“Regering sluit toegang tot justitie af voor armen”

Meer dan dertig sociale organisaties hebben beroep ingediend bij het Grondwettelijk Hof tegen de wet tot hervorming van de juridische bijstand. Vandaag werd er gepleit in die zaak. In Brussel alleen al daalde het aantal mensen dat recht heeft op een pro-Deo advocaat met 25 procent. “Dat zijn 7000 mensen die geen toegang meer hebben tot justitie”, klinkt het.

woensdag 7 februari 2018 15:11
Spread the love

In juli 2016 hervormde de regering onder leiding van minister van Justitie Koen Geens (CD&V) de juridische bijstand. Dankzij het pro deo-systeem kunnen mensen die het financieel moeilijk hebben toch beroep doen op een advocaat. De kosten worden dan gedragen door de overheid.

Minister Geens beperkte die toegang door remgeld in te voeren. Voortaan moet iedereen 20 euro betalen per aanstelling van een advocaat en 30 euro per procedure voor de rechtbank. Bovendien werd de procedure complexer. “Er werden ongelooflijk veel valkuilen gegraven. Je moet een hoop papieren bijéén krijgen voor je toegang krijgt tot een pro-Deo advocaat”, zegt Kati Verstrepen, de nieuwe voorzitster van de Liga voor Mensenrechten. Volgens Verstrepen kost het vaak al drie consultaties bij een advocaat alleen al om het dossier in orde te maken en dan is er nog geen woord gezegd over de zaak zelf.

Ook de vergoeding voor pro-Deo advocaten werd hervormd. Samen met de extra administratieve last haken veel advocaten daardoor af. En voor veel arme mensen wordt de drempel te hoog. “Als je moet rondkomen met 900 euro per maand, is 50 euro echt veel geld”, zegt Alexis Deswaef van de Ligue des Droits de l’Homme.

De hervorming eist na anderhalf jaar haar tol. In het gerechtelijk jaar 2016-2017 waren er bij het Bureau voor juridische bijstand van de Franstalige balie te Brussel ongeveer 25 procent minder aanstellingen. De actievoerders van het platform dat beroep indiende, schatten dat dit neerkomt op 7000 mensen die geen toegang meer hebben tot justitie. Die daling staat in schril contrast met de stijging van de armoede. Brussel telt 57 procent meer daklozen dan 8 jaar geleden. Ongeveer 1 op 2 Brusselse kinderen wordt geboren in gezinnen die leven met een inkomen onder de armoedegrens.

Volgens de sociale organisaties schendt de regering daarmee de mensenrechten. “Je kan de prachtigste verdragen tekenen over de mensenrechten, maar wat ben je daarmee als je het slachtoffers onmogelijk maakt om die rechten af te dwingen voor een rechtbank”, zegt Kati Verstrepen.

Geen uitkering

Ook enkele OCMW’s ondersteunen het beroep. Claire Roekens van het OCMW van Vorst wijst er op dat de beperking van de toegang tot juridische bijstand ook de toegang tot sociale rechten verengt. Vaak zien mensen in financiële moeilijkheden zich verplicht beroep aan te tekenen tegen beslissingen van het OCMW of de RVA zodat ze toch recht krijgen op een uitkering. Maar als ze die procedure niet kunnen betalen, verliezen ze ook hun recht op die uitkering.

David Praile van Réseau belge de Lutte contre la Pauvreté is daarom hard voor minister Geens. “De minister durfde dit voor te stellen als een verbetering van de toegang tot juridische bijstand. Hoe cynisch en hypocriet kan je zijn? De toegang was voor deze hervorming al moeilijk. En dat werd alleen maar erger.”

Alexis Deswaef haalde ook uit naar staatssecretaris Francken. “Die wreef zich in de handen bij deze hervorming. Volgens hem moet die de misbruiken door advocaten die vluchtelingen helpen uitroeien. Maar hoe vaak moeten wij geen beroep aantekenen tegen een slechte geformuleerde beslissing van de Dienst Vreemdelingenzaken? Hoeveel kosten die advocaten niet die Francken telkens moet inschakelen om zijn beleid te verdedigen? Dat ze die cijfers maar eens op tafel leggen”, aldus Deswaef.

take down
the paywall
steun ons nu!