Een nieuwe overheidsdatabase registreert de zwangerschappen van Poolse vrouwen. Dit doet de vrees ontstaan dat medische gegevens zullen worden gebruikt om vrouwen te vervolgen die in andere landen abortushulp krijgen of abortuspillen via de post, en mogelijk ook om vrouwen die een miskraam krijgen aan te pakken.

“Eerst komt het verbod, en dan volgt het mechanisme voor de handhaving.”

Minister van Volksgezondheid Adam Niedzielski keurde afgelopen vrijdag een verordening goed die het mogelijk maakt om informatie, die in een centrale databank over patiënten kan worden opgeslagen, met inbegrip van allergieën, bloedgroep en zwangerschapsstatus, gevoelig uit te breiden.

Het opvolgen van zwangerschappen is volgens Niedzielski noodzakelijk zodat artsen kunnen weten of een vrouw bepaalde medicijnen of röntgenfoto’s al dan niet mag krijgen. Dit gebeurt echter in een land dat in 2020 abortuszorg in bijna alle gevallen heeft verboden – met uitzondering (theoretisch) van zwangerschappen waarbij de gezondheid van de zwangere vrouw in het gedrang komt of die het gevolg is van verkrachting of incest. Begin juni stelde parlementslid Kamila Gasiuk-Pihowicz nog dat de databank gebruikt zou worden om “Poolse vrouwen te vervolgen en te controleren.”

“Poolse vrouwen worden niet langer zwanger uit angst om te worden gedwongen om te bevallen in gelijk welke omstandigheden”, stelt Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, een andere linkse wetgever. “Een zwangerschapsregister in een land met een quasi volledig verbod op abortus is angstaanjagend.”

“Een zwangerschapsregister in een land met een quasi volledig verbod op abortus is angstaanjagend.”

Het register zal het moeilijker maken voor Poolse vrouwen om het verbod op abortus te omzeilen. Heel wat vrouwen deden dit tot nu toe door medicijnen te bestellen die een abortus induceren of door naar andere Europese landen te reizen voor zorg, volgens journaliste Elizabeth Schumacher.

Abortus Netwerk Amsterdam, een netwerk van vrijwilligers in Nederland dat financiële en logistieke steun biedt aan mensen die abortus willen, stelt dat het nog steeds “iedereen die abortus wil zal helpen.” Het register vertegenwoordigt “een nieuwe gewelddadige aanval op seksuele en reproductieve rechten in Polen”, beweert internationale mensenrechten voorvechtster Annika Ojala.

Ondanks de uitzondering van het Poolse abortusverbod voor vrouwen wier leven of gezondheid in gevaar is, zijn ten minste twee vrouwen in de afgelopen maanden overleden omdat hen abortuszorg werd ontzegd. Het terugdraaien van de Poolse abortusrechten komt op een moment dat ook in een aantal Amerikaanse staten beperkingen zijn aangenomen en de verwachting leeft dat het Amerikaanse Hooggerechtshof het Roe v. Wade-arrest zal herroepen (Roe v. Wade is een belangrijk arrest van het Amerikaanse Hooggerechtshof in 1973 waarbij het hof een oordeel uitsprak over de toenmalige abortuswetgeving in de Verenigde Staten. Het hof oordeelde dat de meeste wetten die abortus verboden of beperkten ongrondwettelijk waren). Het terugdraaien van dit arrest zou abortus illegaal maken in meer dan 20 staten.

Het Poolse zwangerschapsregister, stelt Pamela Merritt, uitvoerend directeur van Medical Students for Choice in de VS (organisatie opgericht in 1993 door studenten geneeskunde om te garanderen dat studenten tijdens hun opleiding vertrouwd worden met reproductieve geneeskunde inclusief abortus), illustreert “de logische volgende stap na een verbod op en criminalisering van abortus.”

“Eerst komt het verbod, en dan volgt het mechanisme voor de handhaving”, zei Merritt.

Dit artikel verscheen op Common Dreams. Vertaling: Ann Dejaeghere.

Foto: Lukasz Katlewa, Wikimedia Commons / CC BY-SA 4.0