Ministers Buitenlandse Zaken van de Limagroep in Lima op 13 februari 2018. Foto: Minsterio de Relaciones Exteriores del Perú/CC BY-SA 2:0
Vijay Prashad, Carlos Ron, Globetrotter,

Wetteloze Limagroep slaagt er niet in regering Venezuela omver te werpen

Op 5 januari 2021 riep de 'Limagroep' landen over de hele wereld op om het pas verkozen parlement van Venezuela te "negeren", de zoveelste stap in de diplomatieke oorlog die door deze coalitie gevoerd wordt in strijd met de handvesten van VN en OAS (Organisatie van Amerikaanse Staten). Vijay Prashad en Carlos Ron stellen vast dat de groep zijn greep op Latijns-Amerika verliest en er alsnog niet in geslaagd is de regering van Venezuela omver te werpen, onder meer omdat ze zelf flagrant de regels van het VN-Handvest schendt.

zondag 21 februari 2021 13:18
Spread the love

 

Op 5 januari 2021 nam het pas verkozen parlement officieel zijn plaats in de hoofdstad van Venezuela. Diezelfde dag nog bracht de Limagroep een verklaring uit, die door de meeste van haar leden ondertekend werd, waarin zij de wettigheid van dit parlement betwistte.

Deze groep riep landen over de hele wereld op om het verkozen parlement “te negeren” en in plaats daarvan het leiderschap van Juan Guaidó, een lid van het vorige parlement, te erkennen. De Limagroep vond het gepast op te roepen tot een “overgangsproces” in Venezuela. Daarmee bevestigde de Limagroep haar missie, namelijk het omverwerpen van de regering van president Nicolás Maduro en van de Bolivariaanse Revolutie.

Wie of wat is de Limagroep?

Op 8 augustus 2017 kwamen 12 Zuid-Amerikaanse landen samen in Lima, Peru en noemden zich voortaan de Limagroep. De VS en Canada namen ook deel aan dit overleg.

  • De Limagroep bestaat uit Argentinië, Brazilië, Canada, Chili, Colombia, Costa Rica, Guatemala, Honduras, Mexico, Panama, Paraguay en Peru. Guyana, Saint Lucia, Belize, Bolivia en Haiti sloten zich later aan. Argentinië en Bolivia hebben zich na presidentsverkiezingen officieel niet teruggetrokken maar sluiten zich niet langer aan bij de verklaringen van de Limagroep. De achttien overige Latijns-Amerikaanse lidstaten van de OAS waaronder Mexico maken er geen deel van uit. 51 van alle 193 VN-lidstaten erkenden Juan Guaidó in 2017 als interimpresident, maar de 27 EU-lidstaten hebben die erkenning stilzwijgend en cryptisch ingetrokken, door Guaidó op 5 januari 2021 voortaan te erkennen als “legitiem vertegenwoordiger van het uittredende parlement”. Het aantal VN-lidstaten die Guaidó nog steeds voluit erkennen als president van Venezuela is daarmee teruggebracht tot 24 (nvdr).

Deze landen delen met elkaar dat ze rechtse regeringen hebben en een nauwe band met de regering in de VS. De groep werd opgericht om, in hun eigen woorden, “bij te dragen tot het herstel van de democratie” in Venezuela, hetgeen in feite neerkwam op een poging tot omverwerping van de verkozen regering van Venezuela.

De toenmalige oprichtingsverklaring bevat twee met elkaar verbonden punten. Ten eerste oppert de groep dat Venezuela zich in een “kritieke situatie” bevond, die de “ineenstorting van de democratische orde in Venezuela” inhield. Ten tweede oppert ze dat deze “afbraak” verholpen kan worden door de “democratie te herstellen,” wat volgens de groep zou kunnen bereikt worden door middel van “vreedzame onderhandelingen”.

Het probleem waarmee de Venezolaanse bevolking begin 2017 werd geconfronteerd werd, was echter geen tekort aan democratie – het land heeft sinds Hugo Chávez in 1999 aantrad 26 verkiezingen gehad – maar het verstikkende en illegale sanctieregime van de VS tegen Venezuela.

Sancties zijn slechts een deel van het scala van door de VS opgelegde hybride oorlogstechnieken waarmee Venezuela gedestabiliseerd wordt, ook sabotage en gewapende onderdrukking maken er deel van uit. De Limagroep beweert echter dat ze geweld of operaties die “het gebruik van geweld inhouden” verwerpt. Sinds 2017 heeft de groep echter meerdere conventionele pogingen gewaagd om de regering in Venezuela omver te werpen. In geen van die gevallen heeft de Limagroep een verklaring afgelegd tegen het gebruik van geweld.

De Limagroep is een voornaam instrument in het hybride oorlogsarsenaal: diplomatieke oorlog. In de jaren voor 2017 hadden de VS geen meerderheid in de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS), wat de grootmacht in staat zou gesteld hebben om deze instelling te gebruiken om Venezuela te isoleren.

