Een vooraanstaande oude gewezen journalist en politicus geeft me inspiratie met zijn visie en kritiek op maatschappelijke veranderingen. De man schrijft hetgeen volgt, waarna ik bedenkingen geef.

Nu mijn verjaardag weer aan de deur klopt realiseer ik mij dat ik niet oud aan het worden ben maar dat ik oud bèn. Over sommige dingen denk ik meer genuanceerd, over andere meer radicaal en tegen stroom in. Zo heb je de kindercrèches: moeten de allerkleinste peuters nu per sè naar de kinderopvang? Natuurlijk weet ik ook wel dat het leven schrikkelijk duur is geworden, de inkopen die ik meesleur met mijn rollator kosten telkens wat meer. Ouders willen alle twee geld verdienen en dat is begrijpelijk, maar ik ga er niet mee akkoord. Je moet geen psycholoog zijn om te weten hoe het allerjongste kind dag in dag uit behoefte heeft aan de aanwezigheid en de warmte van zijn ouders, zij het vader of moeder. Het gemis aan die ouderlijke aanwezigheid en tederheid kan fatale gevolgen hebben later. Daarom denk ik, en dit met alle respect voor de goede zorgen die alvast in de meeste crèches gegeven worden, dat een baby de eerste paar jaar van zijn of haar leven thuis dient opgevangen. Iets later kan een kinderopvang zeker van dienst zijn. Natuurlijk verdient men dan minder geld gedurende enkele jaren, maar het is een kwestie van kiezen, kinderen aanvaarden en er de consequenties van dragen of in eerste instantie geld verdienen.

Een tweede punt dat mij van het hart moet is het lot van bejaarde mensen, waartoe ik trouwens zelf behoor. De statistieken leren ons dat woonzorgcentra, trouwens niet altijd van onbesproken kwaliteit en prijs, over nauwelijks een tweetal jaar de senioren niet meer kunnen opvangen wegens plaats- en personeelsgebrek. Een Afrikaanse vriend vertelde me verbaasd te zijn over dit probleem. “Bij ons worden ouders en grootouders gewoon opgevangen in het huis van hun kinderen”. Trouwens, was dat bij ons vroeger ook niet het geval?

De oorzaken van dit alles opsommen zou ons te ver leiden maar de tijdsgeest is er immers een van toenemend egoïsme en van materialisme. Er zijn vele remedies te bedenken om daar iets aan te veranderen, van activering van het buurtleven, verantwoordelijkheidszin en toch ook wel spiritualiteit.

Verjaren brengt me op strenge gedachten, maar als tachtiger denk ik het recht te hebben te spreken. Helemaal over de rode lijn is het idee van sommigen om de overbevolking van rusthuizen tegen te gaan met het gewoon faciliteren van euthanasie. Zolang zulke denkbeelden luidop durven uitgesproken te worden blijf de doos van pandora open. Zeker christenen moeten luidop durven reageren. Godsdienst is zeker niet in eerste instantie moraal, maar heeft wel morele implicaties. Religie is gemeenschap vormen en staat tegenover louter individualisme.

__________________

Daarop bedenk ik het volgende.

Een verademing, deze bedenkingen.
Mijn observaties en analyses gaan in dezelfde zin.

Ik schreef al veel pro dichtbij, tastbaar verbonden ouderschap en tegen crèches voor kindjes in de eerste 36 maanden na de geboorte, bijvoorbeeld.
Ouders werden stoemelings al te carrièregericht, zo lijkt het.

En de ouders thuis opvangen lijkt wel de hel, out of the question, maar vereenzaming woekert intussen wel.

Het is niet eenvoudig in deze tijd; misschien hebben velen waaronder ik mijzelf reken, wel meer behoefte aan tijd alleen, een beetje in de traditie van de kluizenaar of als een soort stadsmonnik, omdat deze tijd.. is zoals hij is.

Met bijvoorbeeld lucht die niet meer bedwelmend goed en rijk ruikt met dank aan duizenden planten, maar giftig door tientallen verbrandingsgassen.

En met ‘n stortvloed aan reclame via diverse gaten in ons universum naar binnen gegoten.

Tijd voor een ongehaast medemenselijk gesprek of samenzijn met een paard of een hond is er bijna niet meer.

En dan de afspraken op de minuut, de deadlines: mijn vriend inuitpater Kees Verspeek zei:

In het Hoge Noorden hadden wij tijd; hier heeft de tijd ons…

In het nieuwe boek van Graeber besluiten de schrijvers ook dat de inheemse, traditionele manieren met o.a. minder “luchtdruk” om de leden van de gemeenschap heen om voortdurend te presteren, een beter leven mogelijk maakt.

_______________

Een belangrijke historische maatschappelijke evolutie die er de laatste 80 jaar is gekomen, en die de bovenstaande opvattingen wellicht soms “ouderwets” doen lijken, is dat wij als tijdgenoten toenemend het belang en zelfs het bestaan van iets diepmenselijks zijn uit het oog verloren: dat je als mens kunt <werken met emoties.>
Niet alleen met geld of met je brein of met je handen.

Dat je met die Emotionele Arbeid anderen, van je partner over je oude moeder en vader, je (ongeboren) kind tot de buren en je hond gelukkig en voldaan mee kunt maken, of juist in de kou kunt laten staan!

In de VSA en het VK benoemt men dit vermogen als Emotional Labour.
Wij spreken daar voorlopig niet veel over…

Dat woordenloze besef over de heilzame kracht van vriendelijke menselijke nabijheid, hoe zijn we dit verloren?

Hoe kunnen we dat terug beseffen en meer gaan inzetten?

Dat deze emotionele arbeid bij ons heden ten dage niet meer gerealiseerd en gewaardeerd wordt, zie je in het wegvallen van de huismoeders. En ook in iets als het feit dat de reuzegrote brok verborgen Verdriet in de ondergrond van Vlaanderen onbetaald en anoniem moet aangepakt worden, in bijna 200.000 gesprekken.per jaar, door de ongeveer 500 vrijwilligers, waaronder relatief veel gewijde mensen uit de Kerk, van Tele-Onthaal!

Illustratie

Telefoon: flickr commons

Schaapskudde: eigen beeld gemaakt te Riemst, Pietersberg, april 2023