1. De
btw is een degressieve belasting

Berekeningen
leren dat als België zijn gemiddelde btw-tarief met 1 procentpunt
verhoogt, dit de schatkist 1,2 miljard euro oplevert.
Het is dus een
gemakkelijke maatregel om snel veel inkomsten te innen. Maar een
grotere impact van de btw leidt ongetwijfeld tot een vermindering van
het herverdelend karakter van de belastingen. De ongelijkheid zal
zelfs nog toenemen, omdat alle inkomenscategorieën, zonder
onderscheid, op dezelfde manier belast worden. Zo betaalt iemand met
een maandinkomen van 10.000 euro evenveel belastingen bij de aankoop
van een brood, als iemand met een maandinkomen van 1.000 euro. Een
verhoging van de btw-tarieven treft dus vooral de laagste inkomens.

2. Een
verschuiving van arbeid naar btw is geen waarborg voor de
overheidsontvangsten

In
de discussie over de tax shift verkiest Minister van Financiën
Johan Van Overtveldt (N-VA) hogere lasten op consumptie (btw)
omdat die een stabielere bron van inkomsten zouden zijn dan extra
lasten op vermogen of milieuvervuiling. Dat is nog niet zo zeker! Bij
een geringere koopkracht door werkloosheid, door ziekte
of door prijsstijgingen bijvoorbeeld, neemt het verbruik af, waardoor de overheid
minder belastingen zal ontvangen. En wat doet zowel de Vlaamse als de
federale regering? Zij besparen op de gewone burger waardoor de
koopkracht zwaar wordt aangetast: een indexsprong, duurder openbaar
vervoer, duurder onderwijs, duurdere ontspanning en cultuur, duurdere
zorgverzekering, duurdere advocaten en duurdere energie.

3. Een
verschuiving van arbeid naar btw doet de koopkracht dalen

Voorstanders
van een verschuiving naar hogere btw-tarieven beweren dat de prijzen
niet zullen stijgen, omdat door de vermindering van de sociale
bijdragen de loonkost daalt. De lagere loonkost compenseert dus een
hogere btw. De consument zal er niets van voelen en we worden,
vergeleken met het buitenland, competitiever. Maar in de
kapitalistische logica is dat nog niet zo zeker! De belangrijkste
reden waarom de consumptieprijzen op termijn toch zullen stijgen,
heeft de maken met de import. De buitenlandse bedrijven die niet
genieten van de vermindering van de werkgeversbijdragen, maar die bij
de verkoop in België geconfronteerd worden met consumenten die op
hun producten een hogere btw moeten betalen, zien hun omzet dalen. De
Belgische bedrijven zullen dit kunnen aangrijpen om toch hun prijzen
te laten stijgen, omdat de buitenlandse producten duurder zijn
geworden door de hogere btw. Met andere woorden: de Belgische
werkgevers zullen de verschuiving van de sociale bijdragen naar btw,
waardoor ze lagere loonkosten hebben, toch nog hun prijzen kunnen
verhogen om hun winstmarges nog verder aan te scherpen. Maar de
buitenlandse bedrijven zullen natuurlijk ook niet stil blijven zitten
en zullen uiteindelijk ook hun loonkosten verminderen door te
verschuiven naar btw. Gevolg: een spiraal naar beneden van
prijsverhogingen en koopkrachtverlies. Dat is de pure kapitalistische
logica die gebaseerd is op hebzucht en winstbejag!

4. Een
verschuiving van arbeid naar btw doet het nettoloon dalen

Als
men het heeft over een verschuiving van de zware ‘lasten’ op
arbeid naar btw, dan heeft men het niet over jouw brutoloon. Dikwijls
geeft men de indruk dat het de werknemer is die minder belastingen en
sociale bijdragen zal betalen als men het heeft over minder ‘lasten’
op arbeid. Maar voor alle duidelijkheid zijn het niet de belastingen
en de sociale bijdragen op het brutoloon van de werknemers die zouden
verlagen, maar gaat het over de bijdrage die de werkgever doorstort
naar de sociale zekerheid: de werkgeversbijdrage. De
werkgeversorganisaties hebben dit woord omgetoverd in het begrip
‘last’ waarvan ze zeggen dat dit de concurrentie schaadt. Maar
wat is nu het resultaat? De werkgevers en de aandeelhouders winnen,
omdat ze de werknemers minder loon moeten betalen. De werknemers
zijn de verliezers, omdat ze door de verschuiving van de
werkgeversbijdragen naar btw meer zullen moeten gaan betalen van hun
nettoloon om het verlies in de sociale zekerheid te compenseren. Nog
eens anders gezegd: de inkomsten van deze verhoging van btw moeten
dan dienen om dat wat er minder aan de sociale zekerheid wordt
gestort door de verlaging van de werkgeversbijdrage, te compenseren.