De VS besloten daarom samen met hun oligarchische bondgenoten op het Amerikaanse continent, waaronder een aantal Latijns-Amerikaanse landen en Canada, een nep regionaal blok te vormen. De VS woonden alle vergaderingen van deze Limagroep bij, bepaalden de agenda en stuurden het beleid.

Is de Limagroep legaal?

Elke lidstaat van de Limagroep is tevens lid van de VN. Dit betekent in principe dat zij zich aan het VN-Handvest van 1945 moeten houden.

In dat handvest staat dat “regionale regelingen” gerespecteerd moeten worden, een respect dat bijdraagt tot “de handhaving van de internationale vrede en veiligheid” (VN-handvest, hoofdstuk VIII, artikel 52, lid 1). Indien de Limagroep werd opgericht om de doelstellingen van het VN-Handvest te bevorderen, zou er geen sprake zijn van enige onwettigheid.

  • VN-Handvest Artikel 52. 1. Geen enkele bepaling van dit Handvest sluit het bestaan uit van regionale akkoorden of organen voor het behandelen van die aangelegenheden die de handhaving van de internationale vrede en veiligheid betreffen en welke in aanmerking komen voor optreden in regionaal verband, mits die akkoorden of organen en hun activiteiten verenigbaar zijn met de doelstellingen en beginselen van de Verenigde Naties.

De Limagroep ontspoort echter in illegaliteit wanneer zij collectief besluit om beslissingen af te dwingen van Venezuela, dat eveneens een VN-lidstaat is. Het VN-Handvest stelt uitdrukkelijk dat een regionale regeling geen “dwangmaatregelen” mag ondernemen “zonder machtiging van de VN-Veiligheidsraad”.

De VN-Veiligheidsraad kan de bevoegdheid krijgen om regionale organen in te zetten voor “dwangmaatregelen”, maar hiervoor is een resolutie van de VN-Veiligheidsraad nodig (VN-Handvest, Hoofdstuk VIII, artikel 53, lid 1).

Tot op heden heeft de VN-Veiligheidsraad geen resolutie gestemd die de Limagroep deze bevoegdheid geeft om druk uit te oefenen op de regering van Venezuela om af te treden en in te stemmen met een machtsoverdracht.

  • VN-Handvest Artikel 53. 1. Indien daartoe aanleiding bestaat, maakt de Veiligheidsraad van zulke regionale akkoorden of instellingen gebruik voor de uitvoering van op zijn gezag ondernomen dwangacties. Evenwel worden er geen dwangacties ingevolge regionale akkoorden of door regionale instellingen ondernomen zonder machtiging van de Veiligheidsraad, behoudens wanneer het maatregelen betreft tegen een vijandelijke staat zoals omschreven in het tweede lid van dit artikel, welke zijn voorzien in artikel 107 of in regionale akkoorden gericht tegen hervatting van een beleid van agressie van de kant van zulk een staat, totdat de Organisatie, op verzoek van de desbetreffende regeringen, zou worden belast met de verantwoordelijkheid voor het voorkomen van verdere agressie van de kant van zulk een staat.

Zonder resolutie van de VN-Veiligheidsraad, is het onwettig dat een “regionale regeling” van VN-lidstaten “dwangmaatregelen” neemt tegen een andere VN-lidstaat, laat staan dat ze de bevoegdheid heeft om een regimeverandering af te dwingen.

In de verklaringen van de Limagroep wordt geen enkele rechtvaardiging van de VN Veiligheidsraad voor haar optreden aangevoerd. Aangezien een dergelijke resolutie niet bestaat binnen het handvest van de VN-Veiligheidsraad, gebaseerd op het specifieke taalgebruik in het VN-Handvest, is het bestaan van de Limagroep zelf in strijd met het VN-Handvest.

Niet-inmenging

De leden van de Limagroep zijn lidstaten van de VN en van de OAS, die in 1948 werd opgericht als een regionale organisatie volgens de bepalingen van het VN-Handvest. Zowel de VN- als de OAS-handvesten verzetten zich uitdrukkelijk tegen inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van een andere VN- of OAS-lidstaat.

Samenkomst van de Limagroep in 2019. Foto: peoplesdispatch.org

In het VN-Handvest staat dat het VN-lidstaten niet toestaat “in te grijpen in aangelegenheden die in wezen onder de binnenlandse jurisdictie van een staat vallen”. De enige uitzondering hierop is een resolutie van de VN-Veiligheidsraad onder Hoofdstuk VII van het VN-Handvest, die een dergelijke interventie wel toestaat.

Indien een dergelijke VN-Resolutie ontbreekt, zijn de VN-lidstaten verplicht de “binnenlandse jurisdictie” van andere VN-lidstaten te respecteren. Dit concept van niet-inmenging werd door de Limagroep in elk van haar vergaderingen geschonden.

