900 militanten van de christelijke vakbond ACV trokken zich drie dagen terug in het Casino Kursaal van Oostende om plannen te smeden voor de komende vier jaar. Onder de noemer #arbeidmorgen ging het over de grote veranderingen die maatschappijen en continenten door elkaar schudden. Over de klimaatverandering en wat je aanmoet met jobs in vervuilende sectoren. Over technologische evoluties en hoe die jobs doen verdwijnen en andere (precaire) jobs doen ontstaan. En over de alomtegenwoordigheid van extreemrechts dat bevolkingsgroepen en dus ook werknemersgroepen tegen elkaar opzet.

Aan het eind van het congres vatte ACV-voorzitter Marc Leemans de belangrijkste krachtlijnen van de discussies samen. Leemans die na de verkiezingen zowaar de schuld in de schoenen geschoven kreeg van de electorale ineenstorting van de regeringspartijen, liet deze keer het verbale geschut op zak. Kritiek op de vorige regering hoeft ook niet meer en de volgende zal nog lang op zich laten wachten. “De kiezer heeft dat regeringsbeleid op 26 mei al afgestraft. Ik kan alleen de puinhoop opmeten”, aldus Leemans. Die puinhoop bestaat uit een tekort dat oploopt tot 13 miljard euro, een land dat niet groener werd en een volk dat mort.

Maar de toekomst dus, daarover ging het. Het ACV wil aan het roer zitten bij de noodzakelijke veranderingen. Nieuw technologieën bijvoorbeeld zijn welkom en op zich geen probleem. “Technologische keuzes zijn maatschappelijke keuzes. Net zoals technologie zaak moet zijn van overleg”, zegt Leemans. Technologische ontwikkelingen moeten de economie en de samenleving ten goede komen. Technologiewinsten moeten herverdeeld worden.

Als dat gebeurt, kunnen werknemers er beter van worden. “Technologie biedt kansen om de kwaliteit van werk te verbeteren. Door werk veiliger of minder zwaar te maken. Door anders of minder te gaan werken”, aldus Leemans.

Uber en Deliveroo

Dat betekent ook de strijd aangaan met bedrijven als Uber en Deliveroo. Het ACV richtte al een nieuwe afdeling op om werknemers van die bedrijven te organiseren en te begeleiden. De vakbond probeert juridisch ook af te dwingen dat die nieuwe bedrijven eerlijk hun belastingen en sociale bijdragen betalen. Sharan Burrow, de algemene secretaris van de wereldvakbond IVV kondigde op het congres aan dat er volgend jaar een campagne komt om het monopolistische Amazon op te breken.

Bedrijven die in België actief zijn, stoppen hun activiteiten niet aan de grens. Via onderaannemingen of toeleveranciers hebben Belgische werknemers collega’s over heel de wereld die vaak in barslechte omstandigheden moeten werken. Met nieuwe regels en rechten zou België impact kunnen hebben op de buitenlandse activiteiten van die multinationals.

Het ACV wil niet dwarsliggen bij een klimaatbeleid, maar net vooroplopen. “Op een dode planeet zijn geen jobs”, aldus Leemans. De vakbond wil er over waken dat sociale rechtvaardigheid centraal staat in de overgang naar een koolstofarme economie. Mensen met een laag inkomen moeten door betere isolering en goedkoop openbaar vervoer net de winnaars worden van de transitie.

De christelijke vakbond wil ook een ‘dam opwerpen tegen de maatschappelijke vergiftiging van extreemrechts’, zoals het in een actualiteitsresolutie klinkt. Van een ongelijke toegang tot de sociale zekerheid kan geen sprake zijn. Het ACV kijkt daarbij ook in eigen boezem. Bij de volgende sociale verkiezingen van 2020 wil de vakbond er voor zorgen dat de kandidatenlijsten op vlak van kleur en gender een betere afspiegeling zijn van de bedrijven en de maatschappij. Er komen concrete doelstellingen en rapportering over de resultaten.

Voor de volgende federale regering had Marc Leemans toch nog een aantal waarschuwingen. Bij het ACV staat de eis om de loonwet aan te passen helemaal bovenaan. De wet uit 2017 die loononderhandelingen aan banden legt, moet op de schop. Leemans verwees ook naar de autoritaire geest van het Vlaamse regeerakkoord waarin het middenveld aan de kant geschoven wordt. “Een middenveld dat er op wijst dat een betere wereld niet alleen loopt via liefdadigheid, maar ook via de politiek, wordt wel als politiek probleem gezien. Nochtans is het onze rol en verantwoordelijkheid om, ook tussen twee verkiezingen in, onze stem te laten horen. Omdat we een andere sirene laten horen dan het korte signaal dat politici menen te ontwaren in de stembusresultaten.”