In de hallen van het Brugse Belfort loopt tot eind mei het tentoonstellingsproject ‘Horizon’. Het is reeds de vierde editie, maar vraag aan honderd Bruggelingen of ze al van ‘Horizon’ gehoord hebben en ik ben er vrijwel zeker van dat negenennegentig of misschien wel honderd respondenten neen zullen antwoorden. Ook de toeristen vinden de weg nauwelijks, hoewel de ingang zich vlak naast die van het Belfort bevindt, Brugges populairste en meest bezochte ‘museum’.
Vanop de Markt kan niemand zien dat in het Belfort een tentoonstelling plaatsvindt. Aan de gevel hangt wél een groot rood doek met reclame voor ‘Dali’, een privémuseum op het gelijkvloers waar veel multiples van de Spaanse surrealist tentoongesteld worden. Navraag leerde ons dat zo’n reclamedoek eigenlijk niet mag volgens een stadsreglement en omdat de organisator van Horizon, het Cultuurcentrum, een stadsdienst is, houdt die zich daar ook aan.
Met ‘Horizon’ zet het Brugse Cultuurcentrum jaarlijks een kunstproject op met niet-westerse gastcuratoren. Voor deze editie werd Mohamed Ikoubaân aangezocht, directeur van het Nomadisch Kunstencentrum Moussem in Berchem. Hij selecteerde 21 kunstenaars die samen onder de noemer ‘(One) Hope Map’ werken exposeren die ‘voorbij de stereotype (sic) beeldvorming van de Arabische wereld’ blikken. ‘Bij de geselecteerde kunstenaars draait het om het belang van de vrije expressie, het experiment, de bevraging van de traditie en de zoektocht naar het radicale en rebelse’.
Zo is er werk te zien van Magnumfotograaf Abbas uit Iran, Khaled Havez uit Egypte, Mounir Fatmi uit Marokko, Adel Abidin uit Irak, e.v.a. Waaruit blijkt dat de traditie bevraagd wordt en waaruit de zoektocht naar het radicale en rebelse bestaat, is niet steeds even duidelijk. Een slordig getekend animatiefilmpje van Massinissa Selmani uit Algerije, bijvoorbeeld, toont een man die er maar niet in slaagt zijn stembrief in de gleuf te stoppen, tot grote vreugde van een ambtenaar, die in zijn handen klapt. Je kunt je hier natuurlijk van alles bij voorstellen, maar zonder de nodige achtergrondinformatie (en die is er niet) blijft het gewoon een slordig getekend animatiefilmpje.
Het meeste indruk op mij maakte het werk van Kito Sino uit Koerdisch Syrië die al dertien jaar in Brussel woont. Sino kreeg enkele jaren geleden wat mediabelangstelling door zijn treinticketkunst, een soort readymades op de keerzijde van treintickets. In de hallen neemt hij heel wat ruimte in met een immense metalen stier die in de woestijn bruusk remt om een tekst uit de koran te lezen. Het booreiland van Moayad Joda, met een collectie kleine jaknikkers, wordt merkwaardig genoeg in een hoek van de tentoonstellingsruimte gedrumd. Bewust (maar waarom dan?) of door een slechte indeling van de ruimte?
Met ‘Horizon’ speelt cultuurfunctionaris Michel Dewilde in op de steeds groter wordende aandacht die de kunstensector de afgelopen jaren besteedt aan niet-westerse kunst. Mede dankzij invloedrijke curatoren als Rose Issa en Marta Weiss werd ook kunst uit het Midden-Oosten steeds zichtbaarder in het westen, een trend waar zelfs internationale veilinghuizen als Sotheby’s en Christie’s gretig op inspelen. Deze rage heeft voor gevolg dat ook minder getalenteerde kunstenaars hier gepusht worden alleen maar omdat ze uit die landen komen.
Of ‘(One) Hope Map’ ontsnapt aan die verleiding is moeilijk te zeggen, al is iemand als Mohamed Ikoubaân waarschijnlijk een neutrale curator die veeleer op zijn gevoel afgaat. Zijn tentoonstelling oogt in elk geval heel behoorlijk, maar om mee te gaan in de intentie van het Cultuurcentrum, moet er toch meer informatie voorhanden zijn.
Tijdens een cultuurdebat vorige week zei burgemeester én schepen van Cultuur Renaat Landuyt dat tentoonstellingsprojecten als ‘Horizon’ in de toekomst beter gepromoot zullen worden en hij zal er bij de cultuurhuizen op aandringen om ze ook beter te communiceren.
Misselyk
In de Bogardenkapel kreeg Youmna Chala carte blache en in De Bond exposeert Nazaket Ekici, ook in het kader van ‘Horizon 4’.