“Hoop doet  leven, tenzij de
lokale puinhoop niet meer te overzien valt”.

“Vluchtelingen”. Zij zijn van alle tijden, van alle plaatsen,
en je vind ze in alle soorten. Ooit was
“vluchten” niet enkel een vrijwillige daad, maar ook een alternatieve straf
voor het toenmalig lijfstrafarsenaal. Ooit waren de grenzen open, en, al hadden
mensen minder mogelijkheden om zich te verplaatsen, was ergens een nieuw
bestaan trachten op te bouwen bijna altijd een optie. Denk maar aan de opbloei
van Amsterdam, na de installatie van de katholieke inquisitie in onze
contreien. Denk maar aan mensen als een
zekere Karl Marx of Baudelaire in ons eigenste Brussel – ooit lichtpunt van
tolerantie voor dissidentie. Of denk
maar aan de migratiegolven naar de Verenigde Staten uit onze contreien.

“Vluchtelingen”. Een eerste
kentering is er gekomen toen de al dan niet liberale natiestaten bijna een eeuw
geleden overgingen tot oorlog, als imperialistische politiek met andere
middelen.  Mijn grootouders, samen met
vele anderen, zijn toen vluchtelingen geweest, zij het dat de hoop zich
beperkte tot overleven.  Een
fundamentelere verandering is er pas gekomen toen het nationalisme in zijn
etnische vorm opgang maakte.  Omwille van
de hooggeprezen “neutraliteit” werden grenzen gesloten of minstens de toegang tot het grondgebied
ernstig beperkt voor mensen die het fascisme en nazisme ontvluchtten.  Bv. de pertinente weigering van boten met
Joodse vluchtelingen uit die periode is legendarisch geweest, al waren er, mits
voldoende middelen, nog mazen in het net.

“Vluchtelingen”. Waar deze
mensen op te hopen hadden, is gebleken toen het etnisch nationalisme hier voor
het laatst aan de macht geweest is, weliswaar onder de vorm van militaire
bezetting en collaboratie.  In landen
waar een burgerlijk bestuur geweest is in die tijd, zoals Gidsland Nederland,
is de vervolging en uitroeiing nog beter geolied uitgevoerd.  En ja, ook toen trachtten mijn grootouders te
vluchten, maar door de wonderen van de zogenaamde moderniteit was het beest dat
oorlog heet zo snel geworden, dat het onmogelijk geworden was om het te
ontlopen.  Geconfronteerd met de
nieuw-germaanse alliantie hebben sommigen geopteerd voor het verzet, sommigen
voor verrijking en/of machtsdeelname, en velen voor het pure overleven.

“Vluchtelingen”.  Na het debacle van 66 jaar geleden, hebben
wij onze ervaring omgezet in de conventie van Genève, en velen gebruiken de
term “vluchteling” enkel in die zin.  Toen
de mobiliteit wereldwijd begon toe te nemen, hebben wij de rechtstreekse
toepassing van dit verdrag aan banden gelegd via vreemdelingenwetten, en de
interpretatie systematisch vernauwd door nationale instanties in te voeren voor
de toekenning van dit statuut.  Pas toen
na de val van de muur het etnisch oorlogsbeest opnieuw tekeer ging in onze
achtertuin Balkan genaamd, hebben wij opnieuw enige verbreding toegestaan, die
geleid heeft tot de “subsidiaire bescherming” die wij nu kennen, “uiteraard”
onderworpen aan dezelfde restrictieve instanties.

