Vijf jaar na het begin van de financiële crisis is er een duidelijk verschil merkbaar tussen Amerikaanse en Europese banken: de meeste Amerikaanse banken zijn er terug bovenop, terwijl de Europese banken nog steeds volledig afhankelijk zijn van de financiering van de ECB.
Een deel van de verklaring daarvoor is dat Amerika sneller reageerde. Wat niet wegneemt dat het Europese bankenstelsel nog steeds ondergekapitaliseerd is. De minimumkapitaalvoorwaarden zijn in Europa ook strenger dan in de VS: Europa vraagt banken een kapitaalbuffer van 9% in voorraad te houden, in de VS is dat slechts 5%.
De eerlijkheid gebiedt te melden dat op basis van de Basel-III-akkoorden de situatie op vlak van kapitaalbuffers in beide regio’s gelijkaardig is, al zijn de activa van Amerikaanse banken risicovoller dan die van hun Europese collega’s. Velen hebben trouwens hun twijfels omtrent het ganse Basel-kader.
Vooral de veronderstelling dat overheidsschuld geen enkel risico inhoudt doet bij vele economen vragen rijzen.
Doch leidt de hele focus op kapitaal ons niet af van de echte problematiek? Die vraag stelt zich de Wall Street Journal. Het echte verschil tussen Amerikaanse en Europese banken is hun financieringsstructuur, schrijft die krant. De VS heeft een ratio van leningen tegenover deposito’s van 78%. In de EU is dat 110%. Mochten de Europese banken hun leningen op dezelfde manier financieren als die in de VS, dan zouden ze tegen een surplus van 2.250 miljard euro aankijken in plaats van een tekort van 1.290 miljard.
Dit verschil in financiering is een gevolg van een interventie van de op de Amerikaanse regering op de hypotheekmarkt na de Grote Depressie. Banken zijn in de VS verantwoordelijk voor minder dan 30% van de financiering van hypotheekleningen en 30% van bedrijfsleningen, tegenover respectievelijk 80% en 90% in Europa. In de VS halen bedrijven rechtstreeks geld op de corporate capital markets op en blijven de banken daar vasthouden aan hun rol als tussenpersoon.
Ook het feit dat Amerikaanse banken onder Basel I worden gereguleerd, en Europese onder Basel II, betekent dat de incentives die deze banken krijgen van elkaar verschillen: risicovolle projecten met hoge returns in de VS, assets met minder risico en lage kapitaalvereisten in de EU.
De vraag die nu rijst is of het Europese bankenmodel als gevolg van de crisis kan blijven bestaan of de markten zullen blijven weigeren om het bankensysteem te financieren?
De herfinancieringsoperaties van de ECB hebben tijd gekocht maar binnenkort moet er een keuze worden gemaakt. Ofwel moet het Amerikaans systeem worden nagestreefd, maar hiervoor zou een Europese Fannie May & Freddie Mac nodig zijn, wat politiek onmogelijk lijkt.
Een tweede mogelijkheid is dat banken, zoals in Japan, aan schuldafbouw blijven doen. In dat geval zou tot 4.500 miljard euro moeten worden afgebouwd, een proces dat volgens Morgan Stanley tot 6 jaar kan duren.
Tenslotte kunnen de herfinancieringsoperaties van de ECB worden herhaald. Dit is waarschijnlijk politiek het meest haalbare scenario, maar dit zou ook betekenen dat het Europees banksysteem nooit ten volle zal herstellen.
Bron : The Wall Street Journal / Express.be
