Op 10 juni 1924 werd Giacomo Matteotti door fascistische huurmoordenaars gedood. Onderaan zijn huis wachtten ze hem gevijven op, allemaal knokploegleden uit Milaan, beroepsgeweldplegers die geworven waren door de naaste medewerkers van Benito Mussolini.

Giacomo Matteoti (1885-1924). Foto: Public Domain

Afgevaardigde Matteotti, de secretaris van de Socialistische Partij, de laatste die zich in het parlement nog openlijk verzette tegen de fascistische dictatuur, werd midden in het centrum van Rome op klaarlichte dag ontvoerd.

Tot zijn laatste snik heeft hij gestreden, zoals hij heel zijn leven had gevochten. Nadat hij doodgestoken was, werd zijn lichaam verminkt. Hij is dubbelgeklapt om hem in een slordig met een smidsvijl gegraven kuil te kunnen proppen.

Mussolini werd onmiddellijk op de hoogte gesteld. Behalve de moord beging hij de schande de weduwe te zweren dat hij al het mogelijke zou doen om haar man terug te brengen. Terwijl hij dat zwoer, had de Leider van het fascisme het bebloede parlementspasje van het slachtoffer in zijn bureaula liggen.

Echter herdenken we in dit valse voorjaar niet alleen de politieke moord op Matteotti, we herdenken ook de nazifascistische bloedbaden van de Duitse SS, met de medeplichtigheid en de medewerking van de Italiaanse fascisten in 1944.

De Ardeatijnse grotten, Sant’Anna di Stazzema, Marzabotto¹ – het zijn maar een paar van de plaatsen waar de duivelse bondgenoten van Mussolini duizenden weerloze Italiaanse burgers in koelen bloede hebben afgeslacht. Onder hen honderden kinderen en zelfs baby’s. Velen werden levend verbrand of onthoofd.

Deze twee gelijktijdige herdenkingen – voorjaar 1924, voorjaar 1944 – geven aan dat het fascisme in heel zijn historisch bestaan – niet alleen aan het eind of slechts incidenteel – een permanent verschijnsel van stelselmatig moordzuchtig en bloederig politiek geweld is geweest. Zullen de erfgenamen van die geschiedenis dat nu eindelijk eens erkennen?

Helaas wijst alles erop van niet. De post-fascistische leidende groep had na de verkiezingsoverwinning van oktober 2022 de keuze uit twee wegen: het neofascistische verleden verloochenen of proberen de geschiedenis te herschrijven. Men is onmiskenbaar de tweede weg ingeslagen.

Eerste deel van de driedelige biografie van Mussolini door Antonio Scurati

Na het in de verkiezingscampagne hardnekkig vermeden te hebben, heeft de minister-president zich, toen ze door de herdenkingsjaren gedwongen werd het onderwerp op te pakken, aan de ideologische lijn van haar neofascistische herkomst gehouden: ze nam afstand van de onverdedigbare gruweldaden van het regime (de Jodenvervolging) zonder de fascistische beweging als geheel te verloochenen, ze schoof de slachtingen die begaan zijn met medeplichtigheid van de republikeinse fascisten uitsluitend op de nazi’s af en ontkende ten slotte de fundamentele rol van het Verzet bij de wedergeboorte van Italië (in zoverre dat op 25 april 2023 nooit het woord ‘antifascisme’ is genoemd).

Terwijl ik tot u spreek staan we opnieuw aan de vooravond van de herdenking van de Bevrijding van het nazifascisme. Het woord dat de minister-president weigerde te gebruiken, zal weer erkentelijk op de lippen van alle oprechte democraten liggen, of ze nu links, centrumdemocraten of rechts zijn.

Zolang dat woord – antifascisme – niet uitgesproken wordt door degene die ons regeert, zal het spook van het fascisme blijven rondwaren in het huis van de Italiaanse democratie.

Deze vertaling van de voordracht van Antonio Scurati door Jan van der Haar werd overgenomen met toestemming van parkuitgevers.nl. Verdere overname kan alleen na toestemming van de uitgeverij.

Note:

Steun voor een nieuwe website

We hebben uw hulp nodig voor een essentiële opfrissing van de website. Om die interactiever, sneller en gebruiksvriendelijker te maken hebben we 30.000 euro nodig. Elke bijdrage, groot of klein, helpt. Met uw donatie ondersteunt u onafhankelijke journalistiek die de verhalen blijft brengen die er echt toe doen. Laat uw hart spreken.

Steun hier