Een groot stuk van de kleine ring en de Europese wijk in Brussel werd woensdag ingenomen door een zee van betogers. Uit alle windhoeken van Europa waren ze naar Brussel gekomen om te betogen tegen de besparingswoede die overal in de Europese Unie toeslaat. In totaal waren er vertegenwoordigers van 50 vakbonden uit 30 landen.

Schoonmakers uit Nederland, politieagenten uit Roemenië, leraars uit Frankrijk, gepensioneerden uit Bulgarije en mijnwerkers uit Duitsland. Ze liepen allemaal door elkaar en ze voelen zich allen slachtoffer van de strenge besparingsmaatregelen.

Sarkozy kop van Jut

De Franse vakbond CGT deed de betoging van vorige week tegen de plannen van de regering-Sarkozy om de pensioenleeftijd te verhogen nog eens dunnetjes over. In Frankrijk kregen ze 2,7 miljoen mensen op de been, maar ook nu hadden vele duizenden Fransen de moeite gedaan om naar Brussel te komen. De voorzitter van CGT Bernard Thibault werd door hen onthaald als een popster. “Jusqu’au bout Bernard”, klonk het met de vuist in de lucht.

Ook elders in Europa liggen mensen wakker van hun pensioen. “Billions for bankers, peanuts for pensioners”, droegen Britse gepensioneerden mee op een spandoek.

In landen als Spanje, Ierland of Groot-Brittannië voelen ze de besparingen al aan den lijve. Volgens John Monks, algemeen secretaris van het Europees Vakverbond (EVV) mag geen enkel Europees land zich veilig wanen. “De besparingswoede is als een film: coming soon to a cinema near you. We riskeren zo de fouten te herhalen van de jaren ’30. Toen heeft men ook veel te snel bespaard, waardoor we in de grote depressie van de jaren ’30 terechtkwamen”, zegt John Monks.

Als het van de Europese Commissie afhangt, komen er binnenkort zelfs nieuwe strafmaatregelen tegen landen die hun tekorten te hoog laten oplopen of die een te hoge overheidsschuld hebben. Absurd, vindt John Monks. “Momenteel voldoen slechts twee landen aan die strenge regels: Zweden en Estland.”

Asociale populisten

Volgens ACV-voorzitter Luc Cortebeeck leiden de bezuinigingen rechtstreeks naar crisis nummer twee. Anne Demelenne, algemeen secretaris van het ABVV, zette nog eens de puntjes op de i. “We mogen niet vergeten waar dat gat in de begroting vandaan komt. De overheden hebben de banken gered en hebben ook diep in de buidel getast om het puin van de crisis op te ruimen, met als gevolg meer sociale uitgaven en minder fiscale inkomsten”, aldus Demelenne.

Dat de Belgische werknemers nog niet meteen storm lopen voor protestacties, heeft natuurlijk te maken met de politieke crisis. “Veel mensen beseffen nog niet welke politiek er achter bepaalde populisten zit. De staatshervorming wordt gebruikt om te raken aan ons sociaal model”, aldus Cortebeeck in een vingerwijzing naar N-VA.  

Anne Demelenne van het ABVV was nog wat explicieter. “Ze zijn bezig om ons sociaal systeem kapot te maken. N-VA wil de werkloosheidsuitkeringen inperken tot twee jaar en de kinderbijslag regionaliseren.”

ABVV-voorzitter Rudy De Leeuw had nog een waarschuwing voor de politici. “De sociale zekerheid is uitgesteld loon van de werknemers. We gaan niet toelaten dat de dijken van de sociale zekerheid verzwakt worden.”

Vanop het podium in het Jubelpark liet Luc Cortebeeck dezelfde boodschap horen: “Dit is een waarschuwing aan zij die de miserie en de onzekerheid van vandaag willen misbruiken om het mes te zetten in alles wat we hebben opgebouwd, in alles waar we voor staan. Wie dit wil afbouwen, komt ons tegen.”

Waar het geld zit

De vakbonden maken zich sterk dat ze overtuigende alternatieven hebben om de crisis aan te pakken. “Haal het geld waar het zit. Van de één miljoen zelfstandigen en ondernemingen wordt slechts 5 procent gecontroleerd. België staat niet toevallig aan de top van de fiscale fraude. Het grootste staalbedrijf van ons land Arcelor Mittal betaalt dankzij de notionele interestaftrek nog geen 500 euro belastingen. Daar valt mijn pet van af”, zegt Jan Vercamst, voorzitter van de liberale vakbond ACLVB.

Volgens Claude Rolin, algemeen secretaris van het ACV, moeten we dringend vooruit kijken. “We moeten de economie van morgen bouwen: een duurzame economie. Daarin moet geïnvesteerd worden.”

Schoonmakers uit Nederland

“Als we nu niet op straat komen, moeten we dat nooit meer doen”, meent Ron Meyer van de Nederlandse vakbond FNV Bondgenoten. De Nederlanders weten sinds gisteren dat ze een rechtse CDA-VVD-regering krijgen die vanuit de oppositie door de PVV van Geert Wilders wordt gedoogd. Die regering wil 18 miljard euro besparen. “Op defensie zal wel niet bespaard worden. Dan weet je al waarop wel: zorg en sociale zekerheid. Dat treft mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt”, zegt Ron Meyer.

Mensen als de schoonmakers bijvoorbeeld die eerder dit jaar negen weken lang staakten, de langste staking in Nederland sinds 1933. Meyer was één van de drijvende krachten achter die staking. Een staking die eindigde met een overwinning, aldus Meyer. “De schoonmakers krijgen een betere opleiding, meer loon maar vooral respect. En dat is het allerbelangrijkste”, zegt Meyer.

Meyer wil zich niet wentelen in pessimisme. “Als we de schoonmakers kunnen organiseren – een zeer gemengde moeilijk te organiseren groep – dan kunnen we iedereen organiseren”, aldus Meyer.

De betoging begon om 13 uur aan het Zuidstation en ging dan via de kleine ring en de Belliardstraat naar de Europese wijk en het Jubelpark. Het duurde bijna drie uur voor iedereen vertrokken was aan het Zuidstation.

De politie pakte 148 betogers ‘preventief’ op. Aan de Hallepoort gebeurde dat op een zeer hardhandige manier waardoor enkele betogers gewond moesten worden afgevoerd met ziekenwagens.