Op deze maandelijkse desertieblog kwamen al 18 activisten aan het woord die ieder op hun manier getuigden over desertie en oorlogsweigering. Daarover gaat de WaanVlucht-campagne ook (meer desertieteksten op onze website en op onze campagnesite www.sayno.be). Deze maand laten we twee heel aparte stemmen aan het woord: zuster Megan Rice en Teruko Yokoyama.

De eerste is kloosterzuster, maar van de combattieve soort. Al tientallen jaren staat ze op barricades tegen kernenergie en kernwapens. In 2012 drong ze met twee medestrijders het Y-12 National Security Complex binnen, een heel belangrijk centrum in de ontwikkeling en productie van kernwapens. Met hun inbraakactie wilden ze de oproepen tot oorlogsweigering en aandacht vragen voor de nucleaire waanzin. Zuster Rice en haar kompanen Gregory Boertje-Obed en Michael Walli zijn lid van de organisatie Transform Now Plowshares (“maak er ploegscharen van”). Zuster Rice deed haar verhaal aan het krantje van ICAN, het International Campaign to abolish nuclear weapons.  
 
Teruko Yokoyama was te gast in België naar aanleiding van de internationale dag van de vrede op 21 september 2015. Zij overleefde 70 jaar geleden de atoomaanval op Nagasaki. Zij kwam naar Manifiesta op 19 september en naar Gent waar ze mee op 21 september de grootste vredesvlag ter wereld ontplooide. In België staat de dag van de Vrede op 21 september in het teken van de verwijdering van de kernwapens, een campagne die ondersteund wordt door 135 steden en gemeenten met het hangen van de vredesvlag. De getuigenis van mevrouw Yokoyama werd door Ludo De Brabander van Vrede vzw en partner in WaanVlucht eerder al op DeWereldMorgen gepost

“We hebben de morele plicht om de nucleaire dreiging te ontmaskeren”  (Zuster Megan Rice)

Onze acties willen een boodschap brengen die Robert Oppenheimer profetisch voorzag. Hij waarschuwde al voor de desastreuze gevolgen van die eerste kernproef in Alamagordo en die nog tot vandaag voortduren : het opduiken van een nieuwe ‘gold rush’. En wie kan de enorme lijst van slachtoffers inschatten in het daaropvolgende falen van de mensheid te handelen naar de waarheid die werd onthuld door die Alamagordo-test ?

Wie heeft de moed om de industrie bij haar werkelijke naam te noemen, en haar destructief bestaan te stoppen en haar geweld om te vormen tot iets positiefs ? Het is tijd de historische feiten te erkennen van deze 70 jaar ‘gold rush’, die ons onder het mom van ‘veiligheid’ verkocht wordt.

We moeten eerst onze eigen harten en geesten omvormen en met de hulp van een liefdevolle en deemoedige Schepper een einde maken aan die ‘gold rush’ van de nucleaire wapenindustrie door er bedrijven van te maken die echte en duurzame vrede op aarde bevorderen.

In de publieke opinie heerst apathie en moedeloosheid en dit vooral eigenlijk in de landen die kernwapens bezitten. Maar we mogen daar niet aan toegeven. De georkestreerde stiltes en vertragingsmanoeuvres produceren die apathie. Hierdoor kunnen zij die woekerwinsten maken, onbekommerd voortdoen, zonder toezicht, zonder dat ze rekenschap moeten afleggen. Nieuwere wapens zoals drones leiden de aandacht ook af. Ze zijn ingewikkeld en nutteloos, maar enorm winstgevend voor het kleine kringetje verstokte nucleaire oorlogsstokers. Niemand wil ze gebruiken, oké. Maar dus moet het ware verhaal des te meer verteld worden. Want mensen weten er te weinig over en beseffen niet wat ze vertegenwoordigen aan menselijke decadentie.

