Saoedi-Arabië heeft zich niet aangesloten bij de ‘Operation Prosperity Guardian’ die in december door de VS werd gelanceerd en is evenmin van plan om de Houthi’s te gaan bombarderen.

Volgens Anna Jacobs, senior Golfanalist bij de International Crisis Group, bevindt “Saoedi-Arabië zich in een delicate positie. De Saoedi’s moeten een evenwicht zien te vinden tussen de publieke opinie die vijandig staat tegenover de VS en Israël, hun eigen veiligheidsbelangen in de Rode Zee en hun wens om te voorkomen dat de Houthi’s nog meer aanvallen uitvoeren.”

(1) Saoedi-Arabië heeft zelf sinds 2015 een coalitie tegen de Houthi’s geleid en in de loop der jaren duizenden aanvallen in Jemen uitgevoerd. Tussen 2019 en 2021 voerden de Houthi’s dan weer verschillende aanvallen uit op de sites van Aramco en andere olie-installaties in Saoedi-Arabië, ‘s werelds grootste exporteur van ruwe olie. De Saoedi’s proberen nu een bestaand staakt-het-vuren met de Houthi’s te consolideren, om uiteindelijk tot een vredesplan te komen en zich uit het moeras te werken waarin ze terecht zijn gekomen.

Het beëindigen van de oorlog in Jemen is een belangrijke doelstelling geworden voor Riyad, omdat het cruciaal is voor het succes van het ‘Vision 2030’-programma van economische en sociale hervormingen van kroonprins Mohammed bin Salman. De Rode Zee is een van de pijlers van dit plan, met onder andere het opzetten van badplaatsen die het land moeten ontsluiten als een Mekka voor toerisme.

De verrassende toenadering tussen Saoedi-Arabië en Iran afgelopen maart, die tot stand kwam door bemiddeling van China, speelt, hoewel er veel argwaam blijft bestaan tussen beide landen, ook een grote rol in het bevorderen van die vrede. In december meldde de speciale VN-gezant voor Jemen, Hans Grundberg, vooruitgang op weg naar vrede met een routekaart die moet leiden tot een landelijk staakt-het-vuren.

Dat proces is nu bemoeilijkt door de Houthi-aanvallen op schepen die door de zeestraat Bab al-Mandab varen.

(2) De Saoedi’s hebben een week na het begin van de oorlog tussen Israël en Hamas de onderhandelingen over een mogelijke normalisering met Israël opgeschort. Saoedi-Arabië en Hamas zijn vijanden en het land mag dan een dictatuur zijn, de publieke opinie in de Arabische wereld weegt zwaar door. Uit een zeldzame opiniepeiling die in december werd gepubliceerd door het Washington Institute for Near East Policy, bleek dat 96% van de Saoedi’s vond dat Arabische landen alle contacten met Israël moesten verbreken “uit protest tegen de militaire acties in Gaza”.

(3) Saoedi-Arabië herinnert zich ook de terughoudendheid van de VS om actie te ondernemen tegen de Houthi’s toen die tijdens de oorlog Saoedische schepen aanvielen.

Ze “zien duidelijk een dubbele maatstaf als het om Israël gaat of als het om hen gaat”, zegt Cinzia Bianco van de European Council on Foreign Relations. “Er is ook het gevoel dat de Verenigde Staten aanvallen uitvoert op een zeer ongelegen moment voor de regionale stabiliteit.”

En gezien de onwrikbare steun van Washington voor Israël, is het moeilijk voor te stellen dat Riyad zich de komende maanden zal laten meesleuren bij specifieke militaire operaties van de VS.