek aan passie.
Derde nummer ‘Moya’ zette dit nog eens in de verf, ook al dreigde het samenspel naar het einde toe de soep in te draaien. Het absolute hoogtepunt kwam er tijdens ‘Dead Metheny’. Net als de rest van de set werd dit nummer bikkelhard gespeeld, terwijl op de projectie van een versneld tilt-shift filmpje een fabriek verscheen die schijnbaar in lichterlaaie stond.
Met ‘Rockets fall on Rocket Falls’ werd nog een laatste ‘hit’ gespeeld, alvorens de set te eindigen op de tonen van ‘The Sad Mafioso’. Toen werd meteen ook duidelijk wat de relevantie van deze band vandaag is. GY!BE brengt immers pure post-apocalyptische muziek, en dat in tijden van bodemloze economische en politieke malaise. Ze zeggen het niet met zoveel woorden, maar de muziek roept “dit systeem is rot tot op het bot!”.
Op de laatste projecties waren beurscijfers met daarnaast protesterende mensen voor Wall Street te zien. Verval en hoop tegelijk, met een band die als geen ander kan alarmeren en bewustwording probeert te bereiken door de minder fraaie kanten van onze wereld in muziek om te zetten.
En wat was die muziek wonderschoon, zaterdagavond in de Cirque Royal. Wie erbij kon zijn, mag zich gelukkig prijzen, maar nog net niet zoveel als wie dit collectief begin februari aan het werk kan zien in de 4AD. Inderdaad, je leest het goed: het legendarische Godspeed You! Black Emperor zakt af naar… Diksmuide. Het spreekt voor zich dat ook dat optreden hopeloos uitverkocht is.
Wat er van deze band zal worden na deze tour, is een raadsel. Nieuw materiaal is onwaarschijnlijk, terwijl ook nevenproject Thee Silver Mt. Zion nog lang niet begraven werd. De anarchistische werkwijze van het hele collectief zal ons ongetwijfeld nog verrassen in de toekomst, zowel op vlak van tournees als nieuwe muzikale uitgaves. Tot dan kan nog lang nagenoten worden van het optreden in het Koninklijk Circus.
Ook voor wie er niet bij was, trouwens. Vermits Godspeed You! Black Emperor een zogenaamde taper friendly band is, worden tientallen live-opnames gedeeld op www.archive.com. Ook de registratie van het concert in de Cirque Royal, dus geniet ervan!
