Synopsis:

Als er één dier is wiens oorsprong de mens ongetwijfeld het meest heeft geïntrigeerd, dan is het wel die van zichzelf. Bij de ontdekkingen van de eerste fossielen die een glimp opleverden van de menselijke achtergrond en evolutie, wist men niet goed wat daarmee te doen. Nu is dit beeld al veel duidelijker geworden, waarbij het ook duidelijker is geworden hoe complex dit is. Op basis van informatie van fossiele vondsten, maar ook in toenemende mate op basis van genetische informatie, slagen wetenschappers er meer en meer in om de ontstaansgeschiedenis van de mens te achterhalen. Dit impliceert niet alleen het creëren van een beeld van hoe de evolutielijn van de mens is ontstaan, maar ook hoe de soort Homo sapiens of de moderne mens is ontstaan en als enige soort erin geslaagd is de gehele wereld te koloniseren. Maar hoe zat dit dan met die andere mensachtigen? Wat gebeurde er met de Homo erectus en met de Neanderthalers? En komt de moderne mens nu uit Afrika of niet? Is de moderne mens dan de enige levende soort met een lange evolutielijn? Is er een evolutieve verklaring voor het ontstaan van rassen en hoe zijn we rechtop gaan lopen? Zijn de hersenen van de moderne mens dan inderdaad zo groot, vergeleken met zijn voorouders? Hoe zijn ze werktuigen gaan maken? Tijdens de voordracht zal geprobeerd worden om op deze vragen een antwoord te geven door een beeld te scheppen van wat we daar nu allemaal al over weten (en nog niet weten).

Begeleiding prof. dr. Dominique Adriaens, hoogleraar biologie, UGent.

Een snelle doorloop want heb niet alles genoteerd, was een pak aan informatie en dia’s.

Oost Afrika was de aangenomen oorsprong van de mens maar zo’n 7 jaar geleden is er in Tsjaad een Sahelanthropus gevonden.
Dan:
A. Afarensis (“Lucie”)
A. Anamensis
B. Sediba
Het wordt complexer…
P. Boisei aan de Oost Afrikaanse meren: een graseter met enorm grote kaken
2015 Homo Naledi & A. Deriyemeda
Oost Afrika: Homo Habilis
De eerste grote: Homo ergaster & Homo erectus
Onze nauwste verwant: H. neanderthalis
-> Op naar bipedale locomotie – de evolutie van locomotie

-> Evolutie van de hersenen, reukzin, het visuele, spraak, hersenen met groeven en plooien = graduele toename in volume

2.5 miljoen jaar is er “iets” gebeurd dat het volume van de hersenen plots doet toenemen – “de switch”…
Hoe meer synapsen, hoe meer informatie kan opgeslagen worden.
Nood aan meer calorieën = de mens gaat vlees beginnen eten want dat geeft meer energie.
Evolutie van de werktuigen. Met “de switch” kreeg de mens inzicht in het combineren van dingen bv het maken van een speer = 3 afzonderlijke attributen samenbinden.
Evolutie van de huid. Een donkere huid (meer pigment) geeft een betere bescherming tegen de zon.
Oost Afrika begint te verdrogen en de mens begint zijn pels te verliezen omdat het warmer wordt (savanne).
In de huid zit foliumzuur, dit wordt afgebroken door het UV licht. Foliumzuur speelt een belangrijke rol bij de aanmaak van zaadcellen. Vitamine D3 waarvoor licht nodig is is dan weer nodig om calcium op te nemen.
De mens is beginnen rechtoplopen om zijn lichaam te beschermen tegen te veel licht maar toch nog om voldoende te bekomen. Balans.
De kolonisatie van Europa begint. Verschillende migraties. 40000 jaar geleden is de moderne mens in Europa gekomen en heeft de Neanderthaler verdrongen en zo’n 30000 jaar geleden “uitgecompeteerd”.

Hoe ziet de verder humane evolutie er uit?
De klimaatsverandering zal “de mens” veranderen! Dit is een zeer grote uitdaging om te overleven. Kan de technologie ons redden of verdwijnen we binnen 50 à 100 jaar?
Is er een hybride mens op komst? Gaan we andere planeten koloniseren?
…