“De
Griekse bevolking blijft nog altijd in groten getale de huidige
regering betrouwen. Dat neemt niet weg dat de mensen ongerust zijn.
Er zijn weliswaar al zovele zogenaamde laatste data voor de ondergang
gepasseerd, het moet echter maar één keer toch waar blijken te
zijn. De Grieken willen immers wel degelijk binnen de EU blijven.”
“De
huidige regering is drie maand aan de macht. Hoe dan ook, heeft ze
volgens de Grieken meer gedaan om het Griekse standpunt te verdedigen
in Brussel dan de vorige regeringen. Die krijgen nog altijd het
verwijt dat ze niet eens probeerden weerwerk te bieden tegen de
bevelen van de trojka.”
Onhandig media-optreden
“Hier
in Athene weet Syriza nog niet goed hoe ze met de media moeten
omgaan. Die gaan binnenkort zendrechten moeten betalen en waren
sowieso al niet gul met positieve commentaar. Er zijn tegelijkertijd nogal veel Syriza-politici aanwezig in talkshows van die zenders,
waar hun het vuur aan de schenen wordt gelegd. Toch blijven de
opiniepeilingen positief. Dat heeft minder te maken met de
mediastrategie van Syriza dan met het fundamentele gebrek aan
geloofwaardigheid die de media hier hebben.”
De
Griekse regering begint ondertussen toch werk te maken van een aantal
electorale beloftes. Zo hadden zij aangekondigd de fiscale privileges
van de oligarchen te zullen aanpakken. Op woensdag 22 april 2015 werd Leonidas Bobolas aangehouden op beschuldiging van belastingfraude en
financiële witwasoperaties.
Aanpakken van de oligarchen
De
Bobolas-dynastie is één van de grootste oligarchieën in
Griekenland. Met het bouwbedrijf ELLAKTOR is vader Giorgios Bobolas
rijk geworden dankzij lucratieve contracten voor infrastructuurwerken
onder PASOK-regeringen. Zijn bedrijf kon onder meer het grootste deel
van de infrastructuur voor de Olympische Spelen van 2004 bouwen. Het
bedrijf verwierf ook heel wat tolwegen van de overheid.
Tevens
is de familie Bobolas eigenaar van het bedrijf Hellas Gold, dat een
joint venture heeft met het Canadese mijnbouwbedrijf Eldorado, voor
de exploitatie van de goudmijn in Khaldikis. De regering is van plan de hele constructie voor belastingontduiking door deze mijnbouwbedrijven via Nederlandse postbusadressen te onderzoeken (Zie Hoe Nederland Griekse belastingen steelt).
Verder is de familie ook
mede-eigenaar van ELPEDISON, een samengaan van het Italiaanse
energiebedrijf EDISON met het Griekse ELPE, één van de twee grote
petroleumraffinaderijen van Griekenland, waarin ook Spiros Latsis, de
rijkste Griek, belangen heeft.
De
familie is daarnaast ook eigenaar van kranten en de tv-zender
Mega-Channel. Leonidas Bobolas is één van de personen op de
befaamde Lagarde-lijst. Die lijst bevat personen die belangrijke
sommen geld op HSBC-rekeningen in het buitenland hebben geplaatst om
belastingen te ontduiken.
Het tijdschrift To Vima is een goed voorbeeld van de collusie tussen media en de oligarchie. Op zondag 26 april 2015 verspreidde deze publicatie het gerucht dat eerste minister Tsipras overweegt minister van Financiën Yanis Varoufakis te vervangen, omdat hij ‘onvoorbereid’ zou deelnemen aan de onderhandelingen met de trojka. “Klopt dus niets van”, reageert Tersago vanuit Athene.
To Potami
De
familie Bobulas is een van de financiers van de nieuwe partij To
Potami (‘de rivier’) die als een alternatief voor de stervende PASOK
moet doorgaan. De sociaal-democraten dreigen bij volgende
verkiezingen immers volledig ten onder te gaan.
Stavros Theodorakis (foto),
leider van de partij, is een voormalig sterjournalist bij media van
de familie Bobolas. Hij was ook een van de journalisten die voor
opdrachten bij de nationale omroep ERT enorme sommen ontving, ten
koste van het eigen budget van de omroep. “Onder meer Guy
Verhofstadt riep de Grieken op om voor To Potami te stemmen ‘als ze
wisten wat goed voor hen was’. Voor de meeste Grieken is Theodorakis
echter verbrand. De media zelf berichten daar anders over, maar de
gewone Griek weet wel beter.”
“Leonidas
Bobolas is dus niet zomaar de eerste de beste, dit zijn de ‘Frère’s’
van Griekenland”, aldus Tersago, “en toeval of niet, op de dag
zelf van zijn aanhouding werd de stroom afgesloten in het gebouw in
de Atheense voorstad Marousi, waar het belastingkantoor is gevestigd
dat het onderzoek naar Bobolas heeft geleid, en werd een briefomslag
met wit poeder afgeleverd.”
