Een vooraanstaande schrijver geeft voor de Facebook vrienden een positieve commentaar bij het boek waarvan de cover hier te zien is. Dat maakt gewag van (de) misdaden begaan in de koloniale tijd. Daar heb ik bedenkingen bij.

Voor mij als denker en publicist geboren in de sixties is het debat over het Kolonialisme niet beslecht. Misschien sta ik onder invloed van mijn twee goede vrienden, Jan Vanderveken en Michel Cloet, oude en katholieke professoren emeriti geschiedenis en filosofie.

Maar ook mijn ervaringen met echte autochtone Kongolezen, via grondige, langlopende persoonlijke ontmoetingen en ook in publicaties, geven aan dat deze mensen de Kolonisatie door een andere bril bekijken dan de Kongolezen in de diaspora, de Congolese Belgen. Veel positiever en met blijvende dankbaarheid.

Laat mij ook opmerken dat een serie tekenverhalen zoals Blake en Mortimer, waarin een westers standpunt over de kolonisatie wordt ingenomen en waarin dus een positief beeld van de verwezenlijkingen van onze landgenoten en van de Britten wordt geboden, veel en enthousiaste lezers kent.

David Vanreybrouck heeft in zijn bejubelde Congo- boek de vreemde beslissing genomen het bijna niet te hebben over de missionarissen en hun veelsoortige goede daden en dito invloed. Waarom zo? Was dit geen ongerechtvaardigde toegeving aan een tijd getekend door toch altijd deels modieuze secularisering? Later heeft hij in een toneelstuk het thema opgepakt.

Laten we ons hoeden te vallen voor een modieuze pensée unique. Er zijn verschillende standpunten mogelijk, mij dunkt, ook juist in deze kwestie, die vaak genoeg met evenveel recht van spreken komen.

Ik ga nog iets zeggen: grote auteurs lijken soms te functioneren bij de lezers en tijdgenoten als een zon op planeten; er gaat een sterke aantrekkingskracht van uit. Een soms bijna hypnotiserende werking. De geschiedenis leert dat dit niet altijd terecht is. Volgende generaties ontsnappen vaak aan wat dan op een collectieve verblinding ging lijken.

Ik mag graag verwijzen naar de passage over de Britisch Raj in India die ik toevallig net nu heb bereikt bij de lectuur van het eerste deel van de driedelige biografie van Churchill door prof William Manchester, The last lion. Winston Spencer Churchill. 1. Visions of Glory 1874 – 1932. Zie pagina 258. (Zie Facebook, wat hier niet kan wegens auteursrechten). Daaruit blijkt dat deze kolonisering misschien minstens evenzeer een zegen is geweest voor de inlanders dan een gesel.

Er zijn spoorwegen aangelegd, in 1896 waren er al drie universiteiten gesticht, er kwam irrigatie en er ontstond een gezondheidszorg die naam waardig.