De MONUSCO-vredestroepen moeten de strijd aanbinden met de rebellenbeweging M23 die de afgelopen dagen een offensief heeft uitgevoerd. Het Congolese leger (FARDC) is zelf niet bij machte om weerstand te bieden tegen de rebellenbeweging en de grote strategische steden als Goma, de provinciehoofdstad van Noord-Kivu, te beschermen.
De Verenigde Naties en de autoriteiten van Congo beschuldigen Rwanda ervan de statenloze gewapende groep M23 te steunen. Rwanda ontkent dit.
M23-rebellen
De M23-rebellen hebben zichzelf vernoemd naar het vredesakkoord van 23 maart 2009. De rebellengroep vindt dat de Congolese regering er niet in geslaagd is de bepalingen uit dat vredesakkoord ten uitvoer te brengen.
In dit vredesakkoord was onder meer opgenomen dat de inmiddels opgeheven rebellenbeweging CNDP zou worden opgenomen in de reguliere Congolese strijdkrachten. Uiteindelijk bracht die bepaling de Congolese regering in verlegenheid, omdat generaal Bosco Ntaganda (ex-leider van de CNDP) door het Internationaal Strafhof in Den Haag wordt gezocht wegens oorlogsmisdrijven.
De M23 splitste zich af van het Congolese leger in april 2012 toen duidelijk werd dat de Congolese regering beloofde om generaal Ntaganda op te pakken.
Kans op regionaal conflict
Volgens Amnesty International is het sturen van vredestroepen naar de regio om burgers te beschermen een positieve eerste stap. De situatie in Noord-Kivu is zo gespannen dat wanneer de internationale gemeenschap nu niets doet, de kans op een regionaal conflict aanzienlijk is.
Volgens de meest recente berichten van verschillende bronnen gebruikt M23 zwaar geschut en dwingen ze burgers zich bij hen aan te sluiten. Twee burgers die weigerden zich bij hen aan te sluiten, werden op zondag 8 juli door M23-rebellen doodgeschoten. Twee andere burgers kwamen om tijdens gevechten.
Hoewel het er sterk op lijkt dat Rwanda het VN-wapenembargo heeft geschonden, heeft de VN-Veiligheidsraad niets gedaan om Rwanda onder druk te zetten om haar steun aan M23 te beëindigen. Amnesty International wil dat de Veiligheidsraad zich uitspreekt over de schending van het embargo door Rwanda en maatregelen neemt om verdere overtredingen te voorkomen.
Het is nu cruciaal dat de VN-Veiligheidsraad haar mandaat gebruikt om de burgers van Noord-Kivu te beschermen en verdere escalatie van het geweld te voorkomen.
Lore Van Welden
Lore Van Welden is mediaverantwoordelijke bij Amnesty International Vlaanderen vzw