“Vluchtelingen”.  Je hebt ook meer vileine soorten, vroeger en
nu.  Neem nu de herauten van de
nieuw-germaanse gedachte na het debacle van hun bewind: toen de oorlog koud
werd kregen de meesten vluchtoorden zat, voor zover ze voldoende middelen
konden meenemen, of konden gerecycleerd worden voor de strijd tegen het rode
gevaar.  Neem de medewerkers van onze
lokale zetbazen in het Zuiden, onze zelf opgeleide couleur locale, als kolonies
of marionettenregimes vallen. Of de feodaal-religieuze oppositie tegen nieuwe
landen, die wat teveel naar economische onafhankelijkheid neigden, in een tijd
dat alle goden inclusief Allah goed waren om dit kwaad te bestrijden.   Of de conventie al dan niet moet worden
toegepast, en hoe soepel wij dat doen, heeft meer met onze eigen belangen,
voorkeuren en wisselende allianties te maken dan met enige rationaliteit, of de
geest van enig verdrag of conventie.

“Vluchtelingen”.  Je hebt er ook met een meer beschaafd en
gesofisticeerd karakter.  Je vindt ze her
en der in riante villa’s, bij voorkeur tegen onze noordelijke landgrens.  Zelfs uit onze eigenste Vlaamsche etnie vindt
je leden van dit merkwaardig specimen, dat geen behoefte heeft aan conventies:
in exotische oorden zoals, Luxemburg, Monaco of nog verdere en meer zonovergoten
oorden. Zij hebben de hoop dat hun rijkdom gevrijwaard wordt van al die
onrechtvaardige progressieve belastingen, waar hun ondernemingslust onder te
lijden heeft.  De rest van de bevolking
moet dan geloven, dat het kapitaal op de vlucht gaat met sommige mensen, in
plaats van andersom.

“Vluchtelingen”.  Wat wij hier uiteraard niet onder verstaan,
zijn mensen die dreigen dood te gaan van honger, of in een perspectiefloze
armoede verkeren.  Deze sociale groep is iets
te groot, om als dusdanig te erkennen. Wij kunnen nu éénmaal niet het OCMW van
heel de wereld zijn. In het beste geval 
spreken we over “economische migranten, waarvoor nu geen draagvlak
bestaat”.  Wij zeggen dan dat deze
problemen lokaal moeten worden aangepakt, en zijn progressief als we pleiten
voor een bijdrage hieraan van 0,7 % van het BNP aan “ontwikkelingshulp”,
waarbij inbegrepen: peace-keeping, als de kaalslag aangericht door lokale
elites te hard uit de hand is gelopen, schuldkwijtschelding als een land is
leeggeroofd, “democratische” instituties naar ons evenbeeld en niet te
vergeten: de lonen van onze coöperanten die aan deze nobele doelen werken en
als innovatie… de kosten voor de opvang van vluchtelingen die hier ondanks ons
ijzeren gordijn helaas toch zijn terecht gekomen (voor zover wij ze ter
afschrikking niet op straat laten creperen). Dat dit kruimels zijn in
vergelijking met wat wij beschaafd de “ongelijke ruil” in de
Noord-Zuidverhouding noemen in plaats van – o barbaarse horreur –
georganiseerde diefstal is niet zo erg: dat zal wel beteren naarmate de markten
van het Zuiden desnoods met structurele aanpassingsplannen of nog uit te vinden
dwangmiddelen eenzijdig voor ons worden opengegooid.

“Vluchtelingen”.  De term “economische migranten” moet
natuurlijk niet worden verward met de mensen die wij zelf hebben gerecruteerd
voor de wederopbouw van het debacle van 66 jaar geleden, want dat waren
gastarbeiders.  Nu wij met een
vergrijzingsprobleem zitten, kunnen wij deze term misschien opnieuw invoeren,
voor diegenen die we zelf zullen kiezen om onze voorzieningen te betalen.  Hoewel, gezien de te verwachten braindrain,
kunnen we misschien beter spreken van “gasttalent” voor onze toekomst.  Ook niet begrepen onder deze categorie:
zetbazen van regimes of hun entourage die wij in het verleden hebben gesteund,
die wij, voor zover bv. de vloed in de Arabische wereld zich doorzet, indien ze
vallen met open armen zullen ontvangen, op voorwaarde dat zij niet uit een land
komen, waaruit wij reeds te veel “gastarbeiders” herbergen.  Desgevallend lijkt “gastinvesteerders” mij
meer op zijn plaats.

