Frankrijk heeft een cultuur van het herdenken. Sinds de moord op Samuel Paty bloeit die weer volop. Scholen worden naar hem genoemd, en ook straten, en er worden bomen voor hem geplant, en nog maar weer huldigingen gehouden. Hij mag niet vergeten worden. Ongetwijfeld zal zijn dood elk jaar herdacht worden, op 16 oktober. Maar op de kalender staat zijn sterfdag rug aan rug met een andere herdenking, en wel van een veel grootschaliger en schokkender moordpartij, die nauwelijks herdacht wordt, omdat de staat zelf de moordenaar was: de slachting van Parijs op 17 oktober 1961 en daarna, waarbij de politie op hoogst brutale wijze Algerijnse betogers mishandelde en ombracht. (1)
Tijdens een vreedzame betoging maakte de politie toen tientallen of honderden dodelijke slachtoffers, daartoe aangemoedigd door de Parijse prefect van de politie, Maurice Papon. (2) Politieagenten berichtten dat Papon in de politiecommissariaten gezegd had: “Reken zelf af met de Algerijnen, wat er ook gebeurt, jullie zijn gedekt.” En een medewerker van hem had eraan toegevoegd: “Zelfs als de Algerijnen geen wapen dragen, moeten jullie denken dat ze altijd gewapend zijn.” (3) Het resultaat was een bloedbad, waarbij ook Algerijnen in de Seine gegooid werden.
Het zou de carrière van Papon niet schaden, in 1978 kreeg hij nog een ministerpost onder president Giscard d’Estaing. Zijn reputatie werd uiteindelijk beschadigd toen hij veroordeeld werd voor zijn betrokkenheid bij de deportatie van joden tijdens WOII. Maar het zou duren tot 17 oktober 2001 voor er een gedenkplaat voor de slachtoffers aan de Parijse pont Saint-Michel geplaatst werd. En tot 17 oktober 2012 eer de president van Frankrijk, op dat ogenblik François Hollande, de moordpartij als zodanig zou erkennen en de slachtoffers zou eren: “Op 17 oktober 1961 werden Algerijnen die betoogden voor het recht op onafhankelijkheid gedood tijdens een bloedige repressie. De Republiek erkent met luciditeit deze feiten. Eenenvijftig jaar na deze tragedie breng ik hulde aan de nagedachtenis van de slachtoffers.” (4)
(Wikipedia)
Het is mooi dat Hollande dat zei, maar het probleem van het staatsterrorisme is daarmee niet opgelost. Nu president Macron openlijk ten strijde trekt tegen een deel van Frankrijks eigen bevolking, dat als “binnenlandse vijand” gediskrediteerd en geviseerd wordt, is de kwestie zelfs acuter dan ooit. Neem het geval van Zineb Redouane, een tachtigjarige Algerijnse vrouw die in Marseille woonde. Tijdens de schermutselingen tussen de gele hesjes en de politie op 1 oktober 2018 kreeg zij een traangasgranaat in het gezicht. Zij werd overgebracht naar een kliniek waar ze overleed.
De officiële onderzoeken verontschuldigen de politie: zij overleed aan een “operatieschok”, niet aan de verwonding door de granaat. En de agent die de granaat afvuurde deed niets verkeerd, hij volgde de instructies die bij de granaten horen. Nochtans maakte Zineb Redouane geen deel uit van de rellen op straat. Zij stond aan haar raam op de vierde verdieping en zij zou nadat zij door de granaat geraakt was ook nog gezegd hebben dat er op haar gemikt werd. Recentelijk werd een video met een tegenexpertise gepubliceerd, die argumenteert dat de granaatwerper helemaal niet volgens de regels gebruikt werd: de minimumafstand van 100 m was er niet, en het wapen, dat bedoeld is om de granaat in een parabolische baan af te schieten werd niet op die manier gebruikt, maar er werd schuin naar omhoog geschoten. In Marseille werd onlangs heftig en met geweld betoogd tegen het nieuwe wetsvoorstel dat onder andere filmbeelden van politieacties wil tegengaan en de tegenexpertise in de zaak-Zineb Redouane was olie op het vuur. (5 )
Er loopt niet alleen een rechte lijn van het politiegeweld tegen de “moslims” (alle Algerijnen, of ze nu religieus waren of niet, werden in de koloniale tijd zo genoemd) waarvan het “massacre du 17 octobre 1961” een van de afschuwelijke voorbeelden is, naar de geweldpleging van de Franse politie vandaag. Maar ook op internationaal vlak is Frankrijk moordlustig. Drie jaar geleden publiceerde de journalist Vincent Nouzille “Erreurs fatales”, een boek waarin hij uitlegt hoe president Hollande moordacties tegen bepaalde figuren in Afrika goedkeurde, een veertigtal in totaal. (Op zich niet ongewoon, de Amerikaanse presidenten, inclusief Obama, deden of doen dat elke week, en het is wat de Belgische staat deed met Lumumba, maar het is interessant om te vernemen hoe het er in Frankrijk aan toe gaat.)
Op een persconferentie van 15 januari 2012 zei president Hollande: “U vraagt wat we zullen doen met de terroristen als we ze zouden vinden? Ze vernietigen. Ze gevangen nemen als het kan en er voor zorgen dat ze in de toekomst geen schade meer kunnen aanrichten.” (6) Dit is een genocidair concept van oorlogsvoering, waarbij een bepaalde categorie van mensen van de aardbodem moet verdwijnen. En het hanteren en goedpraten van een vorm van executie buiten alle legaliteit en buiten alle parlementaire controle.
(1) De Wikipedia brengt een goed gedocumenteerd en uitgebreid artikel over de zaak:
https://fr.wikipedia.org/wiki/Massacre_du_17_octobre_1961 .
(2) Het aantal slachtoffers is moeilijk exact vast te stellen, de inschattingen van de verschillende experten lopen uiteen. Een aantal personen zijn bovendien “vermist”.
(3) Le 17 octobre 1961 par les textes de l’époque, Monts 2011, p 23-24 (voorwoord van Gilles Manceron).
(4) Wikipedia, a.a.
(6) Christophe Boisbouvier, Hollande l’Africain, La Découverte 2015, p. 207-208. Zie ook:
