Op 6 december dit jaar zijn parlementsverkiezingen in Venezuela voorzien. Zoals verwacht zal een sector van de oppositie niet deelnemen aan de verkiezingen. Begin augustus werd het besluit bekendgemaakt. Het communiqué werd ondertekend door zevenentwintig oppositieorganisaties, waarin zij verklaren dat wat er op 6 december zal gebeuren geen verkiezingsstrijd zal zijn, maar fraude. De optie om over te gaan tot een boycot is niet nieuw in de recente Venezolaanse geschiedenis. Het gebeurde al in de tijd van Hugo Chávez en werd nadien herhaald in 2017 en 2018.
In het communiqué verschijnen de handtekeningen van de zogenaamde G4, dat wil zeggen, de oppositiepartijen Voluntad Popular, Primero Justicia, Acción Democrática en Un Nuevo Tiempo, samen met nog andere organisaties.
Deze strategische optie wordt echter niet door de oppositie in zijn geheel gedeeld. Dat was reeds bij vorige gelegenheden duidelijk merkbaar. Maar nu nog veel meer, omdat een meerderheid van de oppositie wel degelijk aan de verkiezingen wil deelnemen. De Nationale Kiesraad heeft al aangegeven dat 105 partijen zich hebben geregistreerd.
De gok op het wegblijven van de stembus wordt zelfs niet unaniem gedeeld binnen de G4-partijen, die intern verdeeld zijn. Een paradigmatisch geval is dat van de partij Primero Justicia, dat openlijk uiteengevallen is in drie posities. Aan de ene kant zijn er degenen die deel uitmaken van de speculatie rond de figuur van de ‘interim-regering.’ Concreet betekent dit dat ze zich achter de plannen van de fameuze Juan Guaidó van de partij Voluntad Popular scharen. Die volksvertegenwoordiger wierp zich op als interim-president naast de officiële president Nicolás Maduro. Guaidó slaagde erin zich te laten erkennen door de VS en de meeste Europese landen als de echte president. Bovendien kon hij met behulp van de VS de Venezolaanse schatkist plunderen door beslag te leggen op vele miljoenen dollars afkomstig van de olieproductie. En kers op de taart, hij staat een militaire invasie van de VS voor, iets wat voor elke weldenkende Latijns-Amerikaan de horror is. Dit jaar kwamen geheime afspraken aan het licht tussen hem en Amerikaanse en gevluchte Venezolaanse militairen aan het licht. In mei werd met behulp van autoriteiten uit buurland Colombia effectief een poging ondernomen. Maar dat avontuur werd op tijd onderschept door leden van het Venezolaanse leger. Ondanks een jaar intensieve acties en politieke successen in het buitenland is hij er niet in geslaagd om in Venezuela zelf vooruitgang te boeken. En terwijl vandaag de regering van Nicolás Maduro zowel nationaal als internationaal goede punten scoort in de strijd tegen de gesel van het coronavirus is op dat vlak Guaidó nergens te bespeuren. Gokken op die politieke kaart is daarom riskant.
Daarnaast zijn er in oppositiepartij Primero Justicia degenen die zich verzetten tegen die lijn en nu, partijkaart in de hand, aankondigen dat ze op 6 december naar de stembus willen. En dan is er nog een derde positie, voorgestaan door Capriles Radonski. Terloops zij gezegd dat de aanhangers van deze politicus enkele jaren geleden bloedige straatprotesten uitvoerden, waarbij doden vielen, zowel aan de zijde van de opposanten als van de ordediensten. Hij stelt zich vragen bij de optie voor boycot. ‘We blijven politiek bedrijven met onze voeten waarheen? De voeten moeten we vast op de grond zetten. Jij had een plan en het plan is mislukt. Blijf je bij de mislukking? Het is voorbij. (…) We moeten uit de grote tegenstelling regering versus fantasie geraken. Regeren op het internet? Alstublieft zeg!’ Op die manier fulmineerde de voormalige presidentskandidaat, waarbij hij zich distantieerde van zowel Guaidó – ‘de mislukking’ – als van de regering.
Hetzelfde speelt zich af binnen de oppositiepartij Acción Democrática. Enerzijds ondertekende een sector, onder leiding van Henry Ramos Allup, het communiqué tot boycot, waarin de fraude bij voorbaat wordt veroordeeld. Daarnaast voert een andere sector, onder leiding van Bernabé Gutiérrez, al enkele weken verkiezingscampagne. Beide heren noemen zichzelf de vertegenwoordiger van de partij. Daarop schortte het Hooggerechtshof de raad van bestuur van de partij op en erkende Gutiérrez als de vertegenwoordiger. In juni dit jaar echter kondigde de partij aan dat ze hem eruit zetten, omdat hij teveel in de kaart zou spelen van de regering.