Samen met Michael Walli en Gregory Boertje-Obed hadden we duidelijke doelen toen we in het Y-12 veiligheidscomplex in Oak Ridge inbraken. Maar we waren het meest verrast door het gemak waarmee we binnen geraakten. Er waren nauwelijks veiligheidsvoorzieningen die effectief werkten. Zonder enige moeite konden we onze boodschap aan het personeel overbrengen en op die manier ook aan de DOE (Department of Energy) en aan de hele wereld.

Na onze actie in 2012 is de veiligheid van het Y-12 complex nog een twee keer gekraakt. Het brede publiek weet niet hoe het met de veiligheid rond het Amerikaans kernarsenaal gesteld is. De veiligheidsdiensten van het domein hebben zelfs nooit de opening gevonden die we in de buitenste omheining gemaakt hebben. Dat deel ligt in bosrijk gebied en je moet dan de helling van de heuvelrug op om over de top af te dalen en dan de laatste drie hekken te bereiken ?

Onze vrienden wisten dit en zochten in december onze route op om te zien of de opening gerepareerd of gevonden was. Tot hun verbazing gaapte die nog wijd open. We hadden ze zelf met draad en plastic banden afgemaakt. Maar dieren hadden ze waarschijnlijk opengeduwd.

Onze vrienden hebben dan ijverig aan de DOE-ambtenaren van de basis gemeld dat de buitenomheining nooit hersteld was. Dit nieuws haalde de krantenkop in de Knoxville Sentinel : “Gat in hek blijft”. Zodat het publiek ter plaatse op de hoogte van het “klimaat van laksheid”, die de faciliteit zekerheid is doortrokken, begrijpelijkerwijs, na 70 jaar van nutteloze activiteit handhaven van een dead-end industrie werden gemaakt vrij geheim gedurende al die jaren bewaard.

De lokale publieke opinie werd zich zo bewust van de laksheid waarmee de installaties beschermd werden. Dat is ergens ook wel te begrijpen na 70 jaar nutteloze activiteit waarbij een toekomstloze industrie in het verborgene in leven werd gehouden.

In totaal ben ik wel meer dan dertig keer gearresteerd bij protestacties tegen atoomwapens. Het is onze morele plicht om burgerlijk ongehoorzaam te zijn en onze gedeelde verantwoordelijkheid tegen misdaden waarvan we allemaal op de hoogte zijn, op te nemen. Voornemens om te creëren, te plannen, te produceren, testen of nooit gebruik van WMD zijn zeker misdaden tegen de menselijkheid, oorlogsmisdaden. De processen van Neurenberg zeker hebben duidelijk opnieuw gearticuleerd dit samen met andere verdragen, charters en afspraken als universele principes voor onze hedendaagse tijd. Plannen maken om massavernietigingswapens te ontwerpen, te produceren, te testen en eventueel ook te gebruiken zijn zeker misdaden tegen de mensheid, oorlogsmisdaden. De processen van Neurenberg maar ook andere verdragen en handvesten hebben dit klaar en duidelijk gesteld in universele principes voor onze moderne tijd.

Ik twijfel er nooit aan dat het ons zal lukken om kernwapens de wereld uit te bannen. Op de nonproliferatieconferentie van de Verenigde Naties hebben bijna 160 staten ervoor gepleit. Hun afgevaardigden maken zich sterk om het Non-proliferatieverdrag gewoon te laten voor wat het is en meteen te gaan werken aan de afschaffing van alle massavernietigingswapens. Paus Franciscus heeft ook de catastrofale gevolgen van kernwapens en de humanitaire ramp die ze kunnen veroorzaken, benadrukt. Wie zich voor kernwapens interesseert, kan niet anders dan tot deze conclusies komen. Ik denk dat het eigenlijk niet mogelijk is om jezelf een lid van de mensenfamilie te noemen en niet tegelijkertijd in actie te komen tegen het bestaan van massavernietigingswapens. Ieder zal dit natuurlijk op zijn eigen persoonlijke en creatieve manier doen.

Daarom zijn we met onze organisatie Transform Now Plowshares ook lid geworden van ICAN. Deze zaak is zo belangrijk dat een centrale organisaties alle acties coördineert en mee alternatieven voor oorlogsvoering ontwikkelt. Geen enkele oorlog kan vandaag moreel zijn of onvermijdelijk. Er zijn altijd geweldloze manieren om tussen naties te onderhandelen en conflicten te lossen.

