Tijdens het radio-interview beweerde Bourgeois dat Vlaanderen een volledig zicht heeft op de eindbestemming van haar wapentuig. “Dit is manifest onjuist”, reageert Bram Vranken, woordvoerder van Vredesactie, “volgens onderzoek van het Vlaams Vredesinstituut is maar liefst 60 tot 78 procent van het eindgebruik van Vlaamse wapens ongekend.”
Bovendien wordt wapenexport naar andere EU-landen sinds de invoering van het Vlaams wapenhandeldecreet in 2012 niet meer op voorhand gecontroleerd. Hierdoor heeft de Vlaamse overheid haar controlebeleid de facto uitbesteed aan het land van assemblage.
“In realiteit weet de Vlaamse overheid amper waar haar wapens terecht komen, en zonder kennis van het eindgebruik is een sluitend exportbeleid niet mogelijk.” aldus Vranken.
Helft Vlaamse wapenexport van de radar
De aanpassing van het Vlaams wapenhandeldecreet heeft er bovendien voor gezorgd dat een groot deel van de Vlaamse wapenexport niet meer vergunningsplichtig is . Het gaat over producten die een militair eindgebruik hebben, maar niet vallen onder de gemeenschappelijke EU-lijst van controleplichtige militaire goederen. Deze producten vielen voordien onder de zogenaamde catch-all clausule. Maar liefst de helft van de voordien gecontroleerde wapenhandel verdwijnt zo van de radar.
“Het gaat hier voor alle duidelijkheid niet over optische elementen of kunststoffen zoals Bourgeois suggereert”, stelt Vranken, “maar over militaire producten, voornamelijk beeldschermen speciaal uitgerust voor militair gebruik.”
“Economische motieven primeren”
De minister-president merkt in het radio-interview op dat “de helft van de landen wereldwijd geen democratieën zijn en dat in ontzettend veel landen schendingen van de mensenrechten plaatsvinden. Vlaanderen op zich kan niet zeggen: we gaan wereldwijd een embargo uitvaardigen.”
“Dat Bourgeois dergelijke argumenten gebruikt om de export naar dictatoriale regimes te rechtvaardigen is hallucinant, zegt Vranken. “Dit is net een reden te meer om werk te maken van een sluitend wapenexportbeleid.”
“Bourgeois maakt een scheiding tussen wapenexport en het buitenlandbeleid, dit is compleet onzinnig”, zegt Vranken, “het exporteren van wapens naar een dictatoriale overheid, geeft die overheid internationale legitimiteit en de zuurstof om haar beleid ongewijzigd te laten.”
“Dit voorjaar staat een evaluatie van het wapenhandeldecreet op de politieke agenda. Voor Vlaanderen is dit het uitgelezen moment om werk te maken van een gedegen wapenhandelbeleid, waarin de mensenrechten een doorslaggevend element zijn.”