Het is duidelijk dat de kaarten van de verschillende machtsstructuren complex zijn, maar de politieke verdeeldheid alles behalve.
De VS zetten de bakens uit
De verklaring van het voornoemde aantal oppositiepartijen om niet deel te nemen aan de verkiezingen komt er een paar dagen nadat Washington zijn standpunt met betrekking tot de verkiezingen heeft herbevestigd. Elliot Abrams, aangeklaagd wegens zijn betrokkenheid bij bloedbaden in Midden-Amerika in de jaren tachtig en verantwoordelijk voor de Venezolaanse kwestie bij het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, heeft het standpunt van de VS opnieuw bekrachtigd.
‘De voorwaarden voor vrije en eerlijke verkiezingen zijn in feite veel slechter dan die in 2018 (…) de parlementsverkiezingen in december zijn al gemanipuleerd,’ zei hij tegen de pers.
Onder het besluit om al dan niet deel te nemen op 6 december schuilt dus het belangrijkste dilemma: achter de strategie blijven staan, ontworpen en uitgevoerd vanuit de Verenigde Staten (gesteund door beide Amerikaanse regeringspartijen) of een eigen beleid voeren losgekoppeld van Washington. Het gaat dus in feite over veel meer dan over een debat rond al dan niet meedoen aan de verkiezingen.
Zich afstemmen op de strategie van de Verenigde Staten betekent kiezen voor drie centrale beslissingen. Aan de ene kant blijvende ondersteuning bieden aan de fictie van de parallelle regering, aangevoerd door Juan Guaidó. Die ‘interim-regering’ bestaat in het land niet, maar wordt wel erkend door een resem regeringen, die het buitenlands beleid van de VS ten aanzien van Venezuela volgen. Daarnaast, in nauw verband met de eerste beslissing, ondersteuning geven aan het steeds verdergaande beleid van economische blokkade en diefstal van Venezolaanse activa in het buitenland. En ten slotte, als meest centraal punt, de handhaving van de gok op de omverwerping van de regering van Nicolás Maduro.
Voor de oppositiepartijen houdt deze drievoudige keuze voor afstemming op het beleid van de VS een blokkade in die zowel de economie als de maatschappij als geheel dramatisch treft en op weinig legitimiteit kan rekenen. Het houdt ook in dat men afziet van politiek beleid en deelname aan de verkiezingen. De vraag, waarop ze geen antwoord hebben, luidt dan: wat is het plan? Onder hun stilzwijgen schuilt het plot van geheime operaties, pogingen om de Nationale Strijdkrachten onderling te verdelen en mikken op de economische ineenstorting van het land als strategie voor de toegang tot de macht.
Heel dit scenario doet zich voor nu het land geconfronteerd wordt met de opkomst van de covid-19-pandemie. Ofschoon het aantal besmettingen en doden lager ligt in vergelijking met de situatie in de buurlanden, is de toestand verontrustend vanwege de snelheid waarmee de besmetting zich vermenigvuldigt en vanwege de economische moeilijkheden die de problemen in de gezondheidszorg, met name in de openbare ziekenhuizen, verergert.
In het aanschijn van de pandemie heeft de regering de levering van medische benodigdheden opgevoerd via overeenkomsten met bondgenoten, zoals China, Rusland en Cuba. Tevens is het netwerk versterkt, dat in de loop der jaren in de volkswijken opgebouwd werd, bijvoorbeeld via de Centra voor Integrale Diagnostiek. Onlangs nog werd een speciaal centrum voor de bestrijding van covid-19 ingewijd in Caracas met 1200 ziekenhuisbedden, een intensive care afdeling, een operatiekamer en een mobiel laboratorium. De toegang, de zorg en de behandeling zijn gratis voor de patiënten.
De kaarten voor 6 december zijn reeds geschud, de pandemie in volle gang. Het is nu nog de vraag of Washington, zelf geteisterd door interne sociale en financiële problemen, groen licht zal geven voor een actie om opnieuw te proberen de Venezolaanse regering omver te werpen.
* Bron: Pagina 12 https://www.pagina12.com.ar/282485-venezuela-un-sector-de-la-oposicion-no-participara-de-las-el
Marco Teruggi publiceerde in de Argentijnse krant Página 12 een artikel, waarin hij beschrijft hoe de kaarten er nu voorliggen met het oog op de parlementsverkiezingen in Venezuela. De auteur studeerde sociologie en studeerde af in 2013. Argentijn, woont hij sindsdien in Caracas, waar hij werkt als verslaggever en journalist.
