‘Excess profit ruling’, zo heet het fiscaal wondermiddel dat de Belgische overheid voorstelt aan een 60-tal multinationals. In geheime deals met de fiscus spreken die grote bedrijven af om een groot deel van hun winst onbelast te laten. Het komt er op neer dat ons land geen belastingen heft op alle winsten die het bedrijf maakt dankzij de internationale groep waar het onderdeel van is.

De overheid promoot dit fiscaal voordeel met het logo ‘Only in Belgium’. In een begeleidende powerpoint wordt het een ‘Powerful instrument’ genoemd. Het systeem is een erfenis van 2004 onder de regering-Verhofstadt. Het werd in een wet omgezet door Didier Reynders (MR) en Laurette Onkelinx (PS), toen bevoegd voor Financiën en Justitie.

In februari raakte bekend dat de Europese Commissie een onderzoek had geopend naar die ‘excess profit ruling’. Volgens eurocommissaris Margrethe Vestager gaat het om concurrentievervalsing. Multinationals krijgen een voordeel waar alleenstaande bedrijven geen recht op hebben.

Vorige week had Vestager nog een vergadering met het kabinet van minister van Financiën Van Overtveldt. Vestager bleef naar verluidt bij haar standpunt: deals zijn een vorm van verboden staatssteun.

Als het tot een formele veroordeling komt, is de Belgische overheid verplicht om het belastingsvoordeel terug te vorderen. Het zou gaan om een bedrag van 700 miljoen euro.

De Europese Commissie deed eerder al het zelfde met de taxdeals tussen Luxemburg en Fiat en tussen Nederland en Starbucks. Ook de afspraken tussen McDonalds en Luxemburg liggen onder vuur. De fastfoodketen parkeert een deel van de winst onder de vorm van royalties in Luxemburg. Een kleine afdeling van McDo in Luxemburg zou in 2013 maar liefst 834 miljoen euro royalties hebben opgestreken. Het bedrijfje telt… 13 werknemers.

Nu zou je denken dat het een goede zaak is dat de Europese Commissie eindelijk ten strijde trekt tegen die belastingsrace naar de bodem. Europese landen bieden tegen elkaar op in de hoop multinationals te verleiden en dat ondergraaft de vennootschapsbelasting in heel Europa.

Maar dat is zonder Johan Van Overtveldt gerekend. “De gevolgen voor de betrokken bedrijven zouden groot zijn, en de terugvordering bijzonder complex. Ik zal dan ook alles doen wat ik kan om ze te vermijden”, reageert de Belgische minister van Financiën.