Sister Megan , 25 september 2015

“Mijn getuigenis over de atoombom op Nagasaki”
(Teruko Yokohama)

Teruko Yokoyama komt uit Nagasaki, de stad waar de tweede aanval met atoomwapens plaatsvond op 9 augustus 1945. De eerste atoomaanval vond drie dagen eerder in Hiroshima plaats. De dodentol in beide steden liep tegen het eind van 1945 op tot 250.000 slachtoffers. Daar bleef het niet bij. In de jaren daarop bezweken vele duizenden slachtoffers aan de gevolgen van de atoominslag.

Mevrouw Yokoyama is een ‘Hibakusha’, zoals de overlevenden van de atoomaanvallen in Japan worden genoemd. Ze was nog een kleuter toen de bom viel, maar toch kan ze zich het lijden van de stad op die gruwelijke dag nog goed herinneren.

“Een enkele atoombom vernietigde onmiddellijk de hele stad. Mensen geraakten verkoold door de enorme hitte van 4000 graden Celsius, die zelfs ijzer deed smelten of werden weggeblazen door de kracht van de ontploffing. Huizen, fabrieken, scholen, ziekenhuizen of bomen werden van de kaart geveegd.

In luttele seconden was Nagasaki in puin herschapen. Degenen die ternauwernood aan de onmiddellijke dood ontsnapten wachtte het lijden van de zware brandwonden, verwondingen en stralingsziektes. De atoombom blijft de overlevenden, de Hibakusha, tot vandaag, 70 jaar later, kwellen.

Sta me toe om het verhaal van mijn familie te vertellen. Vanaf eind juli 1945, toen de Amerikaanse luchtaanvallen in intensiteit toenamen, namen mijn grootouders mij samen met mijn twee oudere zussen mee naar het platteland. waar we onze toevlucht zochten. Ik was toen net 4 jaar oud. Mijn ouders en mijn zusje Ritsuko (toen 16 maanden oud) bleven in Nagasaki. Zij zouden rechtstreeks te maken krijgen met de atoombom.

Toen de bom viel bevond mijn vader zich in een schoolgebouw dat toen tijdelijk dienst deed als wapenfabriek op 1,2 kilometer van ‘ground zero’, het centrale punt van inslag van de bom. Als gevolg van de enorme ontploffing, werd hij over het schoolplein weggeblazen tot aan de voet van een heuvel.

Mijn moeder en zusje waren thuis, op 4 kilometer van het centrum van de explosie. Ze stond op het punt om Ritsuko aan te kleden, die naakt aan het spelen was in de tuin. Toen was er een verblindende flits, waarop mijn moeder zich instinctief over de baby boog om haar te beschermen. Na een tijdje bevond ze zich in een duisternis en zag ze iets uit de lucht vallen dat leek op goudkleurig zand.

Vader kwam die avond niet thuis. Ook de volgende dag niet. Mijn moeder was niet in staat om naar de stad te gaan met haar baby, terwijl de luchtaanvallen voortduurden. Pas op de derde dag ging ze met een buurman naar de stad om haar man te zoeken. Alles stond echter nog in brand en het was te gevaarlijk om zich naar de buurt begeven waar mijn vader zich zou moeten bevinden.

Op de avond van de vierde dag bereikte haar het nieuws dat mijn vader ernstig gewond was en zich in de schuilkelder van een bedrijf bevond. Toen mijn moeder hem eindelijk vond, was zijn gezicht volledig bebloed. Zijn beide ogen waren gezwollen en paars. Hij had ernstige brandwonden en was gezwollen, met zijn kleren gedrenkt in bloed. Hij zag er niet uit als een menselijk wezen.