Het OAS-Handvest neemt tweemaal een standpunt in tegen inmenging en interventie. In de eerste plaats beloven de OAS-lidstaten het “beginsel van niet-inmenging” te volgen (OAS-handvest, hoofdstuk I, artikel 2, afdeling b). Ten tweede wordt later in het OAS-Handvest een lange uitleg gegeven over non-interventie, die over veel meer gaat dan enkel militaire aanvallen:

  • OAS-Handvest, Artikel 2, afdeling b. Geen enkele Staat of groep van Staten heeft het recht, direct of indirect, om welke reden dan ook, in te grijpen in de interne of externe aangelegenheden van een andere Staat. Het voorgaande beginsel verbiedt niet alleen gewapend geweld, maar ook iedere andere vorm van inmenging of poging tot bedreiging van de persoonlijkheid van de Staat of van zijn politieke, economische en culturele elementen.

Zowel in het VN als het OAS- Handvest staat met andere woorden zwart op wit dat eender welke samenzwering om een ander lid van de VN en de OAS omver te werpen, onwettig is. De leden van de Limagroep komen hun verplichtingen tegenover deze twee fundamentele handvesten dus duidelijk niet na.

Ottawa- of Bogotágroep?

Begin 2021 werd de oorspronkelijke Limagroep uitgebreid met vijf landen en groeide aan van 12 tot 17 leden. De verklaring tegen Venezuela die op 5 januari 2021 werd opgemaakt werd echter slechts door 13 leden ondertekend, waaronder twee staten die géén lid zijn van de groep.

Belangrijke landen die wel lid zijn van de Limagroep, zoals Argentinië, Bolivia en Mexico, besloten deze verklaring niet te ondertekenen. Een reden hiervoor is dat de meeste van deze landen op dit moment door linkse regeringen geregeerd worden, die niet achter regime change in Venezuela staan. Deze leiders zien de Limagroep voor wat ze is: een samenzwering tegen het VN-Handvest.

Sinds 2017 maakt Peru de ene politieke crisis na de andere door. Corruptieschandalen waar politici bij betrokken zijn, regeringen die omver worden geworpen en massale protesten hebben het democratisch systeem van het land aan het wankelen gebracht.

President Pablo Pedro Kuczynski – beschuldigd van corruptie – werd zeven maanden na de oprichting van de Limagroep al uit zijn ambt gezet. Zijn opvolger Martín Vizcarra stapte in december 2020 op nadat hij beschuldigd was van “permanente morele onbekwaamheid”. Manuel Arturo Merino, die werd ingezet als interim-president, hield het vijf dagen vol alvorens ook hij werd afgezet.

De presidentiële teugels werden uiteindelijk doorgegeven aan Francisco Sagasti. Sagasti, wiens greep op het presidentschap broos is, maakte desalniettemin gebruik van de crisis in Peru eind december 2020, om de regering van Venezuela alsnog in twijfel te trekken. Niettemin lijkt Peru zijn motivatie voor de operatie tegen Venezuela te verliezen (zie Politieke crisis Peru onoplosbaar, verrot systeem moet vervangen worden).

Canada en Colombia zijn de twee landen die het meest categoriek achter regime change in Venezuela blijven staan. De Limagroep zou dus beter de Ottawagroep of de Bogotágroep herdoopt worden. Wat de naam van de groep ook is, ze is en blijft, op basis van de VN- en OAS-handvesten, een illegale operatie tegen Venezuela en moet daarom zo snel mogelijk ontbonden worden.

Venezuela oefent met het nieuwe nationale parlement zijn politieke soevereiniteit uit en verweert zich tegen de hybride oorlogstechnieken die erop uit zijn het land te destabiliseren.

 

How a lawbreaking international coalition failed to overthrow Venezuela’s government van Vijay Prashad en Carlos Ron werd vertaald door Louise Hantson.

Vijay Prashad is een Indiase historicus, redacteur en journalist. Hij is een auteur en hoofdcorrespondent bij Globetrotter, hoofdredacteur van LeftWord Books en directeur van het Tricontinental Institute for Social Research. Hij is bezoekend lesgever aan het Chongyang Institute for Financial Studies, Renmin University of China en heeft meer dan 20 boeken geschreven, waaronder The Darker Nations en The Poorer Nations. Zijn recentste boek is Washington Bullets, met een introductie van Evo Morales Ayma, voormalig president van Bolivia.

Carlos Ron is de vice-minister van Buitenlandse Zaken van Venezuela voor Noord-Amerika en voorzitter van het Instituto Simón Bolívar para la Paz y la Solidaridad entre los Pueblos (Simón Bolívar Instituut voor Vrede en Solidariteit onder de Volkeren).

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!