5. Een
verschuiving van arbeid naar btw leidt tot inflatie

De
voorstanders van een verschuiving van de belastingen op arbeid naar
belastingen op consumptie, zitten nog met een probleem! Een hogere
btw duwt de prijzen de hoogte in en leidt tot inflatie. Het gevolg
is, en gelukkig maar ook, dat de lonen in België via het systeem van
de automatische indexering worden opgetrokken. Het is natuurlijk
daarom dat de regering Michel knabbelt aan het indexsysteem door de
invoering van een indexsprong. Door een verschuiving van arbeid naar
btw en een indexsprong vangt men dan twee vliegen in één klap: geen
automatische loonstijging en lagere loonkosten!

6. Een
verschuiving van belasting op arbeid naar btw is asociaal

Voorstanders
die een verschuiving van belasting op arbeid naar btw verdedigen,
vinden dat een verhoging van de btw niet per se asociaal hoeft te
zijn. Je betaalt enkel als je geld uitgeeft. Iemand die rijk is,
geeft immers meer geld uit. Vermogende burgers dragen zo relatief
meer bij. Als
je dit zo stelt, ga je dan akkoord dat er een onderscheid mag zijn in
de samenleving dat bepaalde groepen zich meer mogen toe-eigenen dan
anderen? Leg me nu niet in de mond dat ik een samenleving verkies
waarin iedereen hetzelfde heeft. Neen! Maar wel een samenleving
waarin iedereen over voldoende ‘kwalitatieve goederen’ en
‘diensten’ beschikt die zorgen voor een aangenaam leven en dat
rekening houdt met de schaarste en de duurzaamheid van onze planeet.
En dat kan vandaag niet gezegd worden in een wereld waarin 3,5
miljard mensen moeten rondkomen met 2,5 dollar per dag! Of in een
land als België waar 1,5 miljoen mensen
moeten overleven met minder dan 1.000 euro per maand. En
dat in een land waar de rijkste 1 procent van de Belgische bevolking
beschikt over een vermogen dat net iets groter is dan wat de 60
procent minst rijken bezitten.

Stellen
dat de rijken die meer uitgeven dan de armen en daardoor de verhoging
van de btw niet asociaal is, is ook voorbijgaan aan de ongelijkheid
die er is tussen de kwaliteit van de goederen en de diensten. Is het
niet zo dat goederen van een mindere kwaliteit goedkoper zijn, maar
ook sneller stuk gaan? Gaan we dan akkoord dat alleen de rijken
degelijk materiaal kunnen kopen en in stevige goede huizen mogen
wonen? Want zij geven toch meer uit?

Wat
moet er dan wel gebeuren?

Volgens
de Minister van Financiën Johan Van Overtveldt zouden de vakbonden
de discussie over de tax shift verengen tot enkel en alleen een
belasting op vermogen. Zou hij dan nooit de vakbondseisen lezen? Wat
de vakbonden vragen is een tax shift naar rechtvaardige belastingen.
Dat start bij een volledige opheffing van het bankgeheim en de
invoering van een vermogenskadaster. Daaruit moet een
vermogensbelasting op het bezit van de 3 procent rijkste families
voortvloeien die meer dan 8 miljard euro kan opbrengen. Voeg daarbij
het opnieuw invoeren van een globalisering van alle inkomens in de
personenbelasting die gepaard gaat met een herziening van de
belastingschalen en de belastingtarieven. Waarom
zou het aantal belastingschalen niet kunnen worden verhoogd, door te
voorzien in schijven lager dan 25 procent voor de lage inkomens en in
schijven hoger dan 50 procent voor de hoge inkomens? Zo dragen de
sterkste schouders de zwaarste lasten en krijgt de overheid meer
inkomsten! Om je een idee te geven wat de kostprijs is van de
belastinghervorming die in 2004 werd ingezet onder leiding van Didier
Reynders (MR), en waarbij de twee hoogste belastingtarieven werden
afgeschaft om de rijken te dienen, schreef
Jan Béghin (sp.a) hierover in zijn boek ‘De schande van een rijk
land’ het volgende: ‘de
afschaffing van de belastingtarieven van 55% en 52,5% kost de
overheid jaarlijks zo’n 6 miljard euro.’
Zo zie je maar wat dit kan opbrengen als je het omgekeerde doet!

Omdat
een rechtvaardige fiscaliteit moet.

Guido
Deckers is nationaal
ACV-propagandist.