1,8 miljoen euro
Hoewel
hij aanvankelijk elke schuld ontkende, bleek Bobolas op de dag zelf
van zijn aanhouding bereid om alsnog 1,8 miljoen euro te betalen van
de 2 miljoen die door de belastingen werden geëist. Ook zijn broer
Fotis Bobolas betaalde eenzelfde bedrag aan fiscale boetes.
“Dit
is geen toevalstreffer voor de regering. Die wil wel degelijk werk
maken van haar belofte om de oligarchen aan te pakken.”
Ondertussen
is weeral eens een finale datum gepasseerd zonder dat de financiële
ondergang er kwam. Geloven de Grieken die dreigingen nog?
Tersago: “Absoluut.
Het moet maar één keer uitkomen om een ramp te zijn. Maar goed,
hier denkt men toch vooral dat de EU met die voortdurende dreigingen
de zaak wil uitstellen tot na de Spaanse regionale verkiezingen op 24
mei 2015. Het zou dan de bedoeling zijn Podemos de wind uit de zeilen
te halen, door te voorkomen dat tegen dan Syriza met een succes zou
kunnen uitpakken.”
Gouden
Dageraad
Een
ander stokpaardje van deze regering is de strijd tegen
extreem-rechts. Het proces tegen Gouden Dageraad is er weliswaar al
gekomen onder de vorige regering, maar deze regering wil daar toch
spoed achter zetten. Op de eerste zitting kwamen de beschuldigden
niet opdagen, de getuigen ten laste wel. Hun advocaten pleitten de
parlementaire onschendbaarheid. Het proces is verdaagd naar 8 mei.
Tegen dan moet het parlement beslissen over de opheffing van die
onschendbaarheid. Ook hier tonen de media zich niet van hun meest
neutrale kant.
“De
Griekse populaire krant Protothema heeft op de dag van de eerste
zitting de volledige lijst namen van alle getuigen ten laste
gepubliceerd. Die krant is altijd al geassocieerd geweest met
extreem-rechts. De Grieken zijn er dus nog niet helemaal gerust in of
deze rechtszaak echt iets gaat oplossen. Het Griekse gerecht heeft
niet bepaald een reputatie van politieke onafhankelijkheid tegenover
de oude partijen en efficiënt of correct is het nooit geweest. Dat
wordt dus afwachten.”
Lokale financiën
In
de media hier werd de beslissing om het geld van de rekeningen van de
lokale overheden op te eisen voor de centrale overheid voorgesteld
als een zoveelste bewijs van de onkunde en de wanhoop van deze
regering. Klopt dat?
Tersago: “Ik
heb dat ook gelezen. Dat is eerst en vooral verkeerd woordgebruik.
Het gaat niet over opeisen, maar om interne leningen tussen
overheden, die worden terugbetaald. De lokale overheden komen daarmee
niet in gevaar voor hun contante betalingen. Overigens is dit een
courante praktijk ook in andere landen. De laatste PASOK-regering
onder leiding van Evangelos Venizelos heeft dat ook gedaan. Ook toen
werd alles netjes terugbetaald. Toen maakte niemand in de EU daar
problemen van.”
“Maar
goed, omdat de media daar moord en brand over schreeuwden, maakten de
Grieken zich toch ongerust. Als de indruk wordt gewekt dat het geld
opraakt, veroorzaakt dat reacties die van de verwachting een
realiteit kunnen maken. Tsipras heeft dat echter bijzonder verstandig
aangepakt. De Hoge Raad van Burgemeesters (in Griekenland zijn dit
verkozen politici) heeft zich na een ontmoeting met Tsipras akkoord verklaard met de operatie, maar
zelfs dan gebeurt het op vrijwillige basis.”
Maandelijkse afbetalingen
Met
de wet of de afbetaling van fiscale achterstand heeft de regering
ondertussen ook een andere belofte ingelost. Gewone Grieken, die enkel belastingen op hun loon betalen, kunnen
hun fiscale schulden nu in honderd maandelijkse schijven afbetalen.
Duits minister van Financiën Schäuble noemde dat een ‘eenzijdige
actie’ die ingaat tegen de afspraken met de trojka. De vorige regering had die wet ook gestemd, maar één dag later al ingetrokken onder directe druk van de trojka.
“Schäuble kan er echter niet naast kijken dat nu met de kleine maandelijkse
afbetalingen het geld wel binnenkomt, terwijl dat met de vorige
regeling van maximaal 21 afbetalingen niet gebeurde. De mensen
betaalden dan gewoon niets, omdat ze dat geld toch niet hadden.”
“Ondertussen kan je er niet naast kijken dat de Griekse media consequent alles
wat de regering doet zo inkaderen dat het lijkt alsof Syriza geen
enkel positief resultaat boekt. De meeste Europese media volgen hen
daar grotendeels in. Op welke manier dat de Spaanse publieke opinie zal
beïnvloeden weten we op 24 mei.”