Tot 15 augustus, toen het nieuws kwam dat de oorlog ten einde was, bleven mijn moeder en baby zusje bij hem. De schuilkelder was smerig. Vanop het lekkende plafond vielen regendruppels op mijn vader. Hij lag op een dunne rieten mat. Onder de mat bevond zich een vies mengsel van vuil, braaksel en maden afkomstig van andere slachtoffers. Gelukkig overleefde mijn vader, maar hij geraakte verblind aan zijn rechteroog.

Een maand later kreeg mijn zusje Ritsuko problemen in haar lymfeklieren en moest ze geopereerd worden. De maanden daarop moest ze voortdurend naar lucht happen en maakte ze piepende geluiden wat mijn ouders het slapen belette. Toen ze 5 jaar oud was moest ze aan haar keel worden geopereerd. In hetzelfde ziekenhuis stierven toen heel wat kinderen aan leukemie.

Sindsdien klonk de stem van Ritsuko schor. Vanwege herhaalde opnames in het ziekenhuis, liep ze jaren achterstand op in school. Door haar gezondheidstoestand kon ze maar een paar maanden de lessen bijwonen. Het grootste deel van haar leven zou zich afspelen in het ziekenhuis tot aan haar dood op 44-jarige leeftijd. Tegen die tijd was ze haar gezichtsvermogen verloren. Ik wist niet wat ik moest antwoorden toen ze me eens vroeg : ‘Waarom moet ik zoveel lijden ? Voor wie moet ik boeten ?’
Ik herinner me dat mijn moeder vaak zei: “Afgelopen nacht droomde ik dat Ritsuko met een heldere stem sprak.” Elke keer als ik aan mijn zus denk, voel ik me verdrietig en ellendig en kan ik alleen maar wrok voelen over de oorlog en de atoombom.”

Enkele dagen na het bombardement bracht mijn oma me terug naar Nagasaki. Ik was doodsbang. Ik zag geschokt de verwoesting rondom me. Het was alsof ik een dode stad binnenkwam. Zelf lijd ik sindsdien aan hevige bloedarmoede.

Mijn jongste zus is 3 jaar na het bombardement geboren. Toen ze naar de lagere school ging, verschenen er paarse vlekken op haar lichaam. In de onmiddellijke nasleep van de atoomaanval, zag je dergelijke vlekken op de lichamen van veel overlevenden. Velen van hen zouden snel overlijden. We waren dan ook bang dat mijn zusje hetzelfde lot was beschoren. Gelukkig overleefde ze.

Er was wel altijd iemand in de familie die we moesten missen wegens opname in het ziekenhuis. Mijn moeder overleed aan maagkanker in 1972. Ze was 64 jaar. Drie jaar later overleed mijn vader aan longkanker, na jarenlang te hebben geleden aan een schildklieraandoening. Mijn oudste zus lijdt op dit ogenblik al twee jaar aan leukemie. Mijn tweede oudste zus overleed vorig jaar aan de gevolgen van kanker aan de galblaas en de huid.

Zonder de atoomaanval zouden mijn familieleden hebben kunnen genieten van een gezond leven. De atoombom blijft tot vandaag overlevenden kwellen. Kernwapens zijn absoluut onmenselijke wapens.

De huidige kernmachten, waaronder de VS en Rusland, bezitten samen nog meer dan 16.000 kernwapens. Elke kernbom heeft een vernietigende kracht die tien tot zelfs honderden keren groter is dan de atoombom die Hiroshima en Nagasaki vernietigde. Zij vormen een bedreiging voor de planeet.

Beste vrienden in België, laat ons samenwerken aan een vreedzame wereld, bevrijd van oorlog en kernwapens.

Opgetekend door Ludo De Brabander, Vrede vzw (vrijdag 18 september 2015). Vrede vzw is partner in de WaanVlucht-campagne en postte het getuigenis van mevrouw Yokohama al vroeger eens op DeWereldMorgen.

Referenties :

International Campaign to abolish nuclear weapons (http://www.icanw.org/campaign-news/a-moral-obligation-to-expose-nuclear-threats-an-interview-with-sr-megan-rice/)

https://www.dewereldmorgen.be/artikel/2015/09/18/mijn-getuigenis-over-de-atoombom-op-nagasaki