“Vluchtelingen”.  Zeker nu sommige van onze zetbazen wankelen
en door het volk zijn afgezet of onder druk gezet, waarbij de ene (Moebarak)
wordt vastgehouden, een tweede (Ben Ali) als lekgeslagen dam tegen het
dreigende islamistische gevaar naar Saoedi- Arabië is gespoeld en een derde door
ons mee wordt aangevallen, mogen wij economische migranten niet als
vluchtelingen beschouwen.  De
overeenkomsten met onze voormalige vrienden zijn immers met hen geannuleerd of
staan op zijn minst onder druk.  Terwijl
Ben Ali in de mate van het mogelijke zijn FRONTEX-centen en fondsen uit het
mensenhandeltje genaamd “terugkeerakkoorden” meegenomen heeft, en Khadafi al
dan niet zeewaardige boten vult met al dan niet vrijwillige reizigers uit het
zuiden als oorlogswapen, is het meer dan ooit gerechtvaardigd om alle
misverstanden uit te sluiten. Wij noemen deze mensen gelukszoekers, een soort
quasi-misdadige avonturiers, die enkel van onze sociale voorzieningen komen profiteren.  Een plaag die moet bestreden worden.

“Vluchtelingen”.  Uiteraard is “geluk zoeken” verkeerd.  Nu ons aller etnisch-cultureel
zuiverheidsdenken weer naar het zenit gaat, zullen ook diegenen onder ons die
zoals ik aan de perverse afwijking lijden om van iemand uit het Zuiden te
houden het mogen ondervinden.  Als je
deze onvoorstelbare excentriciteit niet af kan kopen, zal je zelf moeten
vluchten.  Niet overdrijven: gelukkig
volstaat het desgevallend om even de grens over te steken naar een ander land
van de EU, zoals leden van Gidsland Nederland en sommige anderen nu al doen
naar ons. Als  bijdrage aan een grondige
rationalisering van het migratiebeleid, is dit slechts een klein offer.

“Vluchtelingen”.  Voor mensen uit het Zuiden van de EU, als de
ineenstorting nog wat dramatischer proporties aanneemt, zullen we wel nieuwe
barrières uitvinden en legitimeren met nieuwe beschaafde termen.

Vluchten. Een mens zou het
soms wel willen, maar waar kan je nog naartoe. 
Ons wordt opgelegd om de idee dat de wereld van iedereen is uit ons
geheugen te bannen.  Alleen de talking
heads van de “internationale gemeenschap” met poen mogen dat – vanuit hun
perspectief en allen voor zichzelf – nog zeggen.  Ons blijft enkel nog een vlucht in een
escapitische fantasie – op voorwaarde dat we consumeren, natuurlijk.

Vluchten kan niet meer.  Of we zullen moeten rechtstaan, en vechten om
de verhoudingen te veranderen. Grenzen voor mensen moeten worden
afgeschaft.  Het is de roofzucht van het
kapitaal dat moet worden gekooid. Even een wild visioen: laten we van de
gesloten centra vertrekpoorten maken, voor hen die niet met deze gedachte
kunnen leven.  De wereld is ook voor hen
groot genoeg.  Mits achterlating van
middelen, kunnen zij steeds hun droom elders beproeven.  Wanneer zij doorkrijgen dat kapitalisme een
syndroom van hebzucht is, zijn ze altijd opnieuw welkom.

Amandla!

(Tot de feitelijke apartheid in onze contreien
ophoudt).

(free speech ter gelegenheid van het
Leuvens wereldfeest “hoop doet vluchten” op 28 mei jl., vrij te verspreiden ter
gelegenheid van de Internationale Vluchtelingendag 20 juni 2011.)